Gülay DALGIÇ, FEYZA DOYRAN, SİNEM VATANARTIRAN

Ücretli öğretmenlerin, katıldıkları pedagojik formasyon programına ilişkin deneyimleri

Öğretmen yetiştirme ve istihdamı Türk Eğitim sisteminin en çok tartışılan sorunlarındandır. Öğretmen yetiştirmeye yönelik çeşitli formasyon programlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın istihdam politikalarında nitelikten çok nicelik kaygısının öne çıktığı görülmektedir. Öğretmen açıkları, yüksek maliyetli atamalar yerine sözleşmeli öğretmen, kadrosuz usta öğretici, ücretli öğretmen gibi kadrolar ile kapatılmaya çalışılmıştır. Bu atamalarda yer alacak öğretmen adayları için çeşitli pedagojik formasyon programları tasarlanmıştır. Öğretmen yetiştiren programların geliştirilmesinde bu programlara katılan öğretmen adaylarının görüşlerinin alınması da önem arz etmektedir. Bu araştırmada ücretli öğretmenlik tecrübesi olup Pedagojik Formasyon eğitimi almakta olan 17 öğretmen adayının, katıldıkları programa ilişkin deneyim ve görüşlerini incelemek amaçlanmaktadır. Araştırma tarama modeline dayalı nitel bir araştırmadır. Araştırma sonucunda, katılımcıların formasyon programı ve ücretli öğretmenlik ile ilgili görüşleri doğrultusunda öğretmen yetiştirme ve istihdamına yönelik öneriler sunulmuştur.

Experiences of hourly paid teachers on the teacher certification program

Teacher training and recruitment are amongst the most disputed issues in Turkish educational system. It is observed that quantity became more important than quality in developing policies for teacher certification and recruitment models. To meet teachers shortage, Ministry of Education has preferred to use alternative ways of recruitment such as contract based teaching, non-cadre expert teaching and hourly-paid teaching instead of high cost tenure teaching. To train candidates for these different teaching positions, a variety of certification programs have been designed. To improve these programs, it is important to ask for the opinions of the participants of such programs. The purpose of this survey-type qualitative study is to analyze the experiences and views of 17 teacher candidates employed as hourly-paid teachers regarding the teacher certification program they are enrolled at. Suggestions that could be complimentary in the process of creating new models for teacher recruitment and training are offered based on the findings.

PDF

___

Alkan, H. (2005). Yarının öğretmenlerinin yetiştirilmesi ve görevlendirilmesi. M. Özbay (Ed.), Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu (s. 219-240), Ankara: Gazi Üniversitesi.

Altunya, N. (2008). Türkiye’de öğretmen yetiştirme deneyimi (1848-2008). İstanbul: Uygun Basım.

Ankusem. (2012). Öğretmenlik sertifikası programı uygulama yönergesi. 25 Haziran 2012 tarihinde http://www.ankusem.ankara.edu.tr/?bil=bil_egitim&gosterim=egitim_icerik&id=53 adresinden erişildi.

Bayram, G. (2009). Öğretmenlerin istihdam biçimi farklılıkları ve yarattığı sorunlar: Ankara’da çalışan sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerin görüşlerine dayalı bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye.

Bell, S.M.; Cihak, D.F.; Judge, S. (2010). A preliminary study: do alternative certification route programs develop the necessary skills and knowledge in assistive technology?, International Journal of Special Education 25(3), 110-118.

Beşoluk, Ş., ve Horzum, M. B. (2011) Öğretmen adaylarının meslek bilgisi, alan bilgisi dersleri ve öğretmen olma isteğine ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(1)1, 17-49.

Bilir, A. (2011). Türkiye’de öğretmen yetiştirmenin tarihsel evrimi ve istihdam politikaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44, 2, 223-246.

Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiye’de eğitim bilimleri tarihi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Boz, Y. ve Boz, N. (2008). Kimya ve matematik öğretmen adaylarının öğretmen olma nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137–144.

Cemaloğlu, N., & Şahin, D.E. (2007). Öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484.

