Tarsus Bölgesi Bazı Nektarin Bahçelerinde Kullanılan Damla Sulama Sistemlerinin Teknik Performanslarının Değerlendirilmesi

Bu çalışma Mersin Tarsus İlçesi nektarin bahçelerinde kullanılmakta olan damla sulama sistemlerinin performanslarının belirlenmesi amacıyla 2017-2018 yılları arasında, 10 farklı çiftçi bahçesinde yürütülmüştür. Bu amaçla seçilen damla sulama sistemlerinde sistem performanslarını belirlemeye yönelik ölçümler ve gözlemler yapılarak bölgedeki işletmeler sulama mühendisliği açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada damlatıcı debileri 1.75-2.78 L h-1 arasında, ortalama damlatıcı basınçları 0.75-1.73 atm arasında, yapımcı değişim katsayısı (Cv) değerleri % 2.7 ile 15.3 arasında değişmiştir. Performans parametrelerinden; eş dağılım katsayısı (CU) %81.1-97.9 arasında, dağılım türdeşliği (DU) %81.7-96.7 arasında, damlatıcı debi (yayınım) türdeşliği (EU) %61-92 arasında, potansiyel uygulama randımanı (PELQ) %55-83 arasında, alt çeyrek gerçek uygulama randımanı (AELQ) %37-95 arasında bulunmuştur. Çalışma sonucuna göre; performans değerlendirilmesi yapılan nektarin bahçelerinde kullanılan damla sulama sistemlerinin bazılarında arazide yapılan ölçümler ile tam bir projeleme ve işletme yapılmadığı anlaşılmıştır. Sulama projesini yapan mühendislerin hidrolik hesapları yapabilmesi ve kullanılan malzemeleri tanıması damla sulama sistemlerinin ileriye yönelik hizmet edebilmesi ve sistemin sürekliliği açısından önemlidir. Projeleme kriterleri olarak hidrolik hesaplamaların yanında toprak ve bitki özelliklerinin sulama ile ilişkilendirilmesinin esasları uygulayıcılar tarafından göz ardı edilmemelidir.

Evaluation of Technical Performance of Drip Irrigation Systems Used in Some Nectarine Gardens of Tarsus Region

This study was carried out in 10 different farms in which drip irrigation systems were used and nectarin gardens in Tarsus district of Mersin province in 2017-2018. For this purpose, measurements and observations were made to determine the system performances in the drip irrigation systems selected and the enterprises in the region were evaluated in terms of irrigation engineering. In the study, dripper flow rates are between 1.75- 2.78 Lh -1 , average dripper pressures are 0.75-1.73 atm. between, variations of coefficient (Cv) values ranged from 2.7 to 15.3%. Among the performance parameters; Chritiansen uniformity coefficient (CU) is between 81.1-97.9%, distribution homogeneity (DU) is between 81.7-96.7%, design emission uniformity (EU) is between 61-92%, potential application efficiency (PELQ) is between 55-83%, actual application efficiency (AELQ) was between 37-95%. In this study, it was understood that some of the drip irrigation systems did not make a complete project and operation with the measurements made in the field. It is important for engineers doing the irrigation project to make hydraulic calculations and to recognize the materials used for drip irrigation systems for future service and continuity of the system. When considering irrigation design criteria, it should be associated with soil and plant characteristics besides hydraulic calculations.

