Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamasında Yaşanan Sorunlara İlişkin Görüşlerinin Q Metodu İle Analizi

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamasında yaşanan sorunlara ilişkin görüşlerinin Q metodu ile incelenmesidir. Çalışmada öğretmenlik uygulamasında yaşanan sorunların ve önem sıralarının belirlenmesi için karma araştırma yöntemi ve gömülü desen kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören ve öğretmenlik uygulamasına devam eden 27 öğretmen adayından toplanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından ilgili alanyazın ışığında hazırlanan 22 maddelik anket kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde PQ Method programı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının üç faktör altında toplandıkları belirlenmiştir. Birinci ve ikinci faktörler altında toplanan öğretmen adaylarına göre öğretmenlik uygulamasındaki en önemli sorun uygulama süresinin yetersiz olmasıdır. Üçüncü faktör altında yer alan öğretmen adaylarının ise özellikle uygulama öğretmeni ile ilgili konularda sorun yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda öğretmenlik uygulaması süresinin arttırılması ve ilgili paydaşların katılımıyla öğretmenlik uygulaması programının/ders yönergesinin hazırlanması gerekmektedir. Ayrıca, öğretim elemanları ile öğretmenlerin süreçte daha etkin olmaları için hizmet içi eğitimler ve seminerler ile eğitilmeleri önerilebilir.

Analyzing Pre-Service Teachers' Views on the Problems in Teaching Practice Course through Q Method

The aim of this study is to analyze the views of teacher candidates about the problems in teaching practice course by Q method. The mixed method and embedded pattern were used to determine the problems in the Teaching Practice course and the importance of these problems. The data of the study was obtained from 27 teacher candidates studying in different programs of Van Yüzüncü Yıl University Faculty of Education. A 22- item questionnaire prepared by the researchers was used as data collection tool. PQ Method program was used to analyze the quantitative data obtained from the study. In the analysis of qualitative data, descriptive analysis was used. As a result of the study, it was determined that the teacher candidates were grouped under three factors. According to the first and second factors, the insufficiency of the time allocated to teaching practice is seen as the most important problem in teaching practice. According to the third factor, the most important problems experienced in teaching practice are the problems relevant to teachers. In line with the results, it can be suggested that the time allocated to teaching practice should be increased. In addition, a curriculum and guidelines for teaching practice should be prepared with the participation of relevant stakeholders. Moreover, stakeholders should be educated by in-service trainings and seminars.

