Efe BAŞTÜRK

11856

Kemalist Estetiğin Sanatsal Politikası

Bu makale, Kemalizm’i politik estetik bağlamda tartışmayı amaçlamaktadır. Politik estetik, modernizmle birlikte ortaya çıkan sanatsal temsil biçimlerinin politik alandaki yansıması olarak düşünülebilir. Politik estetik, özellikle uluslaşma süreci yaşayan toplumlarda, kitlelerin estetize edilmiş bir birlik imgesi olan Ulus’ta sanatsal düzeyde temsil edilmesi yoluyla görünürlük kazanır. Bu açıdan politik estetik, modern temsil rejiminin sanat ile siyaseti bir araya getirdiği düzlem olarak ortaya çıkar. Bu makale, kendisi de modernleştirici bir ulus tasarım süreci olan Kemalizm’i modern temsil rejiminin sanatsal politikası üzerinden incelemeye çalışacaktır

Artistic Politics of Kemalist Aesthetics

This article aims to discuss Kemalism in a political-aesthetical context. Political aesthetics can be thought of as the reflection of artistic forms of representation emerging with modernism in the political field. Especially in societies that examine the process of nationalization, the political aesthetic gains its visibility through the artistic representation of the masses within the notion of the Nation that is aestheticized image of unity. In this respect, political aesthetic emerges as the frame where the modern representation regime brings art and politics together. This article will attempt to examine Kemalism, which is also a process of a nation designation, through the artistic politics of modern representation regime.

