Ortaokul Öğrencilerinde Öz-Yeterlik ile Anksiyete ve Depresyon Arasındaki İlişki

Bu çalışmanın amacı, ergenlerin akademik, sosyal, duygusal ve genel öz-yeterlik düzeyleri ile depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bu değişkenler arasında yaş ve cinsiyet farklılığının olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Çalışma grubu Ankara Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı tesadüfi olarak belirlenen beş ortaokulda öğrenim gören altıncı, yedinci ve sekizinci sınıfa devam eden 240 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada “Çocuklar İçin Öz-yeterlik Ölçeği” ve “Çocuklar için Anksiyete ve Depresyon Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde, “Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Tekniği”, “Bağımsız Gruplar İçin t Testi Analizi” ve “Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)” uygulanmıştır. İstatistiksel analizler sonucunda, yaş arttıkça akademik, duygusal ve genel öz-yeterlik düzeyinin azaldığı, sosyal fobi, panik ve depresyon düzeylerinin ise arttığı görülmüştür. Kızların erkeklere göre; akademik ve genel özyeterliklerinin, ayrılma kaygılarının, obsesyon-kompülsiyonlarının ve genel kaygılarının daha yüksek çıktığı görülmüştür. Ergenlerde akademik öz-yeterlik azaldıkça sosyal fobi, panik, genel kaygı ve depresyon belirtilerinin arttığı; sosyal öz-yeterlik azaldıkça ayrılma kaygısının arttığı; duygusal öz-yeterlik azaldıkça sosyal fobi, obsesyon- kompülsiyonlar, panik, genel kaygı ve depresyonun arttığı görülmüştür. Elde edilen bulgular ışığında önerilerde bulunulmuştur.

The Relationship Between Self-Efficacy, Anxiety and Depression in Middle School Students

The aim of this study was to investigate the relationship between academic, social, emotional and general self-efficacy levels and depression and anxiety levels in adolescents. This study also examined the age and gender differences among these variables. The research is in relational screening model. The study group consisted of 240 students in the sixth, seventh and eighth grade students of five secondary schools randomly assigned to the Ankara Directorate of National Education. “Self-Efficacy Questionnaire for Children” and “Revised Child Anxiety and Depression Scale-Child Version” were used in the study. The data were analyzed by using “T test for Independent Groups”, “The Pearson Product-Moment Correlation Analysis” and “One-Way Variance Analysis (ANOVA)”. As a result of the statistical analysis, it was found that academic, emotional and general self-efficacy levels decreased and social phobia, panic and depression levels increased as age increased. It was observed that academic and general self-efficacy, separation anxiety, obsession-compulsions and general anxiety were higher in girls than boys. As the academic self-efficacy decreased in adolescents, the symptoms of social phobia, panic, general anxiety and depression increased; social self-efficacy decreased in adolescents, the symptoms of seperation anxiety increased; social phobia, obsessive-compulsions, panic, general anxiety and depression increased as emotional self-efficacy decreased. Suggestions have been made in light of the findings.

