MUHAFAZAKÂR DEMOKRASİ SÖYLEMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Çalışmanın temel amacı, 2002 yılından bugüne değin Türkiye’nin siyaset gündemini belirlemede etkili olan ‘muhafazakâr demokrasi’ söyleminin, ‘muhafazakârlık’ ve ‘demokrasi’ kavramlarıyla ilişkisini irdelemek ve tartışmaktır. Çalışmada öncelikle konuyla ilişkili kavramlar ve kuramsal yaklaşımlar ele alınmıştır. Daha sonra, muhafazakârlık ve demokrasi kavramlarının birleştirilmesiyle ortaya çıkan bu ‘melez siyasal kimlik’ tanımının, ‘muhafazakârlık’, ‘Hıristiyan demokrasi’, ‘sağ popülizm’ örnekleri ile örtüşmeleri ve farklılıkları irdelenmiştir. Müteakiben, muhafazakâr demokrasi söyleminin, ne kadar ‘muhafazakâr’ ve ne kadar ‘demokrat’ olduğu sorularına açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, muhafazakâr demokrasi söyleminin, bir ideoloji arayışından ziyade, eklektik bir şekilde oluşturulmaya çalışıldığı, zamanla milliyetçi/maneviyatçı muhafazakârlığı ve/veya İslami görüşü merkeze alan bir siyasi duruşa dönüşeceği sonucuna varılmaktadır.

AN ANALYSIS ON CONSERVATIVE-DEMOCRACY DISCOURSE

The main purpose of the study is to examine and discuss the relationships among the ‘conservative-democracy’ discourse, which has been effective to set the political agenda in Turkey since 2002, and the concepts of ‘conservatism’ and ‘democracy’. Firstly, related concepts and theoretical approaches are covered. Thereafter, the overlapping and varying aspects of the ‘hybrid political identity’, generated by unification of the concepts of ‘conservatism’ and ‘democracy’, with the samples of ‘conservatism’, ‘Christian democracy’ and ‘populism are scrutinized. Subsequently, the questions to what extent the ‘conservative-democracy’ discourse could be ‘conservative’ and ‘democrat’ is tried to be clarified. The study concludes that, the ‘conservative-democracy’ discourse is tried to set eclectically, rather than seeking an ideology and in due course, will turn into a political attitude, which is centering the nationalist/ spiritual conservatism and/or Islamic vision.

