Türkiye’deki Kamu Yönetimi Disiplininde Marksist Geleneğin Kurucusu: Kurthan Fişek

Türkiye’de kamu yönetimi disiplini, 1950’li yıllarda, ABD, BM ve Türkiye arasında yapılan teknik yardım anlaşmalarının gereği olarak, yabancı öğreticiler eliyle kurulmuş, disiplinin yaygınlaştırılması-geliştirilmesi görevi ise 1960’lı yıllara doğru yerli öğreticilere devredilmiştir. Devir-teslimin akabinde kamu yönetimi alanında yetişen ilk genç akademik kuşaktakilerden olan Kurthan Fişek, 1966 yılında SBF Kamu Yönetimi kürsüsünde asistanlıkla başlayan kesintili akademik yaşamına birçok çalışma sığdırmıştır. Çalışmalarının içeriğini başlıca iki etken belirlemiştir: Kamu yönetimi kürsüsündeki akademik yaşamı ve Marksizm. İki etkenin birleşimi ise ana akım kamu yönetimi bilgisinin Marksizmin yöntem, kavram ve kategorileriyle yeniden yorumlanmasıyla neticelenerek, Türkiye’deki kamu yönetimi disiplininde yeni -Marksist- bir geleneğin oluşumuna yol açmıştır.

Kurthan Fişek as the Founder of the Marxist Tradition in the Public Administration Discipline in Turkey

Following the agreements between the U.S.A., the U.N. and Turkey, the public administration discipline in Turkey had been established by foreign academics in 1950s, and the duty of disseminating-advancing the discipline was left to native academics by the 1960s. As being a member of the first young academic generation of the period following the handover between foreign and native academics, Kurthan Fişek is the one who made many studies during his interrupted academic life, which started as a research assistant in the public administration department of the Faculty of Political Science in 1966. Two main factors, namely, his academic life in that department and Marxism affected his studies. The combination of these two factors produced the re-interpretation of the mainstream public administration knowledge with the method, concepts and categories of Marxism and gave a birth to a new -Marxist- tradition in the discipline.

