Okul Öncesi Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Yeterlikleri

Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterlikleri ve bunları etkileyen faktörler ortaya koymaktır. Araştırma betimsel nitelikte bir tarama araştırmadır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim öğretim yılında, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan bir şehirdeki anasınıfı ve anaokulu öğretmenleri ile aynı şehirde bulunan ve okul öncesi öğretmenliği ve çocuk gelişimi programında okuyan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Sınıf İçi Kültürel Çeşitlilik İçin Öğretmen Yeterlilik Ölçeği” ve “demografik formlar” kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS programında t-Test ve one-way ANOVA analizleri yapılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterliklerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Öğretmen ve öğretmen adaylarının sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterliklerinin, cinsiyet, okumuş oldukları program, bu konuda ders alma durumları arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır. Ancak öğretmen ve öğretmen adaylarının, sınıflarında farklı kültürel çevreden gelen arkadaşlarının bulunmasının, okudukları lise türünün ve geldikleri coğrafi bölgenin sınıf içerisindeki kültürel çeşitliliğe yönelik yeterlikleri ile anlamlı ilişki gösterdiği bulunmuştur. Çalışmanın bulgularına yönelik okul öncesi öğretmen yetiştirme programlarında uygulamalı derslerin verilmesi önerilmektedir.

Competencies of Preschool Teachers and Teacher Candidates for Multicultural Education

The aim of this research is to reveal the pre-school teachers and teacher candidates' competencies towards cultural diversity in the classroom and the factors affecting them. Research is a descriptive survey research. The population of the research is composed of pre-school and kindergarten teachers, preservice child development and early childhood teachers in the city of Southeast Anatolia in the 2018-2019 academic year. “Teacher efficacy scale for classroom diversity” and “demographic forms” were used as data collection tools. For the analysis of the data, t-Test and one-way ANOVA analyzes were performed in the SPSS program. When the results are examined, it is determined that pre-school teachers and prospective teachers have high competencies for cultural diversity in the classroom. It has been determined that there is no significant difference between the capabilitiesof teachers and teacher candidates for cultural diversity in the classroom, gender, the program they have studied, and their status of taking courses on this subject. However, it was found that teacher and prospective teachers' having friends from different cultural environments in their classrooms significantly correlated with their high school type and geographical region's competencies for cultural diversity in the classroom. The results regarding the findings of the study were discussed and suggestionswere presented. Related with results, it can be suggest that more practices can be given in early childhood teacher education programs.