PDF

___

Ağaoğulları, Mehmet Ali (1994), Kent Devletinden İmparatorluğa (Ankara: İmge Yayımları).
Akkaş, Hasan Hüseyin (2000), İngiliz Muhafazakâr Siyaset Düşüncesi ve Edmund Burke, Yayınlanmamış Doktora Tezi, (İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi S.B.E).
Akkır, Ramazan (2006), Türkiye’de Din ve Muhafazakârlık, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, (Adana: Çukurova Üniversitesi SBE).
Aktan, Coşkun Can (2007), “Muhafazakârlık ve Liberal Düşünce”, Köprü Dergisi, 97: 51-57.
Anderson, Benedict (1993), Hayali Cemaatler, Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması (İstanbul: Metis Yayınları) (Çev. İskender Başarır).
Argın, Şükrü (2003), “Siyasetin Taşrasından Taşranın Siyasetinin Tahayyül Etmek”, Çiğdem, Ahmet (Der), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce -Muhafazakârlık, Cilt: 5 (İstanbul: İletişim Yayınları): 465-498.
Beneton, Philippe (1991), “Muhafazakârlık” (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Cüneyt Akalın).
Bora, Tanıl (1999), Türk Sağının Üç Hâli: Milliyetçilik, Muhafazakârlık, İslâmcılık (İstanbul: Birikim Yayınları).
Bora, Tanıl ve Necmi Erdoğan (2003), “Biz, Anadolu’nun Bağrı Yanık Çocukları... Muhafazakâr Popülizm”, Çiğdem, Ahmet (Der), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5 (İstanbul: İletişim Yayınları): 632-644.
Caner, Fırat (2002), Bir ideoloji olarak Murathan Mungan Şiiri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, (Ankara: Bilkent Üniversitesi Edebiyat Fakültesi).
Cizre, Ümit (2008), “Introduction: The Justice and Development Party: Making Choices, Revisions and Reversals Interactively”, Cizre, Ümit (Der.), Secular and Islamic Politics in Turkey: The Making of the Justice and Development Party (New York: Routledge): 1-14.
Çaha, Ömer (2001), Dört Akım Dört Siyaset (İstanbul: Zaman Kitap).
Çaha, Ömer (2004), “Muhafazakâr Düşüncede Toplum”, Liberal Düşünce Dergisi, 34: 15–24.
Çakır, Murat (2011), “Neoliberalizmin Egemenlik Aracı Sağ Popülizm Avrupa’daki Sağ Popülist Parti ve Hareketler”, http://www.kozmopolit.com/sagpop1.pdf, (29.12.2018).
Çınar, Menderes ve Burhanettin Duran (2008), “The Specific Evolution of Contemporary Political Islam in Turkey and Its Difference”, Cizre, Ümit (Der.), Secular and Islamic Politics in Turkey: The Making of the Justice and Development Party (New York: Routledge): 17-40.
Çiğdem, Ahmet (1997), “Muhafazakârlık Üzerine”, Toplum ve Bilim, 74: 32-51.
Çiğdem, Ahmet (2001), Taşra Epiği: Türk İdeolojileri ve İslâmcılık (İstanbul Birikim Yayınları).
Demir, Ömer ve Mustafa Acar (2005), Sosyal Bilimler Sözlüğü (İstanbul: Vadi Yayınları).
“Din üzerinden siyaset olmaz” (2005, 7 Temmuz), Türkiye Gazetesi, http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a252776.aspx, (10.01.2018),
Eagelton, Terry (1996), İdeoloji Nedir? (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Muttalip Özcan).
Ergil, Doğu (198), “Muhafazakâr Düşüncenin Temelleri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 41 (1): 29-292.
Gökalp, Ziya (1972), “Türk Harsı ve Osmanlı Medeniyeti”, Hars ve Medeniyet, Yeni İlâvelerle 2. Baskı (Ankara: Diyarbakır’ı Tanıtma ve Turizm Derneği Yayınları): 118–124.
Gökmen, Özgür (2003), “Tek Parti Dönemi Cumhuriyet Halk Partisi’nde Muhafazakâr Yönelimler”, Çiğdem, Ahmet (Der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5 (İstanbul: İletişim Yayınları): 132-153.
Gülalp, Haldun (2005), “Türkiye’de Modernleşme Politikaları ve İslamcı Siyaset”, Bozdoğan, Sibel ve Reşat Kasaba (Der.), Türkiye’de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, 3. Basım (İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları): 76-93.
Gürses, Hakan (2000) “Kimlik Kavramı Üzerine Düşünceler”, Bora, Tanıl (Der.), Yeni Bir Sol Tahayyül İçin (İstanbul: Birikim Yayınları).
Hale, William (2006), “Christian Democracy and the JDP: Parallels and Contrasts”, Yavuz, M. Hakan (Der.), The Emergence of a New Turkey (Salt Lake City: The University of Utah Press): 66-87.
Helvacı, Ahmet ve M. Turgut Demirtepe (1998), “Muhafazakâr Parti’nin Dönüşümü: Thatcherizm ve Yeni-Sağ”, Liberal Düşünce, 2 (9): 96-115.
Heper, Metin (2013), “Islam, Conservatism and Democracy in Turkey: Comparing Turgut Özal and Recep Tayyip Erdoğan”, Insight Turkey, 15 (2): 141-156.
Huntington, Nicholas ve Tim Bale (2002), “New Labour, New Christian Democracy”, The Political Quarterly, 73 (1): 43-50.
Karpat, Kemal (2006) “Aydınlar ve Kimlik: Tarihsel Bir Bakış”, Doğu Batı Dergisi, 9 (35): 35-73.
Kennedy, Emmet (1979) “Ideology From Destutt De Traccy to Marx”, Journal of the History of Ideas, 40, (3): 353–368.
