Turunçgillerde en uygun satış zamanının belirlenmesi

Turunçgiller, gerek yaş meyve sebze üretiminin içerisinde gerekse ihracatında Türkiye açısından önemli bir ürün grubudur. Ancak üretimin belirli bir dönemde yoğunlaşması, hasat periyodunun uzun bir döneme yayılmış olmaması ürünlerde fiyat oluşumuna olumsuz etki etmekte ve önemli bir ihraç ürünü olan turunçgillerde uluslararası pazarlarda bir rekabet dezavantajına neden olmaktadır. Bu çalışmada 2003–2013 yılları arasında Türkiye İstatistik Kurumu’ndan alınan 11 yıllık Çiftçi Eline Geçen Fiyatlar aylık olarak reel hale getirilmiş ve turunçgil üreticilerinin daha yüksek gelir elde edebilmeleri için en uygun ürün satış dönemini belirlemek ve garanti edilmiş bir fiyatın hesaplanmasında Oyun Teorisi yöntemlerinden Wald (Maksimin) kriteri kullanılmıştır. Oluşturulan model ile portakalda en uygun satış dönemi Mart ve Ekim ayları, limonda Ocak, Eylül ve Ekim ayları, mandarinde Ekim ayı ve greyfurtta Şubat ve Kasım ayları olarak tespit edilmiştir. Üreticilerin belirlenen dönemlerde ürünlerini satması sonucu yıllık ortalama %1.59 ila %3.88 arasında reel fiyat avantajı sağlayacağı ortaya konulmuştur.

Determination of the best marketing time for citrus

Citrus is an important group both in terms of production, and export for Turkey. However not only intensive production in a specific period, but also short harvesting period time have a nagative impact on price formation, and in citrus, which is an important export product in the international market has led to a competitive disadvantage. In this study, monthly citrus prices received by farmers for 11 years within 2003–2013 were obtained from Turkish Statistical Institute, and prices deflated to determine optimal selling time of citrus by using Game theory, and to calculate a guaranteed price through Wald (Maximin) criteria. With the obtained model optimal selling period of oranges in March and October, lemon in January, September and October, tangerines in October, and grapefruit in February and November have been identified. And it has been shown that producers have a real price advantage between 1.59% to 3.88% if they would sold citrus in the specified period.

___

  • Adeoye, I.B., Yusuf, S.A., Balogun, O.S., Alabuja, F., 2012. Application of Game Theory to Horticultural Crops in South-West Nigeria. Journal of Agricultural & Biological Science. May 2012, Vol. 7 Issue 5, p372.
  • Agrawal, R.C. ve Heady, E.O., 1968. Applications of Game Theory Models in Agriculture, Journal of Agricultural Economics, 19, No: 2.
  • Aigbokhaevbolo, O., 2011. Application of Game Theory to Business Strategy in Undeveloped Countries: A Case for Nigeria. J. Soc Sci, 27(1): 1-5.
  • Akgün, C., 2006. Turunçgiller Sektör Profili. Dış Ticaret Şubesi Uygulama Servisi. Ankara. (http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/197.pdf).
  • Awuor F.M., Raban, K., Kimeli, K., 2013. E-Agriculture framework: Modeling stakeholders’ Competing and Conflicting Interests. International Journal of Agricultural Policy and Research Vol.1 (6), pp. 172-179, August 2013. ( http://www.journalissues.org/journals- home.php?id=1).
  • Bozoğlu, M., Ceyhan, V., Cinemre, H. A., 2001. Tonya İlçesinde Süt İşletmelerinin Ekonomik Yapısı ve Karşılaştıkları Riskler: Risk Ölçümü ve Uygun Risk Yönetimi Stratejileri. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yayınları No: 228, Ankara.
  • Ghorbani, M., 2008. Application of Game Theory to Compare the Effect of Market Sale and Contract Strategies on Agricultural Yield in Iran (A Case Study of Tomato). World Applied Sciences Journal 4 (4): 596-599, 2008. ISSN 1818-4952.
  • Hazell, P.B.R., 1970. Game Theory-An Extension of Its Application to Farm Planning under Uncertainty. Journal of Agricultural Economics, 21, No: 2.
  • Karahocagil, P., Tunalıoğlu, R., Taşkaya, B., Anaç, H., 2003. Turunçgiller Durum ve Tahmin: 2003/2004. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No:111, Ankara, 74s.
  • Kawaguchi, T. ve Maruyama, Y., 1972. Generalised Constrained Games in Farm Planning. American Journal of Agricultural Economics, AAEA Winter Meeting, Toronto, Canada December 28-30/1972, Vol: 54, No: 4, November 1972.
  • Langham, M.R., 1963. Game Theory Applied to a Policy Problem of Rice Farmers, Journal of Farm Economics, AFEA Annual Meeting Minneapolis, August 25-28, Vol: 45, No: 1, February 1963.
  • Miran, B., 1990, Tarım İşletmelerinin Planlanmasında Kullanılabilecek İleri Yöntemler ve İşletme Düzeyinde Kullanım Olanakları, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(2):228-244.
  • Miran, B. ve Dizdaroğlu, T., 1994. Tarımsal İşletme Planlamasında Risk: Bir Oyun Teorisi Denemesi. I. Tarım Ekonomisi Kongresi, 8-10 Eylül, İzmir.
  • Miran, B., 1995, Minimum Price Risky Selling Times for Same Selected Storable Crops in Ege Region, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32(3):127-134.
  • Miran, B., 2005, Uygulamalı İşletme Planlaması, Ege Üniversite Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Genişletilmiş 2. Baskı, İzmir,341s.
  • Özkan, B. ve Akçaöz, H., 2002. Oyun Teorisi ve Antalya İli Tarla Bitkilerine Uygulanması. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 26 (2002) 303-309, Ankara.
  • Özer, O. ve Özçelik, A., 2010. Pamuk Ürününün En Uygun Satış Zamanının Oyun Teorisi Yöntemiyle Saptanması. Tarım Bilimleri Dergisi, 16 (4): 262-270.
  • Özdil, T., 1998. Ekonomik Problemlerin Çözümünde Oyun Kuramının Yeri: Finansal Piyasalarda Bir Uygulama. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış), İzmir.
  • Sexton, R.J., 1994. A survey of Noncooperative game theory with reference to agriculture markets: Part 2. Potential applications in agriculture. Rev. Mark. Agric. Econ., 62(2): 183 - 200.
  • Subaşı, O.S., Uysal, O., Ünlü., M., 2014. Mersin Turunçgil Paketleme Tesislerinin Sektörel Analizi, Digilife Matbaası (ÇKA/DFD TR62–12-DFD/018), Mersin. 59s.
  • Şahin, A., 2008. Risk Koşullarında Tarım İşletmelerinin Planlanması: Oyun Teorisi Yaklaşımı (Doktora Tezi) Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
  • Şahin, A., Miran, B., Yıldırım, İ., Cankurt, M., 2009. An Application of Game Theory to Producers in Competition with Production and Market Price Risks: The Case of Turkey. Selected Paper prepared for presentation at the The 20th Stony Brook Game Theory Festival- International Conference on Game Theory, July 13-17, 2009, Stony Brook University, New York, USA.
  • Taalimoghaddam, A. ve Karbasi, A., 2012. Application of Game Theory to Field Crops in Khorasan-Razavi province. Annals of Biological Research, 2012, 3 (7): 3461-3467.
  • Taha, H.A., 2000. Yöneylem Araştırması. (Çeviren ve Uyarlayan: Baray, S.A ve Esnaf, S.) Literatür Yayınları: 43, İstanbul.