___

  • Al Karaghouli, A. A., Minasian, A. N., 1992. Emission Uniformity of Drip Irrigation Systems. Plasticulture (France).
  • Alaç, V., 2006. Sırta Ekim Yapılmış Narenciye Bahçesinde Kurulu Bulunan Damla Sulama Sisteminin Performansının Değerlendirilmesi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. S No:57.
  • ASAE, 1994. Design and Installation of Microirrigation Systems. ASAE EP405.1 Dec.93, p.724-727.
  • ASAE, 2002. Design and Installation of Microirrigation Systems. ASAE EP405.1 Dec.01, p.903-907.
  • Ashiri, M., Boroomand-Nasab, S., Hooshmand, A. 2014. Technical Evaluation of Drip Irrigation Systems (Case Study Of Shahid Rajaayi Agro-Industry–Dezful). World Rural Observations, 6(3), 36-43.
  • Bağdatlı, M. C., Acar, B., 2009. Evaluation of Trickle Irrigation Systems for Some Vegetable Crops in Konya-Turkey. Journal of International Environmental Application and Science, 4(1), 79-85.
  • Camp, C.R., Sadler, EJ. Busscher, W.J., 1997. A Comparison of Uniformity Measures for Drip Irrigation Systems.Transactions of the ASAE, 40(4), 1013-1020.
  • Danyeli İ., 2004. Mersin – Erdemli Beldesinde Teraslı Bir Alanda Bulunan Narenciye Bahçesinde Kurulu Tam Otomatik Damla Sulama Sisteminin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Adana.
  • Düzgün, B. G., 2009. Aksaray İli Çevresindeki Elma Bahçelerinde Uygulanan Damla Sulama Sistemlerinde Su Dağılım Durumlarının Belirlenmesi (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
  • FAO., 2010. İstatistikler. www.FAO.org/nr/water/aquastat. Erişim Tarihi:15.08.2020.
  • ICID., 2010. 2010 Yıllık Bülten. http:// www.i isd.ca/ crs/clim ate/icid2 010/h tml/ym bvol1 77num 5e.html. Erişim Tarihi:15.08.2020.
  • James, L.G., 1988. Principles of Farm Irrigation System Design. John Willey and Sons Inc., New York, p. 543.
  • Keller, J., Karmeli, D., 1974. Trickle Irrigation Design Parameters. Transaction of the ASAE, 7: 678-684.
  • Merriam, J.L., Keller, J., 1978. Farm Irrgation System Evaluation: A Guide For Management. Secont Printing, Agric. and Irr. Engin. Dep. Utah State Univ. 271 s. Logan, Utah.
  • Merriam, J.L., Shearer, M.N. Burt, CM. 1980. Evaluating Irrigation System and Practices. In “Design and Operation of Farm Irrigation Systems. Edit, M.E. Jensen” ASAE.
  • Özer. S., Öztürk, O., ÇEBİ U., Aydın, B., 2020. Kırklareli İlinde Kullanılan Bazı Damla Sulama Sistemlerinin Teknik Performanslarının Değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(1), 112-119.
  • Özekici, B., Bozkurt, S., 1999. Boru içi (in-line) damlatıcıların Hidrolik Performanslarının BelirlenmesiTurkish Journal of Agriculture and Forestry, 23 (1999) Ek Sayı 1, 19-24.
  • Tekin, S., Boyacı, S., Sezen, S. M., Gönen, E., Soylu, E., Soyugüzel, E., Üstün, Y., 2016. Kahramanmaraş Yöresinde Yaygın Olarak Kullanılan Damla Sulama Damlatıcılarının Hidrolik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Tarım ve Doğa Dergisi, 19(4), 445.
  • Tekin, S., 2018. Effect of Locust Bean (Ceratonia Siliqua L.) Extract Waste on Clogging of In-Line Emitters.Fresenıus Environmental Bulletin 27 (5), 3035- 3042.
  • Tüzüner, A.,1990. Toprak ve Su Analiz Laboratuvarları El Kitabı. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü-Ankara
  • TÜİK, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri. Erişim Tarihi:15.08.2020.
  • Tüzel, H., 1993. Damla Sulama Sistemlerinde Sulama Yeknesaklığının Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30: l19- 126.
  • Uygan, D. Çetin, Ö., 2011. Eskişehir ve Sakarya İlleri’nde Kurulu Bazı Damla Sulama Sistemlerinde Performans Göstergelerinin Değerlendirilmesi Damla sulama sistemlerinde performans göstergeleri. Toprak Su Dergisi, 4(1), 27-35.