İşitme Kayıplı Bir Çocuğun Okulöncesi Dönemde Okumaya Hazırlık Becerilerinin Paylaşılan Okuma Etkinliği İle Desteklenme Sürecinin İncelenmesi

Paylaşılan okuma, öğretmen ve çocuğun ya da az sayıda öğrencinin kitabı birlikte okuması şeklinde tanımlanmaktadır. Paylaşılan okuma, çocuğun okuma sürecine aktif katılımına fırsat sağlayan, dinleme ve anlama becerilerinin gelişimini destekleyen, sözlü dil becerilerine katkı sağlayan bir etkinliktir. Bu araştırmanın amacı, işitme kayıplı bir çocuğun okulöncesi dönemde erken okuryazarlık becerilerinin paylaşılan okuma etkinliği ile desteklenme sürecinin incelenmesidir. Bu araştırma eylem araştırması şeklinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını; işitme kayıplı bir çocuk, araştırmacı, aile, anasınıfı öğretmeni ve geçerlik komitesi üyeleri oluşturmaktadır. Bu araştırmada verilerin çeşitlendirilmesi araştırmacı günlüğü, görüşmeler, uygulamaların ses kayıtları, belgeler, geçerlik komitesi toplantı kayıtları ve süreç ürünleri ile sağlanmıştır. Bunlarla birlikte, veri toplama aracı olarak dil düzeyi kendi içinde giderek artan seri hikaye kitapları hazırlanmıştır. Araştırma, uygulama sürecinden önce yapılan çalışmalar ve uygulama süreci olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Uygulama sürecinden önce çocuğun alıcı ve ifade edici dil becerileri değerlendirilmiş, dönüşümlü olarak hikaye anlatma, paylaşılan okuma, tek kart resimdeki olayları paylaşma, şarkı söyleme ve izleyen etkinliklere yer verilmiştir. Ardından uygulama sürecine geçilmiş, şarkı söyleme, paylaşılan okuma ve izleyen etkinlikler uygulanmıştır. Araştırma sürecinde; işitme kayıplı çocuğun dinlediğini anlama ve anlatma becerilerine yönelik zorluklar yaşadığı görülmüştür. Bu sorunların çözümü amacıyla dinleme becerilerine odaklanılmış, anlatımını desteklemek için hikayedeki olaylara ilişkin sorular sorulmuş ve anlatım için rol model olunmuştur. Araştırma bulgularından yola çıkılarak, işitme kayıplı çocuğun dil becerilerine uygun hazırlanan ve sistematik olarak uygulanan paylaşılan okuma etkinliğinden fayda sağladığı söylenebilir.

Exploratıon oftThe Process of Supporting Preschool Reading Readiness Skills of a Child With Hearing Loss Via Shared Readıng Activity

Shared reading is defined as book reading activities in which teacher and a child read the book together in an one to one reading setting or teacher and a small group of students read the book together. Shared reading is an activity that provides an opportunity to children to be an active participant of reading process, supports the development of listening and comprehension skills, and contributes to oral language skills. The aim of this study is to examine the process of supporting early literacy skills of preschool children with shared reading activity. This research was designed as an action research. The participants of this study were a child with hearing loss, researcher, parents of child, kindergarten teacher and validity committee members. Researcher diary, interviews, audio records of practices, documents, records of validity committee meetings, and process products were the data collecting methods of this study. In additon to those methods, readability levels gradually increased storybook series were prepared as a data collecting tool. The research process consists of two stages which are before the practice period and practice period studies. Before the practice period participant’s receiptive and expressive language skills were assessed and story telling, story reading, sharing events on one picture card, singing songs and follow up activities were applied. During the research process, it was seen that child with hearing loss had some difficulties about listening comprehension and expressing what was listened. In order to solve those problems, activities were focused on participant’s listening and comphrehension skills’ improvement. To support to express what was listened, story related questions were asked, and researcher has been a role model for expression. Based on researh findings it might be said that child with hearing loss benefits from shared reading activities which were prepared based on language skills of child and applied sistematically.

___

Anderson, A., Anderson, J., Lynch, J., Shapiro, J. and Kim, J.E. (2012). Extra-textual talk in shared book reading: A focus on questioning. Early Child Development and Care, 182 (9), 1139-1154.