___

  • Altunok, M. (2012). Türkiye’de Kamu Yönetimi Düşüncesi: Tarihsellik ve Disipliner Ba- ğımlılık. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Atalay, M. (2008). Kamu Yönetimi Disiplininde Dwight Waldo Düşüncesi. Ankara: Anka-ra Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Balta, T. B. (1967). “Türkiye’de İdare Hukuku ve İdare Bilimi”. Siyasal Bilgiler Fakül-tesi Dergisi, 22(4), 261-266.
  • Balta, T. B. (2003). “İdare İlmi Sahasındaki İncelemeler”. Türkiye’de Kamu Yönetimi, Ankara: Yargı Yayınevi.
  • Ciğeroğlu, M. ve H. Özgür (2011). “H. George Frederickson ve Kamu Yönetimi Disipli-nindeki Yeri”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 279-290.
  • Çiner, C. U. (2009). “Fransız Yönetim Düşüncesinin Gelişimi: Polis Biliminden Örgüt Bilimine”. Amme İdaresi Dergisi, 42(1), 1-22.
  • Dikmen, A. A. (2016). Sunuş. Das Yönetim: Devlet, İktidar Ve Bürokrasinin Marksist Analizi. Ankara: Nota Bene Yayınları.
  • Dreyfus, F. (2007). Bürokrasinin İcadı: Fransa, Büyük Britanya ve ABD’de Devlete Hiz- met Etmek (18.-20. yüzyıl). (Çev. I. Ergüden). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Emre, C. (2003). Yönetim Bilimi Yazıları. Ankara: İmaj Kitabevi.
  • Engels, F. (1977). Anti-Dühring: Bay Eugen Dühring Bilimi Altüst Ediyor. 2. Baskı. (Çev. K. Somer). Ankara: Sol Yayınları.
  • Fişek, K. (1967). “Asya Feodalitesi ve Emperyalizm (Anadolu Toplumlarının Evrimi Üs-tüne Düşünceler)”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 22(1), 173-219.
  • Fişek, K. (1968). “Osmanlı Dış Borçları Üstüne Düşünceler”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 22(3), 157-164.
  • Fişek, K. (1969a). Türkiye’de Kapitalizmin Gelişmesi ve İşçi Sınıfı. Ankara: Doğan Ya-yınevi.
  • Fişek, K. (1969b). Türkiye’de Devlet-İşçi İlişkileri Açısından Devlete Karşı Grevlerin Kritik Tahlili. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • Fişek, K. (1970a). 100 Soruda Sosyalist Devlet. Ankara: Gerçek Yayınevi.
  • Fişek, K. (1970b). “Sosyalist Devlet ve Sosyal Demokrat Eleştiri”. Emek, 24, 8-11.
  • Fişek, K. (1970c). “Lenin ve Bürokrasi”. Emek, 25, 12-13.
  • Fişek, K. (1970d). “On Bureaucracy”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 25(2), 57-99.
  • Fişek, K. (1971a). “The Genesis of Bureaucracy in England and The U.S. Of America”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 26(1), 113-151.
  • Fişek, K. (1971b). “On The Centennial of The Commune of Paris”. Siyasal Bilgiler Fa-
  • kültesi Dergisi, 26(1), 335-349.
  • Fişek, K. (1972). “Yönetim ve Mizah”. Amme İdaresi Dergisi, 5(3), 14-40.
  • Fişek, K. (1975a). “The Essence of Administration: The Division of Labour, Authority and Hierarchy”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 29(1-2), 137-150.
  • Fişek, K. (1975b). “On The Social Heritage of Administrative Ideology”. Turkish Public Administration Annual, 2(1), 87-120.
  • Fişek, K. (1976a). “Yönetimde Özendirme ve Liberman Tartışması”. Amme İdaresi Der-gisi, 9(1), 31-49.
  • Fişek, K. (1976b). “Administration in Turkey: Structure, Basic Problems”. Current Tur-kish Thought, 28, 1-19.
  • Fişek, K. (Ed.) (1976c). Türkiye’de Mülki Idare Amirliği, Ankara: Türk İdareciler Derne-ği Yayınları, No. 1.
  • Fişek, K. (1977). Yönetime Katılma. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Ens-titüsü Yayınları.
  • Fişek, K. (1980). Devlet Politikası ve Toplumsal Yapıyla İlişkileri Bakımından Dünyada ve Türkiye’de Spor Yönetimi. Ankara: Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • Fişek, K. (1981). “Sports Administration in Turkey: History, Structure, Problems”. Cur-rent Turkish Thought, 46, 1-23.
  • Fişek, K. (1982a). “Vesayet Denetimi”. Yeni Bir Belediyeciliğe Doğru, Ankara: Halkev-leri Matbaası.
  • Fişek, K. (1982b). “The Bonapartist Origins and Failings of Central and Provincial State Administration in Turkey”. Public Administration and Management: Problems of Adap-tation in Different Socio-Cultural Context, Paris: UNESCO.
  • Fişek, K. (1983). “Yonetimin Yeniden Duzenlenmesinde Yonteme Iliskin Bazı Sorunlar”. Mülkiyeliler Birliği Dergisi, 8-9(70-71), 14-18.
  • Fişek, K. (1985). 100 Soruda Türkiye Spor Tarihi. Ankara: Gerçek Yayınevi.
  • Fişek, K. (1988a). “Prof. Dr. Kurthan Fişek’le Türkiye’nin İdari Yapısı Üzerine Bir Söyleşi”. Mülkiyeliler Birliği Dergisi, 12(92), 12-15.
  • Fişek, K. (1988b). “Sporun Şanı, Ülkelerin Gururu İçin”. Mülkiyeliler Birliği Dergisi, 12(99), 14-17.
