Kültürel Değerlerin Liderlik Özelliklerine Etkisi: Türk ve Amerikalı Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma

Öz: Liderlik, kültürel farklılıklardan önemli derecede etkilenen bir çalışma alanıdır. Kültürel değerlerin liderlik özelliklerine etkisinin incelendiği bu çalışmada; liderlik kavramı, kültürlerarası çalışmalara ilişkin genel değerlendirmeler, kültürel farklılıkların liderlik özellikleri üzerine etkisi ile Türk ve Amerikan kültürlerine ilişkin veriler tartışılmıştır. Araştırmanın amacı liderlik özellikleri üzerinde kültürel farklılıklar ve değerlerin etkisinin test edilmesidir. Bu maksatla Amerikalı ve Türk liderlerden oluşan örneklem Bass ve Avolio (1997)’nun geliştirdiği, Çok Boyutlu Liderlik Anketi (MLQ/5X) ile Schwartz (1992) tarafından geliştirilen Kişisel Değerler Anketi (PVQ-IV) ile test edilmiştir. Ölçüm sonucunda, Türk ve ABD’li yöneticilerin kültürel değerleri arasında farklılıklar bulunmuş ve bu farklılıkların, anılan yöneticilerin liderlik davranışlarına etkisi sonuç bölümünde tartışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kültür, liderlik, değer, kültürel boyutlar.

The Effect of Cultural Values on Leadership Behavior: A research on Turkish and American Managers

Abstract: Leadership is a field of study, which is considerably affected by the cultural differences. A large number of researchers have attempted to prove the effect of cultural differences on leadership behavior. Yet, the complex nature of the cross-cultural studies has prevented to reach definite results. The aim of this study is to investigate the effect of cultural values and differences on leadership behavior. To this end, the sample consisting of Turkish and American managers has been tested by using Bass and Avolio’s (1997) Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ/5X) and Schwartz’s (1992) Personnel Values Questionnaire (PVQ-IV). The findings of the research have showed that there are differences between Turkish and American leaders regarding cultural values, and the effects of these differences on their leadership behavior have been discussed in the conclusion section.