Arnold, P., Palmer, C., and Lyod, J. (1999). Hearing impared children's listening skills in a referential communication task: an exploratory study. Deafness and Education International, 1 (1), 47-55.

Bayraktar, V. (2018). Okulöncesi dönemdeki çocukların yazı farkındalığı becerilerinin gelişiminde etkileşimli kitap okumanın önemi. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 1(1), 31-41.

Cabell, S.Q., Justice, L.M., Kaderavek, J.N., Turnbull, K.P. and Breit-Smith, A. (2009). Emergent literacy lessons for success. San Diego: Plural Publishing.

Coyne, M.D., Simmons, D.C., Kame'enui, E.J. and Stoolmiller, M. (2004). Teaching vocabulary during shared storybook readings: An examination of differential effects. Exceptioanlity, 12 (3), 145-162.

Cramer, R.L. (2004). The language arts a balanced reading aapproach to teaching reading, writing, listening, talking and thinking. Boston: Pearson.

Cunningham. P.M., Moore, S.A., Cunningham, J.W. and Moore, D.W. (2004). Reading and writing in elementary classrooms research based K-4 instruction. Boston: Pearson.

Çeçen, M.A. ve Aydemir, F. (2011). Okul öncesi hikaye kitaplarının okunabilirlik açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi, 8 (16), 185-194.

Çelebi Öncü, E. (2016). Anne-baba ve çocuğun etkileşimli kitap okumasının okul öncesi çocuklarının sosyal durumlara yönelik yaklaşımlarına etkisinin incelenmesi. Anadili Eğitimi Dergisi, 4(4), 489- 503.

Çetrez Arıcan, G., Yılmaz, Z.H., ve Coşkun, İ. (2017). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin okuma ve anlama düzeylerinin geliştirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 60, 41-53.

DesJardin, J.L., Doll, E.R., Stika, C.J., Eisenberg, L.S., Johnson, K.J., Ganguly, D.H., Colson, B.G. and Henning, S.C. (2014). Parental support for language development during joint book reading for young children with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 35 (3), 167-181.

Efe, M. ve Temel, Z. F. (2018). Okulöncesi dönem 48-66 ay çocuklarına etkileşimli kitap okuma programı’nın yazı farkındalığı açısından incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(2), 257-283.

Efendi, M. (2017). The effectiveness of the pictorial book to improve the understanding of deaf students about nature and environment in elementary school. Journal of ICSAR, 1 (2), 103-108.

Er, S. (2016). Okulöncesi dönemde anne babaların etkileşimli hikaye kitabı okumalarının önemi. Başkent University Journal of Education, 3(2), 156-160.

Ergül, C., Akoğlu, G., Karaman, G. ve Sarıca, A.D. (2016). Anasınıfında uygulanan etkileşimli kitap okuma programının sonraki okuma becerilerine etkisi: İzleme çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi. 10(2), 191-219.

Ergül, C., Akoğlu, G., Sarıca, A.D., Tufan, M. ve Karaman, G. (2015). Anasınıflarında gerçekleştirilen birlikte kitap okuma etkinliklerinin “etkileşimli kitap okuma” bağlamında incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 603-619.

Ergül, C., Sarıca, A.D. ve Akoğlu, G. (2016). Etkileşimli kitap okuma: Dil ve erken okuryazarlık becerilerinin geliştirilmesinde etkili bir yöntem. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 17(2), 193-204.

Fields, M.V., Groth, L.A. and Spangler, K.L. (2004). Let's begin reading write. (5th ed.). New Jersey: Pearson.

Fung, P.C., Chow, B.W.Y., and McBride-Chang, C. (2005). The impact of a dialogic reading program on deaf and hard of hearing kindergarten and early primary schoolaged students in Hong Kong. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 10 (1), 82-95.

Girgin, M.C. (2003). İşitme engelli çocukların eğitimine giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Girgin, Ü. (2006). İşitme engelli çocuklar için bireysel ve grup eğitimi. U. Tüfekçioğlu (Ed.), İşitme, konuşma ve görme sorunu olan çocukların eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.

Girgin, Ü. (2013). Teacher strategies in shared reading for children with hearing impairement. Eurasian Journal of Educational Research, 53, 249-268.

