Celil TOPLU, AHMET ERHAN ÖZDEMİR, Elif ÇANDIR, ERCAN YILDIZ

Doğu Akdeniz Koşullarında Yetiştirilen Bazı Trabzon Hurması Çeşitlerinin Meyve Büyümesi Süresince Kalite Parametrelerindeki Değişimler

Bu çalışmanın amacı, meyve et rengi kararsız ve buruk olmayan (PVNA) çeşitlerde meyve kalitesinde görülen değişimlerin belirlenmesi ve derim olumuyla ilişkilendirilmesidir. Araştırmada Dörtyol-Hatay koşullarında Diospyros lotus anacı üzerine aşılı meyve et rengi kararsız buruk olmayan ‘Amankaki’, ‘MKÜ Harbiye’, ‘Kaki Tipo’ ve ‘Vainiglia’ çeşitleri kullanılmıştır. Çalışmada tam çiçeklenme sonrası (TÇS) 65. günden itibaren her 15 günde bir alınan meyve örneklerinde kimyasal ve fiziksel analizler (meyve ağırlığı ve çapı, meyve eti sertliği, suda çözünebilir toplam kuru madde (SÇKM) ve titre edilebilir asit (TA) miktarı, meyve kabuk ve et rengi h° ve C* değerleri) yapılmıştır. Meyve ağırlığı ve çaplarında 3 farklı aşamada tipik sigmoid büyüme görülmüş olup, I. ve III. büyüme aşamaları hızlı olurken II. büyüme aşaması yavaş seyretmiştir. Derim döneminde ‘Amankaki’ çeşidinin meyve ağırlığı (176.86 g), ‘MKÜ Harbiye’ (250.25 g), ‘Kaki Tipo’ (256.55 g) ve Vainiglia (257.69 g) çeşitlerinin oldukça gerisinde kalmıştır. Meyve eti sertliği meyve gelişimi süresince azalma göstermiş ve ‘Amankaki’ çeşidinde TÇS 155. günde, diğer çeşitlerde ise TÇS 185. günde derim olumu sınırlarına inmiştir. SÇKM miktarı bu süreçte artarken, asit içeriği az da olsa azalmıştır. Meyve kabuk ve et rengi h° değerleri gelişme periyodu boyunca azalma gösterirken, C* değerleri artmıştır. TÇS 215. günde en düşük h° ve C* değerlerinin elde edildiği ‘Amankaki’ çeşidinden diğer çeşitlere göre kırmızı renge daha yakın meyveler elde edilmiştir. Çalışma sonucunda Doğu Akdeniz Bölgesinde PVNA grubu Trabzon hurması çeşitlerinde optimum derim zamanı meyve eti sertliği ile birlikte çeşide özgü kabul edilebilir kabuk rengine ulaşması ‘Amankaki’ çeşidinde TÇS 155. günden sonra, diğer çeşitlerde ise TÇS 185. günden sonra meydana gelmiştir.

Quality Parameters Changes during Fruit Development of Some Persimmon Cultivars Grown in Eastern Mediterranean Region Conditions

The aim of this study was to determine physical and chemical changes during fruit development and their relationship with optimum harvest maturity for pollination variant non-astringent (PVNA) persimmon cultivars. ‘Amankaki’, ‘MKÜ Harbiye’, ‘Kaki Tipo’ and ‘Vainiglia’ cultivars were budded on Diospyros lotus seedlings in Dörtyol-Hatay ecological conditions. Fruits of different persimmon cultivars were obtained from 65 th day after full bloom (DAFB) at 15 days internal during fruit development. Fruit weight and width, fruit flesh firmness, total soluble solid (TSS), titratable acidity (TA), skin and flesh color (h° and C*) were measured on fruits samples. Fruit growth in weight and diameter followed a typical double sigmoid curve, consisting of two rapid growth stages, stage I and stage III, separated by a period of slow growth (stage II). Fruit weight of ‘Amankaki’ cultivar was lower (176.86 g) than those of ‘MKÜ Harbiye’ (250.25 g), ‘Kaki Tipo’ (256.55 g) and ‘Vainiglia’ (257.69 g) cultivars at harvest. Flesh firmness decreased during fruit growth and reached to an acceptable limit in 155th DAFB of ‘Amankaki’ and in 185th DAFB of other cultivars. During fruit development, the amount of TSS increased and the content of TA decreased. While hue values of fruit skin and flesh color h° values decreased during the fruit development period, C* values increased in same period. On the 215th day of TÇS, the lowest h° and C * values were obtained in the ‘Amankaki’ variety and more red-colored fruits were obtained compared to other varieties. According to the obtained findings, in the Eastern Mediterranean Region, the optimum harvest time in PVNA group persimmon varieties, along with fruit flesh firmness, reaches the variety of acceptable skin color, and in the ‘Amankaki’ cultivar occurred after 155th DAFB and in other varieties after the 185th DAFB.