___

  • “Ata’nın İlacı Çalıkuşu”, Milliyet, 29.10.1997.
  • A. Hillach, A. (2015). “Walter Benjamin’in ‘Alman Faşizminin Kuramları’”. (Çev. Ü. Oskay). Estetize Edilmiş Yaşam: Sanattan Savaş ve Siyasete Alman Faşizminin Kuramları, 53-97.
  • Abrams, M. H. (1981). “Kant and the Theology of Art”. Notre Dame English Journal, 13(3), 75-106.
  • Adorno, T. (2003). “Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken”. (Çev. B. O. Doğan). Cogito, 36, 76-85.
  • Adorno, T. (2007). Minima Moralia. (Çev. O. Koçak). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Adorno, T. (2016). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. (Çev. N. Ülner, M. Tüzel, E. Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Adorno, T. W. ve M. Horkheimer (2011). Towards a New Manifesto. (Çev. R. Livingstone). London: Verso.
  • Ahmad, F. (1991). The Making of Modern Turkey. London: Routledge.
  • Akın, Y. (2019). “Gürbüz ve Yavuz Evlatlar”: Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Alaranta, T. (2014). Contemporary Kemalism: From Universal Secular-Humanism to Extreme Turkish Nationalism. New York: Routledge.
  • Alp, T. (1936). Kemalizm. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
  • Altınay A. G. ve T. Bora (2002). “Ordu, Militarizm ve Milliyetçilik”. Modern
  • Türkiye’de Siyasal Düşünce, Cilt 4: Milliyetçilik. (Der. T. Bora). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Altınay, A. G. (2007). “Militarizm”. Kavram Sözlüğü I: Söylem ve Gerçek. (Der. F. Başkaya). Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı, 351-366.
  • Andreotti, L. (1992). “The Aesthetics of War: The Exhibition of the Fascist Revolution”. Journal of Architectural Education, 45(2), 76-86.
  • Arsan, N., S. Borak, ve U. Kocatürk (Der) (2006). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri I-II-III, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi.
  • Atalay, O. (2019). Türk’e Tapmak: Seküler Din ve İki Savaş Arası Kemalizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Austin, M. (2005). Explorations in Art, Theology and Imagination. London: Routledge.
  • Aykut, Ş. (1936). Kamalizm. İstanbul: Muallim Ahmet Halit Kitap Evi.
  • Bassett, R. G. (1964). Essentials of Parliamentary Democracy. London: Frank&Cass.
  • Baumgold, D. (2010). Contract Theory in Historical Context: Essays on Grotius, Hobbes, and Locke. Leiden: Brill.
  • Begbie, J. (1991). Voicing Creation’s Praise: Towards a Theology of the Arts. London: Continuum.
  • Benjamin, W. (2015). “Alman Faşizminin Kuramları: Ernst Jünger’in Denemeler Derlemesi ‘Savaş ve Savaşçı’ Üzerine”. (Çev. Ü. Oskay). Estetize Edilmiş Yaşam: Sanattan Savaş ve Siyasete Alman Faşizminin Kuramları. (Der. Ü. Oskay). İstanbul: İnkılap Kitabevi, 99-121.
  • Benjamin, W. (2018). “Tekniğin Olanaklarıyla Yeniden Üretilebildiği Çağda Sanat Yapıtı”. Walter Benjamin Kitabı: Seçme Yazılar. (Haz. ve Çev. T. Tayanç). Ankara: Dipnot Kitabevi, 165-209.
  • Berkes, N. (1985). Felsefe ve Toplumbilim Yazıları. İstanbul: Adam Yayınları.
  • Bloch, E. (1980). “Discussing Expressionism”. Aesthetics and PoIitics. (Der T. W. Adorno). London: Verso, 16-28.
  • Bora, T. (2017). Cereyanlar: Türkiye’de Siyasi İdeolojiler. İstanbul: İletişim.
  • Bozdoğan, S. (2012). Modernizm ve Ulusun İnşası: Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür. (Çev. T. Birkan). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Caymaz, B. (2011). “Alfabe Devrimleri ve Millet Mektepleri”. Bilgi ve Bellek, (9), 150- 160.
  • Cevdet, A. (1925). “Daima Daha İleri, Daima Daha Yüksek”. İçtihad (1888).
  • Champagne, J. (2013). Aesthetic Modernism and Masculinity in Fascist Italy. London: Routledge.
  • Crowther, P. (1989). The Kantian Sublime: From Morality to Art. New York: Oxford University Press.
  • Demirci, H. A. (2008). “Tek Parti Rejimleri ve İttihat ve Terakki Tecrübesi Işığında Atatürk’ün Düşünce ve Aksiyonunda Parti-Bürokrasi İlişkisi”. Demokrasi Platformu, 4(14), 103-123.
  • Deringil, S. (1993). “The Ottoman Origins of Kemalist Nationalism: Namık Kemal to Mustafa Kemal”. European History Quarterly, 23(2), 165-191.
  • Durakbaşa, A. (1988). “Cumhuriyet Döneminde Kemalist Kadın Kimliğinin Oluşumu”. Tarih ve Toplum, (91), 167-171.
  • Durakbaşa, A. (1998). “Cumhuriyet Döneminde Modern Kadın ve Erkek Kimliklerinin Oluşumu: Kemalist Kadın Kimliği ve ‘Münevver Erkekler’”. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. (Der. A. Berktay). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, 29-51.
  • Durakbaşa, A. (2017). Halide Edib: Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Eisenstadt, S. N. (1984). “The Keamlist Regime and Modernization: Some Comparative and Analytical Remarks”. Atatürk and the Modernization of Turkey. (Ed. J. M. Landau). Colorado: Westview Press, 3-17.
