BAĞLAMA EĞİTİMİNDE KÜLTÜREL KİMLİĞİN TEMSİLİ: ŞAHKULU SULTAN DERGÂHI ÖRNEĞİ

Bu çalışmada Şahkulu Sultan Dergâhında yapılmış bir etnografik alan araştırmasının bulguları sunulmaktadır. Araştırmanın amacı bağlama eğitimi sürecinde rol alan yönetici kadro, eğitmen ve kursiyerlerin Alevi kimliği, müzik ve bağlamaya ilişkin yaklaşımlarının anlaşılabilmesi ve bu kavrayışların icraya olan etkisinin açıklanabilmesidir. Verilerin elde edilmesinde katılımcı gözlem, yarı-yapılandırılmış ve yapılandırılmamış görüşme teknikleri kullanılmıştır. Pek çok modern Alevi kurumu gibi Şahkulu Sultan Dergâhı da çeşitli eğitim faaliyetleri düzenlemektedir. Bu faaliyetlerin başında gelen semah ve bağlama kurslarının amacı,Alevi kimliğini “doğru” biçimde temsil etme becerisine sahip bireyler yetiştirmektir. Nitekim dergâhta görev alan genç zakirler, kurumun kendi bağlama kursunda yetişmişlerdir.Bağlama eğitmeni ve kursiyerler, bireysel bazda farklı Alevilik kavrayışlarına sahiptir. Bu farklar bağlama icrasını, repertuar seçimi ya da tını açısından etkiler. Ancak sonuçta bağlamanın, Alevi kimliğinin ayrılmaz bir parçası olduğu konusunda tüm topluluk üyeleri hemfikirdir.

THE REPRESENTATION OF CULTURAL IDENTITY IN THE BAGLAMA TRAINING: THE CASE OF SAHKULU SULTAN DERGAH

This study presents the findings of an ethnographic research carried out in the Sahkulu Sultan Dergah. The first aim of the research is to understand the perceptions of the actors who took part in the baglama training process on Alevi identity, music and baglama. The second purpose is to explain how these perceptions effect to the musical performance. Participant observation, semi-structured and unstructured interview techniques were used in obtaining the data. Like many modern Alevi institutions Sahkulu Sultan Dergah also arranges various educational activities. The purpose of semah and baglama courses is to educate individuals in a way that they can appropriately represent Alevi identity. Young zakirs who serve in the Dergah were educated in Sahkulu Sultan baglama course. Baglama instructor and trainees have different Alevism insights individually. These differences are reflected in the repertoire and in the baglama performances. In the end, however, all community members agree that the baglama is an integral part of Alevi identitiy.

PDF

___

Ateş, Kazım (2011), Yurttaşlığın Kıyısında Aleviler: Öztürkler ve Heretik Ötekiler (Ankara: Phoenix Yayınları).
Dönmez, Banu Mustan (2015), Alevi Müzik Uyanışı (Gece Kitaplığı).
Erol, Ayhan (2005), Popüler Müziği Anlamak: Kültürel Kimlik Bağlamında Popüler Müzikte Anlam (İstanbul: Bağlam Yayınları).
Ertan, Mehmet (2017), Aleviliğin Politikleşme Süreci: Kimlik Siyasetinin Kısıtlılıkları ve İmkanları (İstanbul: İletişim Yayınları).
Güler, Sabır (2008), Aleviliğin Siyasal Örgütlenmesi: Modernleşme, Çözülme ve Türkiye Birlik Partisi (Ankara: Dipnot Yayınları).
Hall, Stuart (1998), “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”, King, Anthony D. (Der.), Kültür, Küreselleşme ve Dünya Sistemi (Çev. Gülcan Seçkin ve Ümit H. Yolsal) (Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları): 63-96.
Karaduman, Sibel (2007), “Medyatik Gerçeklikte Kimlik Temsilleri: Televizyon Haberlerinin Aktörleri Üzerine Düşünceler”, Selçuk İletişim, 4 (4): 45-56.
Keleş, Ali (2016), Alevi Müzik Uyanışının Eğitim Bileşeni: Şahkulu Dergahı ve Erdal Erzincan Müzik Merkezi (Yayımlanmamış doktora tezi: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müzik Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir).
Korkmaz, Esat (2000), Anadolu Aleviliği (İstanbul: Berfin Yayınları).
Marshall, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü (Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları) (çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü).
Monaghan, John ve Peter Just (2007), Sosyal ve Kültürel Antropoloji (Ankara: Dost Yayınları) (Çev. Hakan Gür).
Özbudun, Sibel, Balkı Şafak ve N. Serpil Altuntek (2012), Antropoloji: Kuramlar Kuramcılar, Genişletilmiş 3. Baskı, (Ankara: Dipnot Yayınları).
Parmar, Pratibha (1998), “Temsil Stratejileri”, Jonathan Rutherford vd. (Der.), Kimlik: Topluluk/Kültür/Farklılık (Çev. İrem Sağlamer) (İstanbul: Sarmal Yayınevi): 119-129.
Scott, David, Marlene Morrison (2016),Eğitim Araştırmasında Temel Fikirler ve Kavramlar (Bursa: Sentez Yayıncılık) (Çev. Ümit Tatlıcan).
Subaşı, Necdet (2010), Alevi Modernleşmesi: Sırrı Faş Eylemek (İstanbul: Timaş Yayınları).
Türkdoğan, Orhan (2004), Sosyal Hareketlerin Sosyolojisi (İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık).
Wilson, Stephen (1977), “The Use of Ethnographic Techniques in Educational Research”, Review of Educational Research, 47 (1): 245-265.