Goldberg, H. (2016). Language development in preschoolers at risk: Linguistic input among head start parents and oral narrative performance of deaf or hard of hearing children. Yayımlanmamış

Doktora Tezi. Atlanta: Georgia State University, Department of Educational Psychology, Special Education and Communication Disorders.

Gunning, T.G. (2003). Creating literacy instruction for all children. Boston: Pearson Education, Inc.

Hargreve, A.C., and Senechal, M. (2000). A book reading intervention with preschool children who have limited vocabularies: the benefits of regular reading and dialogic reading. Early Childhood Research Quarterly, 15 (1), 75-90.

Işıkçıoğulu Erdoğan, N. (2016). Erken çocukluk döneminde çocuk-ebeveyn birlikte okuma etkinliklerinin incelenmesi. Kastamonu Education Journal. 24(3), 1071-1086.

Işıkçıoğlu Erdoğan, N. Atan, A., Asar, H., Mumcular, F., Yüce, A., Kıraç, M. VE Kilimlioğlu, Ç. (2016). Ebeveyn ve öğretmenlerin birlikte hikâye okuma etkinliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 15(1), 125-135.

Işıkçıoğlu-Erdoğan, N., Şimşek, Z.C. ve Canbeldek, M. (2017). Ev merkezli diyaloğa dayalı okumanın 4-5 yaş çocuklarının dil gelişimine olan etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 789-809.

Johnson, A.P. (2015). Eylem araştırması el kitabı (Çev.Y. Uzuner ve M. Özten Anay). Ankara: Anı Yayıncılık.

Johnson, B. and Christensen L. (2014). Eğitim araĢtırmalarına giriĢ. S. B. Demir (Ed.). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (4. baskı) içinde (s. 2-28). (Çev. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.

Justice, L.M., Pullen, P.C. and Pence, K. (2008). Influence of verbal and nonverbal references to print on preschoolers' visual attention to print during storybook reading. Developmental Psychology, 44 (3), 855-866.

Karasu, H.P. (2014). İşitme engelli çocuklara okulöncesi dönemde uygulanan okuma yazmaya hazırlık grup etkinlikleri. Eğitim ve Bilim, 39 (174), 297-312.

Kyle, F.E. and Harris, M. (2010). Predictors of reading development in deaf children: A three year longitudinal study. Journal of Experimental Child Psychology, 107, 229-243.

Lonigan, C.J., Anthony, J.L., Bloomfield, B.G., Dyer, S.M. and Samwel, C.S. (1999). Effects of two shared-reading interventions on emergent literacy skills of at risk preschoolers. Journal of Early Inervention, 22 (4), 306-322.

Lonigan, C.J. and Whitehurst, G.J. (1998). Relative efficacy of parent and teacher involvement in a sharedreading intervention for preschool children from lowincome backrounds. Early Childhood Research Quarterly, 13 (2), 263-290.

Lonigan, C.J., Purpura, D.J., Wilson, S.B., Walker, P.M. and Clancy-Menchetti, J. (2013). Evaluating the components of an emergent literacy intervention for preschool children at risk for reading difficulties. Journal of Experimental Child Psychology, 114, 111-130.

Lyod, J., Lieven, E. and Arnold, P. (2005). The oral referential communication skills of hearing-impared children. Deafness and Education International, 7 (1), 22-42.

Machado, J.M. (2007). Early childhood experiences in language arts early literacy. (8th ed.). USA: Thomson Delmar Learning.

McGinty, A.S., Justice, L.M., Zucker, T.A., Gosse, C. and Skibbe, L.E. (2012). Shared reading dynamics: mother's question use and verbal participation of children with specific language impairment. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 55, 1039-1052.

Mesmer, H.A.E. (2016). Text matters: Exploring the lexical reservoirs of boks in preschool rooms. Early Childhood Research Quartely, 34, 67-77.

Miller, W.H. (2005). Improving early literacy: Strategies and activities for struggling students (k-3). San Francisco: Jossey-Bass.

Mitch, O., Pianta, E., and Mana, N. (2013). Interactive stories and exercises with dynamic feedback for improving reading comprehension skills in deaf children. Computers and Education, 65, 34-44.