  • Esposito, R. (2018). Communitas: Topluluğun Kökeni ve Kaderi. (Çev. O. Kartal). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Finchelstein, F. (2019). Faşizmden Popülizme. (Çev. A. Karatay). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Gellner, E. (2008). Uluslar ve Ulusçuluk. (Çev. B. Ersanlı ve G. G. Özdoğan). İstanbul: Hil Yayınları.
  • Gentile, E. (1990). “Fascism as Political Religion”. Journal of Contemporary History, 25(2-3), 229-251.
  • Gentile, E. (2019). “Siyasetin Kutsallaştırılması: Seküler Din ve Totaliteryanizm Meselesine İlişkin Tanımlar, Yorumlar ve Düşünceler”. Karşılaştırmalı Faşizm
  • Çalışmaları, (Der. C. Iordachi). İstanbul: İletişim Yayınları, 411-459.
  • Germani, G. (1978). Authoritarianism, Fascism and National Populism. New York: Routledge.
  • Griffin, R. (2007). Modernism and Fascism: The Sense of a Beginning under Mussolini and Hitler. New York: Palgrave.
  • Gür, F. (2015). “Erken Cumhuriyette Siyaset, Propaganda, Sanat ve Ulusun İnşası”. Sosyoloji Dergisi, (31-32), 135-173.
  • Habermas, J. (2018). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (Çev. T. Bora ve M. Sancar). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Herzog, C. (2009). “Enlightenment and the Kemalist Republic: A Predicament”. Journal of Intercultural Studies, 30(1), 21-37.
  • Hewitt, A. (1993). Fascist Modernism: Aesthetics, Politics, and the Avant-garde. California: Stanford University Press.
  • Hobbes, T. (1998). Man and Citizen (De Homine and De Cive). (Ed. B. Gert). Indianapolis: Hackett Publ.
  • Hobbes, T. (2007). Leviathan: Bir Din ve Dünya Devletinin Biçimi, İçeriği ve Kudreti. (Çev. S. Lim). İstanbul: YKY.
  • Honneth, A. (2008). Reification: A New Look at An Old Idea. New York: Oxford University Press.
  • Horkheimer, M. (2010). Akıl Tutulması. (Çev. O. Koçak). İstanbul: Metis Yayınları. Ihrig, S. (2014). Atatürk in the Nazi Imagination. Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press.
  • Irmak, S. (1981). Atatürk ve Çağdaşlaşma Atılımları. İstanbul: Hisarbank Kültür Yayınları.
  • J. Horne, J. (2004). “Masculinity in Politics and War in the Age of Nation-States and World Wars: 1850-1950”. Masculinities in Politics and War: Gendering Modern History. (Ed. S. Dudink, K. Hagemann ve J. Tosh). Manchester: Manchester University Press.
  • Jonsson, S. (2013). Crowds and Democracy: The Idea and Image of the Masses from Revolution to Fascism. New York: Columbia University Press.
  • Kahraman, H. B. (2002). “İçselleştirilmiş, Açık ve Gizli Oryantalizm ve Kemalizm”. Doğu-Batı, (20), 159-189.
  • Kant, I. (2018). Güzellik ve Yücelik Duyguları Üzerine Gözlemler. (Çev. A. Fethi). İstanbul: Hil Yayınları.
  • Kaplan, M. ve İ. Enginün (1982). Atatürk Devri Türk Edebiyatı, Cilt: I-II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Kayalı, K. (2011). Türk Düşünce Dünyasında Yol İzleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kili, S. (1980). “Kemalism in Contemporary Turkey”. International Political Science Review, 1(3), 381-404.
  • Köker, L. (2009). “Kemalizm/Atatürkçülük: Modernleşme, Devlet ve Demokrasi”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Cilt 2: Kemalizm. (Der. Ahmet İnsel). İstanbul: İletişim Yayınları, 97-119.
  • Kreft, L. (2011). “Sanat ve Siyaset: Sanatın Siyaseti ve Siyasetin Sanatı”. (Çev. E. Gen). Sanat/Siyaset: Kültür Çağında Sanat ve Kültürel Politika. (Der. A. Artun). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Louw, D. J. (2001). “Creative Hope and Imagination in a Practical Theology of Aesthetic (Artistic) Reason”. Religion and Theology, 8(3-4), 327-344.
  • Lukacs, G. (2006). Tarih ve Sınıf Bilinci. (Çev. Y. Öner). İstanbul: Belge Yayınevi.
  • Lund, W. R. (1988). “The Historical And ‘Political’ Origins Of Civil Society: Hobbes on Presumption And Certainty”. History of Political Thought, 9(2), 223-235.
  • Mechoulan, E. (2009). “Sophisticated Continuities and Historical Discontinuities, Or, Why Not Protagoras?”. Jacques Ranciere: History, Politicis, Aesthetics. (Ed. G. Rockhill ve P. Watts). Durham: Duke University Press, 55-67.
  • Mosse, G. L. (1990). Fallen Soldiers: Reshaping the Memory of the World Wars. New York: Oxford University Press.
  • Mouffe, C. (2005). On the Political. London: Routledge.
  • Okur, M. (2005). “Milli Mücadele ve Cumhuriyetin İlk Yıllarında Milli ve Modern Bir Eğitim Sistemi Oluşturma Çabaları”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 199-217.
  • Özman, A. (2010). “Law, Ideology and Modernızatıon in Turkey: Kemalist Legal Reforms in Perspective”. Social&Legal Studies, 19(1), 67-84.
  • Parla, T. (1989). Ziya Gökalp, Kemalizm ve Türkiye’de Korporatizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Parla, T. ve Davison, A. (2004). Corporatist Ideology in Kemalist Turkey: Progress or Order?. New York: Syracuse University Press.
  • Peker, R. (1935). İnkılab Dersleri Notları. Ankara: Ulus Basımevi.