___

  • Adler, Nancy J. (1997), International Dimension of Organizational Behavior. Cincinati: South Western Publications. Aktaş, Mert - Sargut A. Selami (2011), “İzleyicilerin Kültürel Değerlerine Göre Liderliğe Duyulan Gereksinme Nasıl Farklılaşır? Kuramsal Bir Çerçeve,” Amme İdaresi Dergisi, 44, (4), 145-163. Bass, Bernard M. (1974), Stogdill's Handbook of Leadership. New York: The Free Press. Bass, Bernard M. (1985), Leadership and Performance beyond Expectations. New York: The Free Press. Bass, Bernard M. (1990), “From Transactional to Transformational Leadership; Learning to Share the Vision.” Organizational Dynamics, 18, (3),s. 19-36. Bass, Bernard M. (1999), “Two Decades of Research and Development in Transformational Leadership.” European Journal of Work and Organization Psychology, 8, (2), s. 9-32. Bass, Bernard M. - Avolio, Bruce J. (1997), Multi-factor Leadership Questionnaire 5x Short Form. Retrieved from http://www.mindgarden.com. Bass, Bernard M. - Valenzi, Enzo R. - Farrow, Dana L. - Solomon, Robert J. (1975), “Management Styles Associated with Organizational, Task, Personal, and Interpersonal Contingencies.” Journal of Applied Psychology, 60, (6), s. 720-729. Bennis, Warren G. (1959), “Leadership Theory and Administrative Behavior; The Problem of Authority.” Administrative Science Quarterly, 4, (3), s. 259-301. Boyacıgiller, Nakiye Avdan (2000), “Örgüt Biliminden Türk Yöneticilerinin Alacağı Dersler: Bazı Uyarılar ve Öneriler.” İçinde: Türkiye'de Yönetim Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, (3-23), Editör: Zeynep Aycan, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. Burns, John M. (1978), Leadership. New York: Harper and Row. Büyüköztürk, Şener (2007), Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem Yayıncılık. Canbaş, Serdar (2004), “Liderlik Yaklaşımları ve Yaklaşımlara Özgü Süreçler: Kara Harp Okulu Liderlik Sistemine Yönelik Bir Araştırma.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. Couto, Richard A. (1993), “Narrative, Free Space, and Political Leadership in Social Movements.” The Journal of Politics. 55, (1), 57-79. Çukur, Cem Şafak (2007), “Kültürel Süreçleri Nitelemek, Ölçmek ve İlişkilendirmek: Karşılaştırmalı Kültürel Yaklaşımlar.” İçinde: Yönetsel Örgütsel Davranış (37), Editörler: Ramazan Erdem ve Cem Şafak Çukur,. Ankara: Türk Psikologlar Derneği. Dickson, Marcus W. - Den Hartog, Deanne N. - Mitchelson, Jacqueline K. (2003), “Research on Leadership in a Cross-cultural Context: Making Progres and Raising New Questions.” Leadership Quarterly, 14, (6), 729-768. Dorfman, Peter W. - Howell, Jon P. - Hibino, Shozo- Lee, Jin K. - Tate, Uday (1997), “Leadership in Western and Asian Countries.” Leadership Quaterly, 8, (3), 233-274. Drath, Wilfred H. - Palus, Charles J. (1994), Making Common Sense: Leadership as Meaning-making in a Community of Practice, Greensboro NC: Center for Creative Leadership. Fernandez, Dennis Rotondo –Carlson, Dawn S. - Stepina Lee - Nicholsen Joel (1997), “Hofstede’s Country Classification 25 Years Later.” Journal of Social Psychology, 137, (1), 43-55. Fiedler, Fred Edward - Martin M. Chimmers (1967), A Theory of Leadership Effectiveness. New York: McGraw-Hill. Fu, Ping Ping - Yukl, Gary (2000), “Percieved Effectiveness of Influence Tactics in the U.S. and China.” Leadership Quaterly, 11, (2), 251-266. Goodwin, Robin (1999), Personal Relationships Across Cultures. London: Routledge. Güvenç, Bozkurt (1996), İnsan ve Kültür, İstanbul, Remzi Kitabevi. Hempill, Jack - Coons, Adam (1957), Development of the Leader Behaviour Description Questionnaire. İçinde; Stogdills and Coons Leader Behaviour. Columbus: Ohio State University. Hofstede, Geert (1980), Cultural Consequences: International Differeneces in Work Related Values. London: Sage. Hofstede, Geert (2001). Culture's Consequences; Comparing Values, Behaviors, Institutions, and Organizations Across Nations. London: Sage. Hollander, Edwin P. - James W. Julian (1970), “Studies in Leader Legitimacy, Influence, and Innovation.” Advances in Experimental Social Psychology, 5, 20-28. House, Robert J. (1971), “A Path-Goal Theory of Leadership.” Administrative Science Quaterly, 16, 321-338. House, Robert J. - Gupta - Vipin, Hanges, P. - Javidan, Mansuer - Dorfman, Peter (2004), Leadership, Culture and Organization; The GLOBE study of 62 Countries. Thousand Oaks, CA: Sage. House, Robert J. - Aditya, Ram N. (1997), “The Social Scientific Study of Leadership; Quo vadis?” Journal of Management, 10, (3), 409-473. Huntington, Samuel P. (1995), Medeniyetler Çatışması. Ankara: Vadi Yayınları. Inglehart, Ronald (1997), Modernization and Postmodernization; Cultural, Economic and Political Change in 43 Societies. Princeton: Princeton University Press. Kabasakal, Hayat - Bodur, Muzaffer (2004), Culture, Leadership, and Organisation; The Globe Study of 62 Societies. Sage, 564-601. Kashima, Yoshihisa - Kashima, Emiko (1999), Culture, Connectivism and the Self. Sage. Kluckhohn, Clyde (1951), Value and Value Orientations in the Theory of Action, içinde T. Parsons ve E. Shils (Eds.), Toward a General Theory of Action. Cambridge, MA: Harvard University Press. Krishnan, Venkart R. (2001), “Value Systems of Transformational Leaders.” Leadership and Organizational Development Journal, 22, (3), 126-131. Lewis, Bernard (1996), The Middle East. New York: Scribner. Likert, Rensis (1961), New Patterns of Management. New York: McGraw-Hill. Likert, Rensis (1967), The Human Organization: Its Management and Value. New York: McGraw-Hill. Mango, Andrew (2004), The Turks Today. New York: The Overlook Press. Merton, Robert K. (1957), Social Theory and Social Structure. New York: The Free Press. Munson, Carlton E. (1981), “Style and Structure in Supervision.” Journal of Education Social Work, 17, (1), 65-72. Özen, Şükrü (1996), Bürokratik Kültür 1, Ankara: TODAİE Yayınları, No:272. Parker, Barbara (1998), Globalization and Business Practice, Sage. Paşa, S. Fikret (2000), “Türkiye Ortamında Liderlik Özellikleri,” İçinde: Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, 225-241, Editör: Zeynep Aycan, Ankara, Türk Psikoloji Derneği Yayını. Posner, Barry Z. - Schmidt, Warren H. (1992), “Values and the American Manager: An Update Updated.” California Management Review, 34, (3), 80-81. Roach, Charles F. - Behling, Orlando (1984), Functionalism; Basis for an Alternate Approach to the Study of Leadership. New York: Pergamon. Sargut, Selami (1994), Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim, Ankara, Verso Yayıncılık. Sargut, Selami - Aktaş, Mert (2011), Kültür, Kültürel Değerler ve Liderlik, İçinde, Liderlikte Güncel Yaklaşımlar, Editörler, Tabak, Akif, Şeşen, Harun, Türköz, Tolga, Ankara: Detay Yayıncılık. Schwartz, Shalom H. (1992), “Universals in the Content and Structure of Values; Theoretical advances and tests in 20 Countries.” Advances in Experiment Social Psychology, 25, (1), 65. Schwartz, Shalom H. (1994), Beyond Individualism/Collectivism: New Cultural Dimensions of Values. Sage. Schwartz, Shalom H. (2006), “A Theory of Cultural Value Orientations: Explication and Applications.” Comparative Sociology, 5, (2), 3. Schwartz, Shalom H. - Bandi, Ahad (2001), “Value Hierarchies Across Cultures: Taking a Similarities Perspective.” Journal of Personality and Social Psychology. Schwartz, Shalom H. - Sagiv, Lilach (1995), “Identifying Culture-Specifics in the Content and Structure of Values.” Journal of Cross Cultural Psychology, 26, 92- 116. Tabak, Akif (2005), Lider ve Takipçileri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Tezcan, Mahmut (1991), Toplumsal ve Kültürel Değişme, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını. Weber, Max (1906 / 1997), Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. Ankara: Ayraç Yayınevi. Weber, Max (1947), The Theory of Social and Economic Organizations. New York: Free Press. Wren, Thomas (1995), The Leader’s Companion. New York: The Free Press. Yeşil, Salih (2009), “Kültürel Farklılıkların Yönetimi ve Alternatif Bir Strateji: Kültürel Zeka.” KMÜ İİBF Dergisi, 11, 16. Yukl, Gary (2008), Leadership in Organizations (Seventh ed.). New Jersey: Prentice Hall.