EKİM DEVRİMİ’NİN DÜŞÜNSEL ETKİSİ VE 1960’DAN 1970’E TÜRKİYE SOLU’NUN İKTİDAR MÜCADELESİNDE FARKLI KURAMSAL AÇILIMLAR

60’lı yılların başlarında yasal alanda örgütlenme fırsatı bulan sol-sosyalist hareketler tarihsel açıdan Türkiye’nin toplumsal dinamiklerinin gelişiminin bir sonucu olarak ortaya çıkmışsa da, bu hareketlerin stratejik temelde geliştirdikleri kuramsal çözümlemeler aralarındaki tüm farklılıklara rağmen esas olarak Ekim Devrimi deneyiminin ortaya koyduğu düşüncelere dayanmaktadır. Bu çalışmaya konu olan temel sorunsal emperyalist aşamada azgelişmiş ülkelerde sosyalist devrimlerin gerçekleşmesi noktasında Ekim Devrimi’nin Türkiye sol’u üzerindeki kuramsal etkisinin hangi noktalarda ortaya çıktığını göstermekle birlikte; Yön (Dergi), TİP (Türkiye İşçi Partisi) ve MDD (Milli Demokratik Devrim) şeklinde ifade edilen siyasi hareketlerin egemen sınıflara karşı yürüttüğü hegemonya mücadelesi süresince, siyasal iktidarın ele geçirilmesine ilişkin kuramsal temelde geliştirdikleri farklı bakış açılarını ele almaktadır.

INTELLECTUAL INFLUENCE OF THE OCTOBER REVOLUTION AND THE LEFT POWER STRUGGLE DIFFERENT THEORETICAL EXPANSIONS IN TURKEY FROM 1960 to 1970

While the leftist-socialist movements which found the opportunity to organize legally in the beginning of the 1960s emerged as a result of the development of Turkey’s historical social dynamics, the theoretical analyses that these movements developed strategically were based on the ideas brought forward by the October Revolution, despite all the differences between them. The research question discussed in this study concerns the period when the theoretical influence of the October Revolution on the Turkish left emerged in relation with the materialization of the socialist revolutions in underdeveloped countries during the imperialist epoch and addresses the different views developed theoretically on the seizure of political power during the hegemonic struggle of the political movements known as Yön (a Kemalist magazine), TİP (the Turkish Labor Party) and MDD (the National Democratic Revolution) against the dominant classes.