  • Petrov, G. (2007). Beyaz Zambaklar Ülkesinde. (Çev. E. Osmanov). İstanbul: Koridor Yayınları.
  • Polanska, V. (2016). “The Concept of the Aesthetical Representation of the Political Space”. Historia i Polityka, 18(25), 77-85.
  • Ranciere, J. (2005). Uyuşmazlık: Politika ve Felsefe. (Çev. H. Hünler). İzmir: Ara-Lık.
  • Ranciere, J. (2008). Görüntülerin Yazgısı. (Çev. A. U. Kılıç). İstanbul: Versus.
  • Ranciere, J. (2009). “The Aesthetic Dimension: Aesthetics, Politics, Knowledge”. Critical Inquiry, (36), 1-19.
  • Ranciere, J. (2012). Estetiğin Huzursuzluğu: Sanat Rejimi ve Politika. (Çev. A. U. Kılıç). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ravetto, K. (2001). The Unmaking of Fascist Aesthetics. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • Read, J. H. (1991). “Thomas Hobbes: Power in the State of Nature, Power in Civil Society”. Polity, 23(4), 505-525.
  • Redfield, M. (2003). The Politics of Aesthetics: Nationalism, Gender, Romanticism. Stanford: Stanford University Press.
  • Rehmann, J. (2017). İdeoloji Kuramları: Yabancılaşma ve Boyun Eğme Güçleri. İstanbul: Yordam Kitap.
  • Roy, O. (2005). Yeni Orta Asya ya da Ulusların İmal Edilişi. (Çev. M. Moralı). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Rush, F. (2013). “Jena Romantizmi ve Benjamin’in Eleştirel Epistemolojisi”. W.
  • Bejamin, Sanatta ve Edebiyatta Eleştiri: Alman Romantizminde Sanat Eleştirisi Kavramı. (Çev. E. Gen). İstanbul: İletişim Yayınları, 27-59.
  • Safa, P. (1953). “Türk Düşüncesi ve Batı Medeniyeti”. Türk Düşüncesi, 1(1), 4-10.
  • Sancar, S. (2004). “Otoriter Türk Modernleşmesinin Cinsiyet Rejimi”. Doğu Batı, (29), 197-211.
  • Sancar, S. (2014). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Schulze, H. (2000). The Course of German Nationalism: From Frederick the Great to Bismarck 1763-1867. (Çev. S. H. Tenison). New York: Cambridge University Press.
  • Sjoberg, L. ve Via, S. (2010). “Introduction”, Gender, War and Militarism: Feminist Perspectives. (Ed. L. Sjoberg ve S. Via). Denver: Oxford University Press.
  • Tekiner, A. (2010). Atatürk Heykelleri: Kült, Estetik, Siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ter-Matevosyan, V. (2019). Turkey, Kemalism and the Soviet Union: Problems of Modernization, Ideology and Interpretation. Cham: Palgrave Macmillan.
  • Tralau, J. (2014). “Deception, Politics And Aesthetics: The Importance of Hobbes’s Concept of Metaphor”. Contemporary Political Theory, (13), 112-129.
  • Tunçay, M. (2015). Türkiye’de Tek Parti Yönetiminin Kurulması: 1923-1931. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Urbinati, N. (2006). Representative Democracy: Principles and Genealogy. Chicago: University of Chicago Press.
  • Ünder, H. (2009). “Atatürk İmgesinin Siyasal Yaşamdaki Rolü”. Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce, Cilt 2: Kemalizm. (Der. A. İnsel). İstanbul: İletişim Yayınları, 138-156.
  • Ünder, H. (2001). “Goltz, Milleti Müsellaha ve Kemalizmdeki Spartan Öğeler”. Tarih ve Toplum, 35(206), 45-54.
  • Üngör, U. Ü. (2012). “Creative Destruction: Shaping a High-Modernist City in Interwar Turkey”. Journal of Urban History, 39(2), 297-314.
  • Vieira, M. B. (2009). The Elements of Representation in Hobbes: Aesthetics, Theatre, Law, and Theology in the Construction of Hobbes’s Theory of the State. Leiden: Brill.
  • Yaman, Z. Y. (2011). “‘Siyasi/Estetik Gösterge’ Olarak Kamusal Alanda Anıt ve Heykel”. METU JFA, 28(1), 51-80.
  • Yeşilkaya, N. G. (1999). Halkevleri: İdeoloji ve Mimarlık. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Zamponi, S. F. (2016). “Politics of Aesthetics: Mussolini and Fascist Italy”. Political Aesthetics: Culture, Critique and the Everyday. (Ed. A. Virmani). New York: Routledge, 30-49.
  • Zepke, S. (2017). Sublime Art: Towards an Aesthetics of the Future. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  • Zürcher, E. J. (2009). “Kemalist Düşüncenin Osmanlı Kaynakları”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Cilt 2: Kemalizm. (Der. A. İnsel). İstanbul: İletişim Yayınları, 44-56.
Amme İdaresi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-1795
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1968
  • Yayıncı: -
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Seküler Geleneğin İzinde: Köprülü, Barkan ve İnalcık’ın Türk Ulus-Devleti İçin Laik Kanun Geleneği Oluşturma Çabaları

Murat COŞKUNER

Görüşme ve Yasama Yöntemi Bağlamında 1921 Anayasasının Kanunlaşma Süreci

Yusuf TEKİN, Şeref İBA

Nitel ve Nicel Yöntem Farkına Çoğulcu Yaklaşım: KKV-Sonrası Dönemde Nitel Yöntem ve Kazanımları

Mehtap SÖYLER

Akıl, Arzu ve İktidar: Platon’da Demokrasi ve Tiranlık

Mehmet ÖZGÜDEN

Kemalist Estetiğin Sanatsal Politikası

Efe BAŞTÜRK

Türk Kamu Yönetiminde Yeni Kurumlar ve Dış Politika: Türkiye-Kırgızistan İlişkilerinde Yeni Kurumsalcılık

Ayşe Çolpan YALDIZ, Fırat YALDIZ