PDF

___

Akbulut, M., Kaplan, N., Macit, İ., Koç, A., 2004. Karadeniz Bölgesi Trabzon Hurması (Diospyros kaki L.) Seleksiyonu. I. Trabzon Hurması Yetiştirme ve Pazarlama Sempozyumu, 25‒26 Kasım 2004, Ünye-Ordu, 1: 32‒42.
Ağaoğlu, Y. S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y., Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N., Köksal, A.İ., Yanmaz, R., 2001. Genel Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 5, 369 s.
Ben-Arie, R., 1995. Commercial Quality of "Fuyu" Persimmon. Postharvest Biology and Technology 14 (3): 311‒317.
Çandır-Ertürk, E., Özdemir, A.E., Kaplankıran, M., Toplu, C., 2009. Physico-chemical Changes During Growth of Persimmon Fruits in the East Mediterranean Climate Region. Scientia Horticulturae 121: 42– 48.
Collins, R.J., George, A.P., 1997. Managing Crop Load on Non-astringent Persimmon Grown in the Sub-tropics. Acta Horticulturae 436: 251‒260.
Crisosto, C.H., Mitcham, E.J., Kader, A.A., 1995. Persimmon, Recommendations for Maintaining Postharvest. Postharvest Technology Research and Information Center. http://www.postharvest.ucdavis.edu/Prod uce/ Producefacts/ Fruit/Persimmon.html (Erişim tarihi: 28 Ocak 2020).
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları-II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1021, Ders Kitabı: 295, Ankara, 375 s. FAO, 2020. http://www.fao.org/corp/statistics/en (Erişim tarihi: 28 Ocak 2020).
Fei, X.Q., Wang, L.F., Zhou, L.H., 1993. The Changes of Tannin and Sugars in Non- Astringent Type Fruits of Japanese Persimmon During the Development of Fruit. Forest Research 6 (5): 450‒455.
Ferguson, L., 2003. Progress in Breeding Subtropical Fruit Crops. Acta Horticulturae 622: 45‒56.
George, A.P., Nissen, R. J., 1985. The Persimmon as a Subtropical Fruit Crop. Queensland Agricultural Journal 3 (3): 133‒140.
George, A., Collins, R., Nissen, R., 1994. Growth, Yield and Fruit Quality of Two Non-astringent Persimmon (Diospyros kaki) Cultivars Izu and Fuyu in subtropical Australia. Australian Journal of Experimental Agriculture 34: 267‒275.
George, A.P., Fernandez, J.A., Martinez, A., Meana, A., Vazquez, F.A., Osoro, K., Mora, L. M., Mowat, A. D., Collins, R.J., Bunker, M., 1997. The Pattern and Control of Reproductive Development in Non-astringent Persimmon (Diospyros kaki L.): A Review. Scientia Horticulturae 70 (2): 93‒122.
Harada, H., Itamura, H., Taira, S., Zheng, G.H., 1990. Natural Removal of Astringency in PCNA Persimmon Fruit cv. 'Jiro' Grown in Some Different Districts of Japan. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 58 (4): 807‒811.
Harima, S., Nakano, R., Yamamoto, T., Komatsu, H., Fujimoto, K., Kitano, Y., Kubo, Y., Inaba, A., Tomita, E., 2001. Postharvest Fruit Softening in Forcing- cultured 'Tonewase' Japanese Persimmon (Diospyros kaki Thunb.). Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 70 (2): 251‒257.
Harker, F.G., Forbes, S.K., 1997. Ripening and Development of Chilling Injury in Persimmon Fruit: An Electrical Impedance Study. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 25:149-157.
Hasegawa, K., Kuge, N., Mimura, T., Nakajima, Y., 1991. Effects of KT-30 and GA3 on the Fruit Set and the Fruit Growth of Persimmon cvs. Saijo and Hiratanenashi. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 60 (1): 19‒29.