PDF

___

Ahmad, Feroz (2014), Modern Türkiye’nin Oluşumu (İstanbul: Kaynak Yayınları).
Atılgan, Gökhan (2008), Yön Devrim Hareketi, Kemalizm ile Marksizm Arasında Geleneksel Aydınlar (Ankara: Yordam Yayınları).
Atılgan, Gökhan (2010), Behice Boran, Öğretim Üyesi, Siyasetçi, Kuramcı (Ankara: Yordam Yayınları).
Atılgan, Gökhan (2015), “Sanayi Kapitalizmin Şafağında”, G. Atılgan, C. Saraçoğlu, Ateş Uslu (Der.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat (İstanbul: Yordam Yayınları).
Avcıoğlu, Doğan (1961) “Yön Bildirisi”, Yön, 1, Aralık, 12-3.
Avcıoğlu, Doğan (1962), “Rejim ve Atatürkçülük”, Yön, 6, Ocak, 3-4.
Avcıoğlu, Doğan (1965), “Hükümet Ne Yapıyor?”, Yön, 110, Mayıs, 6-9.
Avcıoğlu, Doğan (1966), “27 Mayıs”, Yön, 165, Mayıs, 3.
Avcıoğlu, Doğan (1998a), Türkiye’nin Düzeni 1 (İstanbul: Tekin Yayınları).
Avcıoğlu, Doğan (1998b), Türkiye’nin Düzeni 2 (İstanbul: Tekin Yayınları).
Aybar, Mehmet Ali (2013), “Türkiye Sosyalizmi”, Türkmen, Emir Ali (Der.), Türkiye Sosyalist Solu Kitabı, 20’lerden 70’lere Seçme Metinler (İstanbul: Dipnot Yayınları): 127-167.
Aybar, Mehmet Ali (2014), Türkiye İşçi Partisi Tarihi (İstanbul: İletişim Yayınları).
Aydınoğlu, Ergun (2011), Türkiye Solu 1960-1980 (İstanbul: Versus Yayınları).
Bektaş, Mehdi (2010), Devrim Bitmeyen Sevda (Ankara: Arkadaş Yayanları).
Belge, Murat (2007), Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce: Sol, Cilt 8 (İstanbul: İletişim Yayınları).
Belli, Mihri [Mehmet Doğan] (1962), Sosyalizm Tartışmaları, Yön, (48), 2.
Belli, Mihri (1968a), “Çağdaş Dünya Şartlarının Tahlili”, Aydınlık Sosyalist Dergisi, 1: 1-28.
Belli, Mihri (1999a), Mihri Bellinin Anıları: İnsanlar Tanıdım 1 (İstanbul: Doğan Kitap.
Belli, Mihri (1999b), Mihri Bellinin Anıları: İnsanlar Tanıdım 2 (İstanbul: Doğan Kitap.
Boran, Behice (1963), “Kestirme Yol Yoktur”, Sosyal Adalet, 11, Mayıs, 3.
Boran, Behice (1969a), “Bürokrasi Üzerine Tartışmalar”, Emek, 4, Haziran, 4-5.
Boran, Behice (2016), Türkiye ve Sosyalizm Sorunları (Ankara: Yordam Yayınları.
Bora, Tanıl (2017), Ceryanlar (İstanbul: İletişim Yayınları).
Brewer, Anthony (2011), Marksist Emperyalizm Teorileri (İstanbul: Kalkedon Yayınları).
Callinicos, Alex (2014), Emperyalizm (Ankara: Phoenix Yayınları) (Çev. İlkay Ata).
Çakır, Hüseyin (2015), Solda “Bir”lik Girişimleri ve Sosyalist Birlik Partisi Deneyimi (İstanbul: Belge Yayınları).
Çakır, Hüseyin (2017), Solda Yenilenme Deneyimi TİP-TKP Birliği ve Birleşik Komünist Partisi (İstanbul: Belge Yayınları).
Çelenk, Halit (2013), 1. THKO Davası, İnternet Edisyonu.
Çulhaoğlu, Metin (2015), Marksizm ve Türkiye Solu (Ankara: Yazılama Yayınları).
Ersan, Vehbi (2016), 1970’lerde Türkiye Solu (Anakara: İletişim Yayınları).
Feyzioğlu, Turhan (2004), Fikir Kulüpleri Federasyonu (İstanbul: Ozan Yayıncılık).
Gürel, Burak (2006), “1970’li Yıllarda Türkiye Solu”, Devrimci Marksizm, 2 Kasım: 7-40.
Güler, Aydemir (2012), Türkiye’de Sol Tarihinde Yöntem ve Tartışmalar (İstanbul: Yazılama Yayınları).
Karpat, Kemal (2007), Türkiye’de Siyasal Sistemin Evrimi 1876-1980 (Ankara: İmge Yayınları) (Çev. E. Soğancılar).
Kaypakkaya, İbrahim (2015), “TİİKP Program Taslağı Eleştirisi”, Türkmen, Emir Ali (Der.), İbrahim Kaypakkaya Kitabı (İstanbul: Dipnot Yayınları): 57- 107.
Kaypakkaya, İbrahim (2018), Seçme Yazılar (İstanbul: Umut Yayınları).
Kıvılcımlı, Hikmet (1970), “Minima Programı-Demokratik Devrim-ABA’cı TİP Oportünizmi”, Devrim Zorlaması Demokratik Zortlaması (İstanbul: Köksüz Yayınları).
Kıvılcımlı, Hikmet (1971), “Yeter Be!”, http://kutuphane.halkcephesi.net/Sosyalist_Gazete%20yayinlari/sosya41.html.
Kıvılcımlı, Hikmet (2013), Hikmet Kıvılcım’lının PDA “Doğu Perinçek ve o günkü Şürekâsı-avanesi üzerine” Eleştirisi (İstanbul: Derleniş Yayınları).
Kürkçü, Ertuğrul (1988), “Kapitalizm ile Komünizm Arasında Geleneksel Aydınlar: Yön Hareketi”, Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi, 64, 2006-7.
Lenin, V. İ. (1992), Nisan Tezleri (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. M. İlhan Erdost).
Lenin, V. İ. (1993), Ulusal Sorun ve Ulusal Kurtuluş Savaşları (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. Yurdakul Fincancı).
Lenin, V. İ. (1996), Emperyalizm (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. Cemal Süreyya).
Lenin, V. İ. (1998), Ulusların Kaderini Tayin Hakkı (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. M. İlhan. Erdost).
Lenin, V. İ. (2007), İki Taktik (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. M. İlhan Erdost).
Löwy, Micheal (2016), Sürekli Devrim Teorisi (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev. Aslı Önal).
Karan, Muzaffer (1962), “Kemalizm ve Türk Sosyalizmi”, Yön.
Marx, Karl ve Friedrich Engels (1995), Seçme Yazışmalar, C. I (Ankara: Sol Yayınları) (Çev. Yurdakul Fincancı).
Satlıgan, Nail (2006), “TKP, Mihri Belli, Hikmet Kıvılcımlı”, Devrimci Marksizm, Sayı 2, Kasım: 40-50.
Soysal, Mümtaz (1962a), “Sağırla Diyalogu”, Yön, 48, Kasım, 11. Soysal, İlhami (1962b), “Ordu”, Yön, 43, Ekim, 7.
Suavi, Aydın ve Yüksel Taşkın (2017), 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi (İstanbul: İletişim Yayınları).
Şener, Mustafa (2015a), “Mihri Belli: Devrim Mümkün ve Güncel!”, Türkmen, Emir Ali ve Ümit Özger (Der.), Türkiye Solundan Portreler (İstanbul: Dipnot Yayınları): 391-425.
Şener, Mustafa (2015b), Türkiye Solunda Üç Tarz-ı Siyaset YÖN, MDD ve TİP (Ankara: Yordam Yayınları).
Ulus, Özgür Mutlu (2015), Türkiye’de Sol ve Ordu 1960-1971 (İstanbul: İletişim Yayınları).
Ünsal, Artun (2002), Türkiye İşçi Partisi (İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları).
Yetiş, Mehmet (2009), “Antoni Gramsci”, Çetin Veysal (Der.), Büyük Düşünürler C. l (İstanbul: Etik): 121-172; 155-157.
Yıldırım, Koç (2008), FKF Dev Genç Tarihi, 1965-1971 Belgelerle Bir Dönemin Serüveni (İstanbul: Doruk Yayınları).
Yurtsever, Haluk (2008), Yükseliş ve Düşüş Türkiye Solu 1960-1980 (Ankara: Yordam Yayınları).
Zürcher, Erik Jan (2015), Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Yasemin Saner).