PDF

___

Alçay, A. (2015). Ergenlerin öz-yeterlikleri ile mantık dışı inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Bacchini, D., & Magliulo, F. (2003). Self-image and perceived self-efficacy during adolescence. Journal of Youth and Adolescence,32 (5), 337-350.
Bandura, A. (2012). On the functional properties of perceived selfefficacy revisited. Journal of Management, 38(1), 9-44. doi:10.1177/0149206311410606
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman
Bandura, A. (2006). Adolescent development from an agentic perspective. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.). Self-efficacy beliefs of adolescents, (Vol. 5., pp. 1-43). Greenwich, CT: IAP - Information Age Publishing
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Press.
Bandura, A., Pastorelli, C., Barbaranelli, C., & Caprara, G. V. (1999). Self-efficacy pathways to childhood depression. Journal of Personality and Social Psychology, 76, 258-269.
Bong, M., & Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: How different are they really? Educational Psychology Review, 15, 1-40. http://dx.doi.org/10.1023/A:1021302408382
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Caprara, G. V., Gerbino, M., Paciello, M., Di Giunta, L., & Pastorelli, C. (2010). Counteracting depression and delinquency in late adolescence: The role of regulatory emotional and interpersonal self-efficacy beliefs. European Psychologist, 15, 34-48.
Chen, J., Liu, T., Zheng, M., & Chen, C. (2010). Relationships between self-esteem, self-efficacy, selfconcept, and depression. Chinese Journal of Clinical Psychology, 18, 799-801.
Cheng, M. (2016). Quality in Higher Education. Rotterdam: Sense Publishers
Costello, E. J., Egger, H. L., & Angold, A. (2005). The developmental epidemiology of anxiety disorders: phenomenology, prevalence, and comorbidity. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America 14, 631-648.
Çetin, B. (2009). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamalarının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin öz-yeterliliklerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 130-141.
Erzen, E. (2013). Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin bağlanma stilleri ve öz yeterlikleri ile sınav kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Gormez V, Kilincaslan A, Orengul AC, Ebesutani C, Kaya I, Ceri V, Nasiroglu S, Filiz M, Chorpita B. (2017). Psychometric properties of the Turkish translation of the Revised Child Anxiety and Depression Scale- Child Version (RCADS-CV) in a clinical sample. Psychiatry and Clinical Psychopharmacology, 27, 84-92.
Göker, Z., Güney, E., Dinç, G., Hekim, Ö., Üneri, Ö. Ş. (2015). Çocuk ve ergenlerde anksiyete ile ilişkili bozuklukların klinik ve demografik özellikleri: Bir yıllık kesitsel bir örneklem. Klinik Psikiyatri, 18 (1), 7-14.
Gregg, N. (2009). Adolescents and adults with learning disabilities and ADHD: Assessment and accommodation. New York, NY: Guilford.Judge, T. A., Jackson, C. L., Shaw, J. C., Scott, B. A., & Rich, B. L. (2007). Self-efficacy and work-related performance: The integral role of individual differences. Journal of Applied Psychology, 92, 107-127. doi:10.1037/0021- 9010.92.1.107
Klasen, F., Otto, C., Kristen, L., Patalay, P., Schlack, R., & Sieberer, U. R. (2015). Risk and protective factors for the development of depressive symptoms in children and adolescents: results of the longitudinal BELLA study. European Child & Adolescent Psychiatry, 24, 695-703.
Luszczynska, A., Gutiérrez-Doña, B., & Schwarzer, R. (2005). General self-efficacy in various domains of human functioning: evidence from five countries. International Journal of Psychology, 40, 80-89.
Ma, Z.-W., Zeng, W.-N., Ye, K.-Y. (2015). Gender differences in Chinese adolescents’ subjective wellbeing: The mediating role of self-efficacy. Psychological Reports: Sociocultural Issues in Psychology, 116, 311-321.
Maciejewski, P. K., Prigerson, H. G., & Mazure, C. M. (2000). Self-efficacy as a mediator between stressful life events and depressive symptoms - Differences based on history of prior depression. British Journal of Psychiatry, 176, 373-378. http://dx.doi.org/10.1192/bjp.176.4.373
McKenzie, J. K. (1999). Correlation between self-efficacy and self-esteem in students. Doctoral Dissertation. University of Wisconsin, Madison.
Muris, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32(2), 337-348. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(01)00027-7
Muris, P., Meesters, C., Pierik, A., & de Kock, B. (2016). Good for the self: Self-compassion and other self-related constructs in relation to symptoms of anxiety and depression in non-clinical youth. Journal of Child and Family Studies, 25, 607-617. doi: 10.1007/s10826-015-0235-2