Kızılçelik, Sezgin ve Yaşar Erjem (1994), Açıklamalı Sosyoloji Terimleri Sözlüğü (Ankara: Günay Ofset).
Kök, Recep (2005) “İdeoloji, Mürai İnsan Tipinin Yükselişi ve On İki Eylül”, Dokuz Eylül Üniversitesi Arşivi, http://kisi.deu.edu.tr/recep.kok/ideoloji.pdf (29.12.2017).
Köker, Levent (1989), “Liberalizm-Muhafazakârlık İlişkisi Üzerine”, Türkiye Günlüğü, 9: 41-48.
Lipset, Seymour Martin ve Stein Rokkan (1967), “Cleavage Structures, Party Systems, and Voter Alignments: An Introduction”, Lipset, Seymour M. ve Stein Rokkan (Der.), Party Systems and Voter Alignments: Cross-National Perspectives (New York: The Free Pres).
Mannheim, Karl (1969), Essays on Sociology and Social Psychology (London: Routledge & Kegan Paul Ltd.).
Mazrui, A. Ali (2003), “Islamocracy: In Search of a Muslim Path to Democracy”, Fourth Annual CSID Conference, https://csidonline.org/documents/pdf/4th%20Annual%20Conference%20-%20Maz rui%20Address.pdf, (29.12.2017).
Meriç, Cemil (2007), Jurnal, C.2, 14. Basım (İstanbul: İletişim Yayınları).
Minogue, Kenneth (1967), “Conservatism", Edwards, Paul (Der.), Encyclopedia of Philosophy (New York: O'Hear MacMillan).
Okutan, M. Çağatay (2006), “AKP: Muhafazakâr Demokrat mı, Hıristiyan Demokrasinin bir versiyonu mu?”, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, 8 (1): 307-324.
Özakıncı, Cengiz (2005), Türkiye’nin Siyasi İntiharı: Yeni Osmanlı Tuzağı (İstanbul: Otopsi Yayınları).
Özön, Mustafa Nihat (1961), Türkçe-Yabancı Kelimeler Sözlüğü (İstanbul: İnkılâp Kitabevi).
Politzer, Georges (1974), Felsefenin Başlangıç İlkeleri (İstanbul: Sol Yayınları) (Çev. Sevim Belli).
Quinton, Anthony (1993), “Conservatism”, Goodin, Robert E. ve Philip Pettit (Der.), A Companion to Contemporary Political Philosophy (London: Oxford Blackwell): 244–268.
Safi, İsmail (2005), “Türkiye’de Muhafazakârlığın Düşünsel-Siyasal Temelleri ve Muhafazakâr Demokrat Kimlik Arayışları”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, (Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı).
Schultz, David ve Donald G. Tannenbaum (1998), Inventors of Ideas: An Introduction to Western Political Philosophy (New York: St. Martin’s Press).
Stephan, Alfred ve Juan J. Linz (2013), “Democratization Theory and the Arab Spring”, Journal of Democracy, 24 (2): 15-30.
Subaşı, Necdet (2013), “Devlet Cemaatler ve İslamcılık, Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi ve Hareketi”, Kara, İsmail ve Asım Öz (Der.), (İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları, Sempozyum Tebliğleri): 568-578.
Szymański, Adam (2013), “Religion Oriented Conservative Parties and Democracy. The Case of Turkish Justice and Development Party and Polish Law and Justice”, Paper for seventh ECPR General Conference 4-7 September 2013, Bordeaux, https://ecpr.eu/ filestore/paperproposal/429ec831-964e-44e6-8fbc-480d6fdf4c77.pdf, (29.12.2017).
Şafak, Erdal (2006), “Avrupalılaşmak”, Sabah Gazetesi, 15 Ekim 2006, İstanbul.
Tepe, Sultan (2006), “A Pro-Islamic Party? Promises and Limits of Turkey’s Justice and Development Party”, Yavuz, M. Hakan (Der.), The Emergence of a New Turkey: Democracy and the AK Parti (Salt Lake City: The University of Utah Press): 107-135.
Uluçakar, Mustafa ve Ali Çağlar (2017) “Günümüz Türkçülüğünün İslam’la İmtihanı: Türk-İslam Sentezi ve Aydınlar Ocağı”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 26: 120-140.
Toprak, Zafer (1995), “Türkiye'de Aydın, Ulus-Devlet ve Popülizm”, Şen, Sabahattin (Der.), Türk Aydını ve Kimlik Sorunu (İstanbul: Bağlam Yayınları): 39-81.
Vandermotten, Christian ve Pablo Medina Lockhart (2000), “An Electoral Geography of Western Europe”, GeoJournal, 52 (2): 93-105.
Vardar, Deniz (2002), “Fransa’da Ulusal Cephe ve Türkiye’de MHP”, Öngider, Seyfi (Der.), 18 Nisan’dan 3 Kasım’a MHP (İstanbul: Aykırı Yayıncılık).
Vierhaus, Rudolf (1968), “Conservatism”, Wiener, Philip P. (Der.), Dictionary of the History of Ideas (New York: MacMillan).
Wysocka, Olga (2009) “Populism in Poland: In/visible Exclusion”, Freeman, Lauren (Der.), In/visibility: Perspectives on Inclusion and Exclusion, IWM Junior Visiting Fellows' Conferences, Vienna: Vol. 26, http://www.iwm.at, (03.01.2018).
Yavuz, M. Hakan (2009), Secularism and Democracy in Turkey (Cambridge: Cambridge University Press).
Yılmaz, Rasih (1998), Toros Yüzlü Adam (İstanbul: Timaş Yayınları).
Zürcher, Erik Jan (2003), “Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve Siyasal Muhafazakârlık”, Çiğdem, Ahmet (Der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5 (İstanbul: İletişim Yayınları): 40-53.