PDF

___

Aydın, S., Selçuk, A. ve Yeşilyurt, M. (2007). Öğretmen adaylarının “okul deneyimi II” dersine ilişkin görüşleri (Yüzüncü Yıl Üniversitesi örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Aralık 2007. Cilt: IV, Sayı: II, 75-90.
Aslan, M. (2015). Eğitim fakültelerindeki öğretmenlik uygulaması dersinin değerlendirilmesi ve öğretim programının hazırlanması. Yayınlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Aslan, M., & Sağlam, M. (2017a). Evaluation of teaching practice course in education faculties according to opinions of academicians. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 335-351.
Aslan, M., & Sağlam, M. (2017b). Öğretmenlik uygulaması dersinin uygulama öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 62, 33-50.
Aslan, M., & Sağlam, M. (2018). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 144-162.
Aytaçlı, B. (2012). İlköğretim matematik öğretmenliği lisans programında yer alan okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Baştürk, S. (2009). Öğretmenlik uygulaması dersinin öğretmen adaylarının görüşlerine göre incelenmesi. İlköğretim Online, 8(2), 439-456.
Creswell J. W., & Plano Clark, V. L. (2015). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks CA: Sage.
Darling-Hammond, L. (2006). Constructing 21st-century teacher education. Journal of Teacher Education, 57(3), 300-314.
Davran, E. (2006). İlköğretim kurumlarındaki öğretmenlik uygulamasının öğretmen adaylarının öğretmenlik yeterliliklerini kazanmaları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Demir, F., & Kul, M. (2011). Modern bir araştırma yöntemi olarak; Q metodu. Ankara: Adalet Yayınları.
Dursun, O. O. ve Kuzu, A. (2008). Öğretmenlik uygulaması dersinde yaşanan sorunlara yönelik öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 159 -178.
Eraslan, A. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının ‘öğretmenlik uygulaması’ üzerine görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 3(1), 207-221.
Farrell, T. S. C. (2016). TESOL, a profession that eats ıts young! the ımportance of reflective practice in language teacher education. Iranian Journal of Language Teaching Research, 4(3), 97-107.
Flores, M. A. (2016) Teacher Education Curriculum, J. Loughran & M. L. Hamilton (Ed.) International handbook of teacher education (187-230). Dordrecht: Springer Press.
Gökçe, E. ve Demirhan, C. (2005). Öğretmen adaylarının ve ilköğretim okullarında görev yapan uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması etkinliklerine ilişkin görüşleri. Ankara üniversitesi eğitim bilimleri fakültesi Dergisi, 38(1), 43-71.
İlin, G. (2014). Practicum from the ELT student-teachers’ eye: Expectations and gains [Öğretmen adaylarının bakış açısından öğretmenlik uygulaması: Beklentiler kazanımlar]. International Journal of Language Academy, 2(1), 191-207.
Katrancı, M. (2008). Öğretmenlik uygulamasında uygulama okulu koordinatörleri ve uygulama öğretmenlerinin görev ve sorumluluklarını yerine getirme düzeyleri (Kırıkkale ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Korthagen, F. A., Kessels, J., Koster, B., Lagerwerf, B., & Wubbels, T. (2001). Linking practice and theory: The pedagogy of realistic teacher education. Routledge.
Özay-Köse, E. (2014). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine yönelik öğrenci ve öğretmen öğretim elemanı tutumları (Erzurum örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-17.
Özbal, A. F. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersinin hedeflerine ulaşma derecesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Özonay-Böcük, İ. Z. (2014). Eğitim fakültelerindeki okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin bir model önerisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Paker, T. (2008). Öğretmenlik Uygulamasında Öğretmen Adaylarının Uygulama Öğretmeni ve Uygulama Öğretim Elemanının Yönlendirmesiyle İlgili Karşılaştıkları Sorunlar1. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,23(23), 132-139.
Sarıçoban, A. (2008). Okul deneyimi ve öğretmenlik uygulaması derslerine ilişkin uygulama öğretmenleri ve öğretmen adaylarının görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 31-55.
Şahin, E. (2003). Okul öncesi eğitimi öğretmenliği programında öğrenim gören öğretmen adayları ile uygulama okullarındaki öğretmenlerin mesleki uygulamalara ilişkin bakış açıları. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(13), 98-110.
Şaşmaz-Ören, F., Sevinç, Ö. S. ve Erdoğmuş, E. (2009). Öğretmen adaylarının okul deneyimi derslerine yönelik tutumlarının ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 15(2), 217-246.
Şimşek, S., Alkan, V. ve Erdem, A. R. (2013). Öğretmenlik uygulamasına ilişkin nitel bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 63-73.
Şişman, M. ve Acat, B. (2003). Öğretmenlik uygulaması çalışmalarının öğretmenlik mesleğinin algılanmasındaki etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 235-250.
Topkaya, Y., Tokcan, H. ve Kara, C. (2012). Öğretmenlik uygulaması dersi hakkında sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(7), 663-678.
Yeşilyurt, E. (2010). Öğretmenlik uygulaması öğretim programının standart temelli ve ihtiyaca cevap verici modeller ışığında değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Yeşilyurt, E. ve Semerci, Ç. (2011). Uygulama öğretmenlerinin öğretmenlik uygulaması sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-23.
Yeşilyurt, E. ve Semerci, Ç. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması öğretim programına bağlamında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. İnternational Journal of Human Sciences, 9(2), 475-499.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, M. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik uygulaması dersini yürüten öğretim elemanlarına ilişkin görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(4), 1377-1387.
YÖK/Dünya Bankası. (1998a). Fakülte-okul işbirliği. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınları.
YÖK/Dünya Bankası. (1998b). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınları.
YÖK/Dünya Bankası. (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayınları.
YÖK. (2018). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. http://www.yok.gov.tr/ogretmenyetistirme-lisans-programlari adresinden 28.09.2018 tarihinde alınmıştır.