Oğuz, A., & Kutlu-Kalender, M. D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalıkları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 170-186. doi:10.17244/eku.319267,
Ogden, T., & Amlund-Hagen, K. (2014). Adolescent mental health. prevention and intervention. London: Routledge.
Peetsma, T., Hascher, T., van der Veen, I., & Roede, E. (2005). Relations between adolescents' selfevaluations, time perspectives, motivation for school and their achievement in different countries and at different ages. European Journal of Psychology of Education, 20(3), 209-225. http://dx.doi.org/10.1007/BF03173553
Pajares, F. (2006). Self-efficacy during childhood and adolescence: Implications for teachers and parents. In F. Pajares, & T C. Urdan (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents, (pp. 339-367). Greenwich, CT: Information Age.
Pössel, P., Baldus, C., Horn, A. B., Groen, G., & Hautzinger, M. (2005). Influence of general self-efficacy on the effects of a school-based universal primary prevention program of depressive symptoms in adolescents: A randomized and controlled follow-up study. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46(9), 982-994. http://dx.doi.org/10.1111/j.1469-7610.2004.00395.xRynn, M. A., Walkup, J. T., Compton, S. N., Sakolsky, D. J., Sherrill, J. T., Shen, S., ... Birmaher, B. (2015). Child/adolescent anxiety multimodal study: Evaluating safety. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 54(3),180- 190. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2014.12.015
Santrock, J. W. (2013). Adolescence (15th ed.). Madison, WI: Brown & Benchmark Publishers.
Satıcı, A. S. (2013). Üniversite öğrencilerinin akademik öz-yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Saunders, J., Davis, L.,Williams, T., & Williams, J. H. (2004). Gender differences in self-perceptions and academic outcomes: A study of African-American high school students. Journal of Youth and Adolescence, 33, 81-90.
Schultz, D. P., ve Schultz, S. E. (2002). Modern psikoloji tarihi, (çev. Y. Aslay), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Schunk, D. H., & Meece, J. L. (2006). Self-Efficacy development in adolescence. In F. Pajares, & T. Urdan (Eds.), Self-Efficacy Beliefs of Adolescents (pp. 71-96). Greenwich, CT: Information Age Publishing
Soysa, C.K., & Wilcomb, C.J. (2015). Mindfulness, self-compassion, self-efficacy, and gender as predictors of depression, anxiety, stress, and well-being. Mindfulness, 6, 217-226. doi: 10.1007/s12671-013-0247-1
Starcevic, V., Castle, D. (2016). Anxiety disorders. In G. Fink (Eds.), Stress: Concepts, cognition, emotion, and behavior. Handbook of stress, Volume 1, (pp. 203-211). United Kingdom: Academic Press.
Steca, P., Abela, J. R. Z., Monzani, D., Greco, A., Hazel, N. A., & Hankin, B. L. (2014). Cognitive vulnerability to depressive symptoms in children: The protective role of self-efficacy beliefs in a multi-wave longitudinal study. Journal of Abnormal Child Psychology, 42(1), 137-148. doi:10.1007/s10802-013-9765-5
Suveg, C., & Zeman, J. (2004). Emotion regulation in children with anxiety disorders. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33, 750-759.
Şireli, Ö., & Aysev-Soykan, A. (2016). Depresyonu olan ergenlerin anne-baba kabul-red algıları ve aile işlevleri açısından incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(5), 403-410.
Telef, B. B., & Karaca, R. (2012). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeği; Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 169-187.
Usher, E. L., & Pajares, F. (2006). Inviting confidence in school: Invitations as a critical source of the academic self-efficacy beliefs of entering middle school students. Journal of Invitational Theory and Practice, 12, 7-16.
Uzun, N., Ekici, G., & Sağlam, N. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 775-788.
Vardarlı, G. (2005). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öz-yeterlik düzeylerinin yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
Vogel, D.A. (2008). Anxiety disorders. In Gail B. Slap (Ed.), Adolescent medicine the requisites in pediatrics (pp. 297-302). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-032304073-0.10038-X.
Yalın-Sapmaz, Ş., Yalın, N., Özek-Erkuran, H., Öztekin, S., Uzel-Tanrıverdi, B., Köroğlu, E., & Aydemir, Ö. (2017). DSM-5 Depresyon Şiddet Ölçeği Çocuk Formu Türkçe sürümünün güvenilirliği ve geçerliliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(3), 237-242.
Yılmaz, E., Yiğit, R. ve Kaşarcı, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinin özyeterlilik düzeylerinin akademik başarı ve bazı değişkinler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 371-388.
Yöndem, Z.D., & Eren-Artan, A. (2018). Ergenlik. F.A. Güngör-Aytar (Ed.) Gelişim psikolojisi içinde (ss. 160-203). Ankara: Hedef Yayıncılık.