  • Fişek, K. (2003). Sporun Anatomisi. İstanbul: YGS Yayınları.
  • Fişek, K. (2011). Yönetim (3. bs.). Ankara: Kilit Yayınları.
  • Fişek, K. (2016). Das yönetim: Devlet, İktidar ve Bürokrasinin Marksist Analizi, Ankara: Nota Bene Yayınları.
  • Freud, S. (2012). Totem ve Tabu. (Çev. T. Erdem). İstanbul: Arya Yayıncılık.
  • Güler, B. A. (1994). “Nesnesini Arayan Disiplin: Kamu Yönetimi”. Amme İdaresi Der- gisi, 27(4), 3-19.
  • Güler, B. A. (2008). “1950’li Yıllarda Kamu Yönetimi Disiplini: Disiplinin Kuruluşu Na-sıl Gerçekleştirilmişti?”. Memleket Siyaset Yönetim, 3(7), 6-28.
  • Güler, B. A. (2010a). Türkiye’nin Yönetimi-Yapı- 2. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
  • Güler, B. A. (2010b). “Sosyalist Yönetim Düşüncesini Araştırmak”. Prof. Dr. Kurthan Fişek İçin Yönetim Üzerine, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi KA-YAUM Yayını.
  • Güler, B. A. (2010c). Sunuş. Prof. Dr. Kurthan Fişek İçin Yönetim Üzerine, Ankara: An-kara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi KAYAUM Yayını.
  • Güler, B. A. (2011a). Sunuş. Yönetim (3. bs.). Ankara: Kilit Yayınları.
  • Güler, B. A. (2011b). “Yönetim Bilimi ya da Kamu Yönetimi: Yöntembilimsel Özellikler Üzerine”. Türkiye’de Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları, Ankara: TODAİE.
  • Güler, B. A. ve N. E. Keskin (2007). “Devlet Reformunu Tarihten Çalışmak”. Kamu Yö-netimi: Yöntem ve Sorunlar, Ankara: Nobel Yayınları.
  • Gürkan, C. (2007). “Kameralizm: Modern Yönetim ve Maliye Düşüncesinin Doğuşu ve Gelişimi”. Toplum ve Bilim, 110, 216-245.
  • Karasu, K. (2004). Kamu Yönetimi Disiplininin Kökenine İlişkin Bir Not. Kamu Yöneti-mi Dünyası, 5(20), 3-11.
  • Keskin, N. E. (2006). Türkiye’de Kamu Yönetimi Disiplininin Köken Sorunu. Amme İdaresi Dergisi, 39(2), 1-28.
  • Keskin, N. E. (2008). Türkiye’de Yönetim Biliminin Gelişimi. Amme İdaresi Dergisi, 41(4), 1-25.
  • Keskin, N. E. (2009). II. Meşrutiyet’te Yeni Düzen Arayışı: Mülkiye Mecmuası Üzerine Bir İnceleme (1909-1911). 18. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Kamu Yönetiminde Reform, Ankara: TODAİE.
  • Keskin, N. E. (2010). Yönetim Olgusu Üzerine 1909 Tarihli Bir Makale: Sosyal Bilimler ve Yönetim Bilimi. Memleket Siyaset Yönetim, 12, 181-200.
  • Lane, D. (2005). “Leninizm”. (Çev. U. Kocabaşoğlu ve T. Güney). Marksist Düşünce Sözlüğü, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Labica, G. (2016). “Marksizm”. (Çev. V. Yalçıntoklu). Marksizm Sözlüğü, İstanbul: Yor-dam Kitap.
  • Leblebici, D. N. (2008). “Yönetim Bilimi Açısından Klasik Dönemi Hatırlatmaya İlişkin Bir Çalışma”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 99-118.
  • Mıhçıoğlu, C. (1988). Türkiye’de Çağdaş Kamu Yönetimi Öğretiminin Başlangıç Yılları. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
  • Onaran, O. (2010). “Arkadaşım Kurthan Fişek”. Prof. Dr. Kurthan Fişek İçin Yönetim Üzerine, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi KAYAUM Yayını.
  • Sayan, İ. Ö. (Ed.) (2010). Prof. Dr. Kurthan Fişek için yönetim üzerine. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi KAYAUM Yayını.
  • Shaw, W. H. (2005). “Tarihsel Materyalizm”. (Çev. S. Şener). Marksist Düşünce Sözlüğü, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Soysal, M. (2010). “Kamu Yönetiminde Kurthan Fişek İlginçliği”. Prof. Dr. Kurthan Fi-şek İçin Yönetim Üzerine, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi KAYA-UM Yayını.
  • Şener, M. (2010). Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset: Yön, MDD ve TİP. İstanbul: Yor-dam Kitap.
  • Yavuz, M. (2012). “Yönetim Bilimlerindeki Yeri ve Özgün Katkıları İle Cemal Mıhçıoğ-lu”. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 66(1), 161-186.
  • Yıldırım, Z. (2005). “Kurthan Fişek”. Kendi Anlatımlarıyla Duayen Gazeteciler 3, Anka-ra: Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi.
  • Zengin, O. (2008). “Kamu Yönetimi Disiplininde Eleştirel Kuram: Box ve Denhardt Üzerine Bir İnceleme”. Amme İdaresi Dergisi, 41(3), 1-39.
  • Zengin, O. (2012), Kurthan Hoca’nın Ardından. http://www.yayed.org/uploads/yukleme-ler/kurthan hocanin ardindan.pdf (02.01.2018).
  • http://kurthan.fisek.net (Erişim tarihi: 02.01.2018).
  • http://www.sifircihoca.net (Erişim tarihi: 02.01.2018).
  • http://www.halkinhabercisi.com/abdullah-ocalana-sifir-veren-hoca-kurthan-fisek (Erişim tarihi: 02.01.2018).