Farklı sulama uygulamalarının Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinde vejetatif gelişme ve verim üzerine etkileri

Araştırma, Malatya Kayısı Araştırma İstasyonu deneme alanında, 2005-2007 yıllarında Hacıhaliloğlu kayısı çeşidinde yürütülmüştür. Sulama suyu damla, mini yağmurlama ve çanak sulama yöntemleri ile topraktaki faydalı suyun %50’si ve %75’i tüketildiğinde bitkiye uygulanmıştır. Sulama zamanının belirlenmesinde tansiyometrelerden yararlanılmıştır. Uygulamalardan ortalama en yüksek sürgün çap ve boy gelişimi sırası ile 7.54 mm ve 57.50 cm olarak mini yağmurlama yöntemi ile %50 uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek gövde gelişimi mini yağmurlama yöntemi ile %50 ve %75 düzeylerinde yapılan sulama uygulamalarında %31.28 ve %30.94 olarak belirlenmiştir. Sulama yöntemleri ve sulama düzeylerinin ağaç başına verim değerleri üzerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Gövde kesit alanına düşen ortalama en yüksek verim $0.295 kg/cm^{2}$ olarak mini yağmurlama yöntemi ile %50 düzeyinde sulanan uygulamadan, en düşük ise $0.219 kg/cm^{2}$ olarak çanak sulama yöntemi ile %75 düzeyinde sulama yapılan uygulamadan elde edilmiştir. Çalışmada, mini yağmurlama yöntemi ile sulanan ağaçlardan daha yüksek verim değerleri elde edilmiş ve ağaçların daha iyi gelişme gösterdiği belirlenmiştir.

Effects of different irrigation levels on vegetative growth and yield components of Hacihaliloğlu apricot variety

The study was carried out at the Horticulture Institute of Malatya on Hacihaliloglu apricot variety during 2005 and 2007 growing season. Irrigation water was applied using drip, micro-sprinkler and basin irrigation methods when consumption of available water in the soil was reached to 50% and 75%. Tensiometers were used to schedule the irrigation time. The average maximum shoot diameter as 7.54 mm and length of plant as 57.50 cm were obtained by micro-sprinkler irrigation method at the consumption of 50% of available water in the soil. The highest trunk growth was determined at the micro-sprinkler irrigation method at the level of 50% and 75% percentage of available water as 31.28 and %30.94, respectively. The effects of irrigation methods and applied irrigation levels over fruit yield per tree were insignificant statistically. The average highest fruit yield per trunk cross section area was $0.295 kg/cm^{2}$ at the micro-sprinkler irrigation at the consumption 50% of available water while the average lowest fruit yield per trunk cross section area was $0.219 kg/cm^{2}$ at the basin irrigation at the consumption 75% of available water. The study revealed that apricot trees by irrigating micro-sprinkler irrigation produced a better growth and fruit yield compared to other irrigation methods.