Hasegawa, K., Takayama, N., Kitajima, A., 2002. Effect of Strapping Lateral Branches of Japanese Persimmon 'Saijo' with Wires before Full Bloom on Fruit Growth and Carbohydrate Accumulation of Leaves and Stems. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 71 (6): 783‒788.
Hasegawa, K., Ichikawa, T., Hamada, K., Ogata, T., 2009. Effect of Lateral Branch Wiregirdling on Fruit Growth and Flower Bud Formation in 'Taishu' Japanese Persimmon. Acta Horticulturae 833: 199‒206.
Hayashi, K., Ushijima, K., Chijiwa, H., Himeno, S., 2004. Comparison of Yields and Fruit Quality between 'Matsumotowase-Fuyu' Japanese Persimmon Trees Trained to a Horizontal Trellis and Open Center Free- standing Ones. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 73 (4): 346‒353.
Ikegami, A., Akagi, T., Yonemori, K., Yamada, M., Kitajima, A., 2009. Analysis of Differentially Expressed Genes in Astringent Fruit Using Suppression Subtractive Hybridization. Acta Horticulturae,, 833: 151‒156.
Ito, H., Nishikawa, Y., Maegawa, T., Wada, K., 2007. Relationship Between Air Temperature and Fruit Growth of 'Maekawa Jiro' Persimmon Grown in a Plastic House or Open Field. Horticultural Research (Japan) 6 (1): 71‒76.
Iwasaki, N., Yoshida, A., 1996. Differences in the Photosynthetic Characteristics and Tree Growth among Four Japanese Persimmon Cultivars Grown in Warm Climate. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 64 (4): 757‒762.
Kamiloğlu, M.U., Kaplankıran, M., 2005. Dörtyol Koşullarında Bazı Altıntop Çeşitlerinin Kalite Parametrelerine Göre Derim Zamanının Saptanması. III. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu 06‒09 Eylül 2005, Antakya-Hatay, 1: 204‒211.
Karaçalı, İ., 2009. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 494, 469 s.
Kitagawa, H., Glucina, P.G., 1984. Persimmon Culture in New Zeland. DSIR Information Series No. 159, Science Information Publishing Centre, Wellington, 74 p.
Kitajima, A., Kuramoto, Y., Ohoka, K., Nakano, M., Ishida, M., 1993. Influence of Fruiting Position and Co-existence of Pollinated Fruit on a Shoot on Parthenocarpic Fruit Set of Kaki cvs. Fuyu and Hiratanenashi (Diospyros kaki L.). Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 62 (2): 317‒325.
Köksal, İ.A., Yılmaz, H.,1992. Bazı Elma ve Armut Çeşitlerinin Gelişme ve Olgunlaşma Sırasında Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler. Doğa 16: 669‒686.
Llacer, G., Badenes, M.L., 2002. Persimmon Production and Market. First Mediterranean Symposium on Persimmon, University of Florence, 23‒ 24 November 2001, Faenza – Italy, 1: 9‒ 21.
Messaoudi, Z., El-Moutchou, Y., Walali, L.D., Ezzahouani, A., 2002. Fructification of Persimmon (Diospyros kaki L.f.) in Rabat-Salé Area, Morocco. First Mediterranean Symposium on Persimmon, 23‒24 November, 2001, Faenza, Italy, 51: 107‒111.
Mowat, A.D., George, A.P., 1996. Environmental Physiology of Persimmons. The Horticultural and Food Research Institute of New Zealand, Hort. Research Publication http://www.hotnet.co.nz/publication/scien ce/persphys.htm. (Erişim tarihi: 28 Ocak 2020).
Mowat, A.D., 2003. Fruit Development Patterns of Persimmon Grown under a Cool Climate. Acta Horticulturae 601: 113‒ 119.
Onur, S., 1990. Trabzon Hurması. Derim 7: 4‒47.
Onur, S., 1995. Adaptation of Persimmon Cultivars. Derim 12 (1): 8‒18.
Özbek, S., 1987. Genel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Kitabı No: 31, 386 s.