Morrow, L.M. and Tracey, D.H., (2007). Best practices in literacy instruction. L.B. Gambrell, L.M. Morrow and M. Pressley (Eds.), Best practices in early literacy development in preschool, kindergarten, and first grade in (s. 57-82). New York: Guildford Press.

Most, T., Aram, D. and Andorn, T. (2006). Early literacy in children with hearing loss. A comparision between two educational systems. The Volta Review, 106 (1), 5- 28.

Musselman, C. (2000). How the children who can't hear learn to read an alphabetic script. A review of the literature on reading and deafness. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 5 (1), 9-31.

National Early Literacy Panel [NELP]. (2008). Developing early literacy: Report of the National Early Literacy Panel. Washington, DC: National Institute for Literacy.

Nelson, L.H., Wright, W. and Parker, E.W. (2016). Embedding music into language and literacy instruction for young children who are deaf or hard of hearing. Young Exceptional Children, 19(1), 27-38.

Nichols, W.D. and Florez, V.E. (2002). Focus on all learners. A.W. Heilman, T.R Blair and W.H. Rupley (Eds.), Principles and practices of teaching reading (10th Edition) in (s.528-570). UK: Prentice Hall.

Otaiba, S.A. (2004). Weaving moral elements and researched-based reading practices in inclusive classrooms using shared book reading techniques. Early Child Development and Care, 174 (6), 575- 589.

Pakulski, L.A, and Kaderavek, J.N. (2004). Facilitating literacy using experience books: A case study of two children with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 25 (4), 179-188.

Rottenberg, C.J., (2001). A deaf child learns to read. American Annals of the Deaf, 146 (3), 270-275.

Ruddell, M.R. (2001). Teaching content reading and writing. (3rd Edition). New York: John Wiley and Sons, Inc.

Schirmer, B.R. (2000). Language and literacy development in children who are deaf. (2nd Ed.). Boston: Allyn and Bacon, Inc.

Schirmer, B.R. and Woolsey, M.L. (1997). Effects of teacher questions on the reading comprehension of deaf children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 2 (1), 47-56.

Senechal, M., Pagan, S., Lever, R. and Ouellette, G.P. (2008). Relations among the frequency of shared reading and 4 year of children' vocabulary, morphological and syntax comprehension, and narrative skills. Early Education and Development, 19 (1), 27-44.

Silvestre, N. and Valero, J. (2005). Oral language acquisition by deaf pupils in primary education: Impact of musical education. European Journal of Special Needs Education, 20 (2), 195-213.

Spencer, E.J., Goldstein, H. and Kaminski, R. (2012). Teaching vocabulary in storybooks: embedding explicit vocabulary instruction for young children. Young Exeptional Children, 15 (1), 18-32.

Sullivan, S. and Oakhill, J. (2015). Components of story comprehension and strategies to support them in hearing and deaf or hard of hearing readers. Top Lang Disorders, 35 (2), 133-143.

Swanson, E., Vaughn, S., Wanzek, J., Petscher, Y., Heckert, J., Cavanaugh, C., Kraft, G. and Tackett, K. (2011). A synthesis of read-aloud interventions on early reading outcomes among preschool through third graders at risk for reading difficulties. Journal of Learning Disabilities, 44 (3), 258-275.

Tetik, G. ve Işıkçıoğlu-Erdoğan, N. (2017). Diyaloğa bağlı okumanın 48-60 aylık çocukların dil gelişimine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2), 535-550.

Toe, D.M. and Paatsch, L.E. (2010). The communication skills used by deaf children and their hearing peers in a question-and-answer game context. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 15 (3), 228-241.

Tompkins, G.E. (2014). Literacy for the 21th century a balanced approach. (6th Edition). USA: Pearson.

Towson, J. and Gallagher, P.A. (2016). Shared interactive reading for young children with disabilities: a review of literature with implications for future research. Başkent University Journal of Education, 3 (1), 72-85.

Turan F. ve Topçu, Z.G. (2018). Erken okuryazarlık üzerinde paylaşımlı kitap okumanın rolü: Okul ve ev ortamı açısından etkileri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 11-33.

Turner, D.B. and Sheppard, W. (2006). Auditory-verbal therapy and school. W. Estabrooks (Ed.), Auditoryverbal therapy and practice in (s. 191-200). Washington, DC: Alex Graham Bell Assn for Deaf.