Çermik, H., Doğan, B., ve Şahin A. (2010). Sınıf öğretmenliği adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2),201-212.

Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve işitme engelliler okulunda görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.

Dolunay, A.B (2002). Genel liseler ve teknik-ticaret-meslek liselerinde görevli öğretmenlerde tükenmişlik durumu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 55 (1).

Eskicumalı, A. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. (Ed. Y. Özden) Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: PegemA Yayıncılık.

Gür, B. S. ve Çelik, Z. (2009). Türkiye’de millî eğitim sistemi: Yapısal sorunlar ve öneriler (Rapor No. 1). Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.

Gür, B. S. (2008). Öğretmenlerin proletaryalaşması. 16 Mart 2012 tarihinde http://www.haber10.com/makale/5531/ adresinden erişildi.

Gürbüz, H. ve Sülün, A. (2004). Türkiye'de biyoloji öğretmenleri ve biyoloji öğretmen adaylarının nitelikleri. Milli Eğitim Dergisi, 161.

Karadeniz, Y. ve Demir, S.B. (2010). Sözleşmeli Öğretmenlik Uygulamasının Değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 55-77.

Kavcar, C. (1982). Tarihe karışan bir öğretmen yetiştirme modeli: yüksek öğretmen okulu. AÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 197-214.

Kayabaş, Y. (2008). Öğretmenlerin hizmet içi eğitimde yetiştirilmesinin önemi ve esasları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 9-32.

Koçer, H. A. (1973). Eğitim reformları açısından öğretmen yetiştirme problemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-1.

Kuşaksız, A. (2011). Kadrosuz usta öğreticilerin sosyal güvenlik hakları. Yönetim ve Ekonomi, 18(2).

Maslach, C., ve Jackson, S. E. (1985). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-131.

MEB (Haziran, 2010). Sözleşmeli Öğretmenlik için başvuru ve görevlendirme kılavuzu. MEB Personel Genel Müdürlüğü: Ankara.

MEB (2010). Öğretmenin yetiştirilmesi, istihdamı ve mesleki gelişimi. 18. Millî Eğitim Şûrası Kararları: Ankara.

MEB (2008). Öğretmen yeterlikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

ÖYGM (2009a). Öğretmen yetiştirme ve eğitimi genel müdürlüğü 2010-2014 stratejik planı. Ankara.

Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları. Seta: Siyaset, Ekonomi, ve Toplum Araştırmaları Vakfı, 17.

Özsoy, G.; Özsoy, S.; Özkara, Y.; Memiş, A. (2010). Factors affecting pre-service teachers’ choice of teaching as a profession. İlköğretim Online, 9(3), 910-921.

Rosenberg, M. S., & Sindelar, P. T. (2001). The Proliferation of Alternative Routes to Certification in Special Education: A Critical Review of the Literature. Arlington, VA: The National Clearinghouse for Professions in Special Education, The Council for Exceptional Children. 01 Haziran 2012 tarihinde www.special-ed-careers.org. adresinden erişildi.

Strauss, A., ve Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.

Şimşek, H. (2005). Eğitimde reform ve değişim kararlılığı. M. Özbay (Ed.), Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu (s. 149-156). Ankara.

Tataroğlu, B., Özgen, K. ve Alkan, H. (2011). Matematik öğretmen adaylarının öğretmenliği tercih nedenleri ve beklentileri. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, 2011 Antalya.

Tuğrul, B. ve Çelik, E. (2002). Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik.

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2, (12).

Türer, A. (2006). Türkiye’de öğretmen yetiştirme ve sorunlar. Abece Dergisi, 235-236.

Ubuz, B. ve Sarı, S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 113–119.

Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz

Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

YÖK. (1998). Cumhuriyet döneminde öğretmen yetiştirmenin tarihi gelişimi. Eğitim Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi ile İlgili Rapor. Ankara.

YÖK. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yükseköğretim Kurulu.

YÖK. (3 Mayıs 2012).Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği. Ankara.