___

  • Anonim, 2010. www.dpt.gov.tr.
  • Anonim, 2011. www.tuik.gov.tr.
  • Asma, B.M., 2000. Kayısı Yetiştiriciliği, 243 s. Evin Ofset Malatya.
  • Aşkın, M.A., 1989. Ege Bölgesinde Düzenli Meyve Vermeyen Bazı Kayısı Çeşitleri Üzerinde Biyolojik Çalışmalar (Doktora tezi). Ege Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, 133 s. İzmir.
  • Candoğan, N., 2003. Çanakkale Koşullarında Farklı Su Uygulama Düzeylerinin Bodur Kiraz Yetiştiriciliğinde Verim Öncesi Vejetatif Gelişime ve Bitki Su Tüketimine Etkisinin Belirlenmesi. Uludağ Üniv. Fen Bil. Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, 47 s. Bursa.
  • Çevik, B., Tuzcu, Ö., Kaplankıran, M., Yurdakul, O., Tekinel, O., Korkmaz, S., 1993. Çukurova Koşullarında Limon Yetiştiriciliğinde En Uygun Sulama Yönteminin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma. Tr. J. of Agricultural and Forestry, 17, 471-486.
  • Çimen, İ., Derviş, Ö., Uluğ, E., Anıl, Ş., Kadıoğlu, İ., 1992. Genç Turunçgil Bahçelerinde Farklı Sulama Sitemlerinin Bitki Gelişmesine, Su Tüketim Miktarına ve Yabancı Otlanmaya Etkileri. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt: 1, 591-595, İzmir.
  • Demirtaş, M.N., Atay, S., Aslan. A., 2011. Malatya'da Kayısı Yetiştiriciliği, Üretimi ve Sorunları. GAP. VI. Tarım Kongresi, s. 14-21, 09-12 Mayıs 2011, Şanlıurfa.
  • Demirtaş, M.N., Kırnak, H., 2007. Hacıhaliloğlu Kayısı Çeşidinde Farklı Sulama Sistemleri ve Sulama Aralıklarının Yaprak Gelişimine Etkisi. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt:1, 642-646, Erzurum.
  • Demirtaş, M.N., Öztürk, K., Fidan, Ş., Çolak, S., Şahin, S., Yılmaz, K. U., Gökalp, K., 2006.
  • Kayısı Yetiştiriciliği, Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No:2, 56 s. Malatya.
  • Hassan, M.M., Seif, S.A., 1997. Water Use on Apricot Trees. Proceedings of the XIth International Symposium on Apricot Culture. Acta Horticulture Number 488, 547-550, Greece.
  • Kanber, R., Eylen, M., 1995. Turunçgillerde Su-Verim İlişkileri. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt: 1, 550-554, Adana.
  • Kanber, R., Köksal, H., Yazar, A., Özekici, B., Önder, S., 1999. Effects of Different Irrigation Programs on Fruit, Trunk Growth Rates, Quality and Yield of Grapefruit Trees. Tr. J. of Agriculture and forestry. 23, 401-411.
  • Kanber, R., Yazar, A., Önder, S., Köksal, H., 1993. Irrigation Response of Pistachio (Pistacia vera 1.). Irrig. Sci. 14:7-14.
  • Kırnak, H., Demirtaş, M.N., 2002. Su Stresi Altındaki Kiraz Fidanlarında Fizyolojik ve Morfolojik Değişimlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 33(3), 265-270.
  • Köksal, A.İ., Dumanoğlu, H., Güneş, N., Yıldırım, O., Kadayıfçı, A., 1999. Farklı Sulama Yöntemleri ve Programlarının Elma Ağaçlarının Vejatataif Gelişimi, Meyve Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri. J. of Agriculture and Forestry. 23, Ek sayı: 4, 909-920.
  • Li, S.H., Huguet, J.G., Schoch, P.G., Orlando, P., 1989. Responce of Peach Tree Growth and Cropping to Soal Water Deficit at Various Phenological Stages of Fuit Development. Journal of Horticultural Science. 64(5), 541-552.
  • Marini, R.P., 1986. Defoliation, Flowe Bud Cold Hardiness, and Bloom Date of Peach as Influenced by Pruning Treatments. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 113(3): 391-394.
  • Ölmez, H.A., Demirtaş, M.N., Şahin, M., Çolak, S., Kanber, R., 2001. Effects of Different Irrigation Regimes on Young Tree Development and Water Consumtion of Hacıhaliloğlu Apricot Variety. XII. International Symposium on Apricot Culture and Decline, France.
  • Önder, D., Önder, S., 2007. İklim Değişikliğinin Ülkemiz Su Kaynaklarına ve Tarımsal Kullanıma Etkileri. I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi, 403-410, İstanbul.
  • Öztürk, K., Gül, K., Uslu, S., Güleryüz, M., Pırlak, L., Yıldız, A., Demirtaş, B., Eşitken, A., 2000. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Bahçe Bitkileri Özel İhtisas Komisyonu Kaysı Raporu, Malatya.
  • Richards, S.J., Marsh, A.W., 1961. Irrigation Based on Soil Suction Measurements. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 25, 65-69.
  • Torrecillas, A., Domingo, R., Galego, R., Ruiz-Sanchez, M.C., 2000. Apricot Tree Response to Withholding Irrigation of Different Phenological Periods. Scientia Horticulturae 85, 201-215.
  • Tülücü, K., 2003. Özel Bitkilerin Sulanması. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 254, ders Kitapları Yayın No: A-82, 543 s. Adana.
  • Westwood, M.N., 1978. Temperate Zone Pomology. W. H. Freeman and Company, San Francisco, 428 p.
  • Yazgan, S., Büyükcangaz, H., Demirtaş, Ç., Candoğan, B.N., 2004. Genç Kiraz Ağaçlarında (Prunus Avium) Farklı Sulama Programlarının Vejetatif Gelişme Parametreleri ve Bitki Su Tüketimi Üzerine Etkileri, Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 18 (2): 1-12.
  • Yılmaz, H., Derviş, Ö., Ertaş, M.R., Yıldız, A., 1995. Açık Su Yüzeyi Buharlaşmasında Yaralanarak Tava Ve Damla Sulama Yöntemlerinin Narın Gelişme, Verim, Kalite ve Su Tüketimine Olan Etkileri. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt: 1, 672-676,Adana.