Uzuner, Y. (2005). Baş makale: Özel eğitimden örneklerle eylem araştırmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 6 (2), 1-12.

Werfel, K.L., Lund, E. and Schuele, M. (2015). Print knowledge of preschool children with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 36 (2), 107-111.

Williams, C. (2004). Emergent literacy of deaf children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 9 (4), 352-365.

Williams, C.L. and McLean, M.M. (1997). Young deaf children'sresponse to Picture book readin in a preschool setting. Research in the Teaching of English, 31 (3), 337-366.

Winter, S.M. and van Reusen, A.K. (1997). Inclusion and kindergartners who are deaf or hard of hearing: comparing teaching strategies with recommended guidelines. Journal of Research in Childhood Education, 11 (2), 114-134.

Yennari, M. (2010). Beginnings of song in young deaf children using cochlear implants: The song they move, the song they feel, the song they share. Music Education Research, 12 (3), 281-297.

Yıldız- Bıçakçı, M., Er, S. ve Aral, N. (2017). Annelerin çocuklarına etkileşimli kitap okuma sürecine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 42(191), 53-68.

Yıldız- Bıçakçı, M. , Er, S. ve Aral, N. (2018). Etkileşimli kitap okuma sürecinin çocukların dil gelişimi üzerine etkisi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 1-8.

Yılmaz, S.A. (1998). Okulöncesi dönemdeki normal işiten ve işitme engelli öğrencilerin ailelerinin ve öğretmenlerinin çocuklara kitap okuma davranışlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yükseklisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Zevenbergen, A.A. and Whitehurst, G.J. (2003). Dialogic reading: A shared Picture book reading intervention for preschoolers. A. van Kleeck, S.A. Stahl, and E.B. Bauer (Eds.), Center for Improvement of Early Reading Achievement, CIERA. On reading books to children: Parents and teachers in (s. 177-200). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

Zucker, T.A., Justice, L.M., Piasta, S.B. and Kaderavek, J.N. (2010). Preschool teachers' literal and inferential questions and childrens'responses during whole class shared reading. Early Childhood Research Quaterely, 25, 65-83.
Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-0682
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Tayfun Taşbilek
Sayıdaki Diğer Makaleler

Parental Views Regarding Homework

Kemal Akkan BATMAN

Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulaması II Dersine İlişkin Görüşleri

FUNDA ERYILMAZ BALLI, MERVE MÜLDÜR, AYŞEGÜL BÜYÜKKARCI

Spor Tesislerinden Yararlanan Kişilerin Tesislerden Memnuniyet Düzeylerinin Belirlenmesi (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Örneği)

MEHMET YILDIRIM

Exploratıon oftThe Process of Supporting Preschool Reading Readiness Skills of a Child With Hearing Loss Via Shared Readıng Activity

Ümit GİRGİN, Aslı GEREK, H. Pelin KARASU

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Terminolojide Kullanılan Kavramları Sınıflandırma ve Açıklama Düzeyleri

MUALLA BOLAT

Türkiye'deki Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi Araştırmaları: Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerinin İçerik Analizi

MESUT TABUK, Ahmet Aydın AYDOĞDU, Ayşegül KALYONCU, Deniz İlter ERTEN, Kübra ARSLAN, Nisa KARA, Tansu ARSLAN

Okul Öncesi Eğitimde Uygulanan Fen Etkinliklerinin Değerlendirilmesi

ZEYNEP BAŞKAN TAKAOĞLU, VİLDAN DEMİR

Türkçe Eğitimi Lisans Öğrencilerinin Nanoteknoloji Kavramı İle İlgili Geliştirdikleri Metaforlar

ENGİN MEYDAN, MEHTAP ÖZDEN, SERDAR ARCAGÖK

İşitme Kayıplı Bir Çocuğun Okulöncesi Dönemde Okumaya Hazırlık Becerilerinin Paylaşılan Okuma Etkinliği İle Desteklenme Sürecinin İncelenmesi

Aslı GEREK, H. Pelin KARASU, ÜMİT GİRGİN

Öğretmen Adaylarının İdeal Akademisyen Niteliklerine İlişkin Bilişsel Kurguları: Repertory Grid Tekniğine Dayalı Bir Durum Çalışması

Şenol SEZER