Özdemir, A.E., Ağar, İ. T., Kaşka, N., 1994. Bazı Önemli Elma Yörelerinde Yetiştirilen Elma Çeşitleri ve Bu Çeşitlerin Optimal Derim Zamanlarının Saptanması Konusunda Çalışmalar. III. Ulusal Soğutma ve İklimlendirme Kongresi Bildiri Kitabı, Adana, 1: 415‒ 424.
Sadler, G.O., 1994. Titratable Acidity. In: Nielsen. S. S. (Ed.), Introduction to the Chemical Analysis of Foods, Jones and Bartlett Publishers, Borton, USA, 81‒91.
Salvador, A., Arnal, L., Monterde, A., Cuquerella, J., 2004. Reduction of Chilling Injury Symptoms in Persimmon Fruit cv. Rojo Brillante by 1-MCP. Postharvest Biology and Technology 33: 285‒291. SAS, 2019. Users Guide; SAS/STAT, Version 9.4. SAS Institute Inc., Cary, N.C.
Sugiura, A., Zheng, G. H., Yonemori, K., 1991. Growth and Ripening of Persimmon Fruit at Controlled Temperatures during Growth Stage III. HortScience 26: 574‒ 576.
Şeker, M., Toplu, C., 2003. Trabzon Hurması Yetiştiriciliği. Türktarım 149: 35‒37.
Taira, S., Matsumoto, N., Ono, M., 1998. Accumulation of Soluble and Insoluble Tannins during Fruit Development in Nonastringent and Astringent Persimmon. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 67 (4): 572‒576.
Tangu, N. A., Erenoğlu, B., Yalçınkaya, E., 2004. Trabzon Hurmasının Marmara Bölgesi Ekolojik Koşullarına Uyumu. I. Trabzon Hurması Yetiştirme ve Pazarlama Sempozyumu, 25‒26 Kasım 2004, Ünye-Ordu, 1: 41‒45.
Testoni, A., 2002. Post-harvest and Processing of Persimmon Fruit. In: Bellini, E., Giordani, E. (Eds.). First Mediterranean Symposium on Persimmon (Options Méditerranéennes: Série A. Séminaires Méditerranéens vol: 51, CIHEAM-IAMZ, Zaragoza, Spain, 53‒66.
Toplu, C., Kaplankıran, M., Özdemir, A.E., Yıldız, E., Demirkeser, T.H., Çandır, E., 2011. Meyve Et Rengi Kararlı ve Buruk Olmayan Bazı Trabzon Hurması Çeşitlerinde Meyve Gelişim Sürecindeki Değişimler ve Derim Olumu. Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 4‒8 Ekim 2011, Şanlıurfa, I: 909‒916.
Toplu, C., 2019. Subtropik Meyveler (Ders Notları). Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Hatay (Yayımlanmamış), 39 s. TUİK, 2020. http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 28 Ocak 2020).
Tuzcu, Ö., Yıldırım, B., 2000. Trabzon Hurması (Diospyros kaki L.) ve Yetiştiriciliği. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu, Türkiye Tarımsal Araştırma Projesi Yayınları, Adana, 24 s.
Yakushiji, H., Nakatsuka, A., 2007. Resent Persimmon Research in Japan. Japanese Journal of Plant Science (1/2): 42‒62.
Yıldız, E., Kaplankıran, M., 2007. Hatay ili Trabzon hurması Seleksiyonunda Belirlenen Tiplerin Özellikleri. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 4‒7 Eylül 2007, Erzurum, 1: 266‒270.
Yıldız, E., 2011. Farklı Trabzon Hurması Çeşitlerinde Meyve Verim ve Kalitesi ile Bitki Besin Maddeleri, Karbonhidratlar ve Meyve Bileşimindeki Bazı Maddelerin Mevsimsel Değişimleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora tezi, Hatay, (Yayınlanmamış), 344 s.
Yonemori, K.,Sugiura, A., Yamada, M., 2000. Persimmon Genetics and Breeding. Plant Breed. Rev. 19:191-225.
Zheng, G. H., Taira, S., Yonemori, K., Sugiura, A., 1990. Fruit Growth and Ripening of Japanese Persimmons (Diospyros kaki Thunb.) Grown at Two Locations with Different Temperature Conditions. Journal of the Japanese Society for Horticultural Science 59 (3): 471‒477.