PDF

___

Acar Çiftçi, Y. ve Aydın, H. (2014). Türkiye’de çok kültürlü eğitimin gerekliliği üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 197-218.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), (2019). Türkiye'deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması_2017. Erişim Tarihi: 10 Nisan 2019 https://www.afad.gov.tr/suriye-raporlari sayfasından ulaşılmıştır.
Aktın, K. , Karakaya, M. , Türk, Z. ve Aslan, Y . (2015). Okul Öncesi Dönemde Farklı Kültürlerin Öğretimine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 258-277.
Amaç, Z., Burak, D. ve Duran, S. (2017). Sınıf içi kültürel çeşitlilik için öğretmen yeterlilik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 208-223.
American Psychological Association (APA). (2003). Guidelines on multicultural education, training, research, practice, and organizational change for psychologists. The American Psychologist, 58(5), 377-402. DOI: 10.1037.
Armstrong, T. (2000). Multiple intelligences in the classroom. Alexandria, VA: ASCD.
Banks, J. A., ve diğerleri. (2001). Diversity within unity: Essential principles for teaching and learning in a multicultural society, a publication of the center for multicultural education, College of Education, University of Washington, Seattle.
Banks, J.A. (2009). The Routledge international companion to multicultural education (Ed.), NewYork: Routledge.
Başbay , A. Kağnıcı, D.Y ve Sarsar, F. (2013). Eğitim fakültelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarinin çokkültürlü yeterlik algilarinin incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(3) 47-60.
Başbay, A. ve Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Education and Science, 34(152), 30-43.
Başbay, A., & Kağnıcı, D. Y. (2011). Çokkültürlü yeterlik algıları ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 199-212.
Bulut, M., & Sarıçam, H. (2016). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarinda çokkültürlü kişiliğin çokkültürlü eğitim tutumlari üzerindeki etkisinin incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 95-322.
Burak, D. ve Amaç, Z. (2020). Mültecilerin İlkokuldaki Eğitimi ve Sınıf Öğretmenleri İçin Etkinlik Örnekleri. Mehmet Akif Karaman, Zeynel Amaç, Yakup Doğan, ve Fatih Bektaş (Ed.) Panik Yok!!! Ben Mülteciyim Hikâyeleriyle Mülteci Öğrencilere Yönelik Etkinlik Örnekleri (s.65-90) (1. Baskı). Ankara: Vize Yayıncılık.
Canatan, K. (2009). Avrupa toplumlarında çok kültürcülük: Sosyolojik bir yaklaşım. The Journal of International Social Research, 2(6), 80-97.
Cırık, İ. (2008). Çok kültürlü eğitim ve yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 27-40.
Çelik, F. ve Cheesman, T. (2018). Sığınmacı ve mültecilerin Galler´e yerleşme sürecinde dil ile ilgili yaşadıkları zorlukların incelenmesi. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 48-66.
Çelik, H. (2008). Çok kültürlülük ve Türkiye’ deki görünümü. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(15), 319-332.
Çoban, A. E., Karaman, N. G. ve Doğan, T. (2010). Öğretmen adaylarının kültürel farklılıklara yönelik bakış açılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 125-131.
Danacı, M. Ö., Nuray, E. R. A. N., Çetin, Z., Pınarcık, Ö., & Bahtiyar, M. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3(2), 73-86.
Demir, S. (2012). Çok kültürlü eğitimin Erciyes üniversitesi öğretim elemanları için önem derecesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(4), 1453-1475.
Ekici, F. Y. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kültürel zeka düzeyleri ve çok kültürlü eğitime yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1941-1956.
Engin, G. ve Genç, S.Z. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları (Çanakkale On sekiz Mart üniversitesi örneği). Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 30-39.
Ergin, D. Y., & Ermeğan, B. (2011). Çok kültürlülük ve sosyal uyum.2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 27-29 April, 2011, Antalya-Turkey.
Frankel, J.R., & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education.(6th ed.) New York: McGraw-Hill International Edition.
Gay, G. (2000). Culturally responsive teaching: Theory, research, and practice. New York: Teachers College Press.
Gay, G. (2002). Preparing for culturally responsive teaching. Journal of Teacher Education, 53(2), 106–116.
Gezer, M., & İlhan, M. (2016). Sınıftaki farklılıklar için öğretmen yeterlikleri ölçeğinin Türkçe uyarlaması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 187-200.
Gül, V., & Kolb, S. (2009). Almanya'da Yaşıyan Genç Türk Hastalarda Kültürel Uyum, İki Kültürlülük ve Psikiyatrik Bozukluklar. Turk Psikiyatri Dergisi, 20(2), 138-143.
Hamurcu, H. ve Demirçelik, E. (2015). Çok kültürlü orta öğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin yönetim – öğretim sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(207), 24-39.
Hermans, P. (2002). Intercultural education in two teacher-training courses in the north of the Netherlands. Intercultural Education, 13(2), 183-199.
Kağnıcı, D.Y. (2017). Suriyeli mülteci çocukların kültürel uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluluklar. Elementary Education Online, 16(4), 1768- 1776.
Kanık, M. (2006). Çok kültürlü sınıflarda hata düzeltme şekilleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 105-121.
Kardeş, S. ve Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitime yönelik öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237.
Kıtsantas, A. (2012). Teacher efficacy scale for classroom diversity (TESCD): A validation study. Profesorado Journal of Curriculum and Teacher Education, 16(1), 35-45.
Mercan-Uzun, E. ve Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi,1(1), 72-83.
Mercan-Uzun, E., & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
Nayir, K.F. ve Kuru Çetin, S. (2018). Üniversite öğrencilerine göre çok kültürlü eğitim ve demokrasi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(24), 229-252. DOİ: 10.29329/mjer.2018.147.13
Onur-Sezer, G. ve Bağçeli-Kahraman, P. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik tutumları ile kültürler arası duyarlılıkları arasındaki ilişki: Uludağ üniversitesi örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 550-560. DOI: 10.17860/mersinefd.336742
Özdemir, M. ve Dil, K. (2013). Öğretmenlerin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumları: Çankırı İli Örneği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 215-232.
Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarinin çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences, 1(1), 154-164.
Polat, S. ve Barka, T. O. (2012). Multiculturalism and Intercultural Education: A Comparative Study with a Sample of Swiss and Turkish Candidate Teachers. World Applied Sciences Journal, 18(9), 180-1189.
Ramsey, P. G. (2008). History and trends of multicultural education. NHSA DIALOG, 11(4), 206-214.
Rengi, Ö. ve Polat, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Journal of World of Turks, 6(3), 135-156.
Rychly, L., & Graves, E. (2012) Teacher characteristics for culturally responsive pedagogy, Multicultural Perspectives, 14(1), 44-49.
Sağlam, H. İ. ve İlksen Kanbur, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323.
Simsar, A. ve Karaoğlan, M. (2020). Okul Öncesi Dönemde Mülteci Çocuklar. Mehmet Akif Karaman, Zeynel Amaç, Yakup Doğan ve Fatih Bektaş (Ed.) Panik Yok!!! Ben Mülteciyim Hikâyeleriyle Mülteci Öğrencilere Yönelik Etkinlik Örnekleri (s.161-190) (1. Baskı). Ankara: Vize Yayıncılık.
Şahin, M. H. ve Kılınç, E. (2016). Eğitim fakultesi öğrencilerinin çok kültürlü kişilik düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Research in Education and Teaching,5(1), 126-136.
Tamer-Gencer, Z. (2011). Çok kültürlü toplumlarda iletişim: Divriği örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, (1), 186-205.
Tortop, H.S. (2014). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli ve çok kültürlü eğitime ilişkin tutumları. Journal of Gifted Education Research, 2(2), 16-26.
Ünlü, İ., ve Örten, H. (2013). Öğretmen adaylarının çokkültürlülük ve çokkültürlü eğitime yönelik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2013), 287-302.
Villegas, A. M. & Lucas, T. (2002). Preparing culturally responsive teachers: Rethinking the curriculum. Journal of Teacher Education, 53(1), 20-32.
Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.