İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Problem Kurma ve Çözme Becerileri İle Akademik Benlik Durumları
Bu araştırma, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin problem kurma ve çözme durumları ile akademik benlik durumlarının belirlenmesi ve farklı değişkenler açısından incelenmesi amacıyla tarama modelinde yapılmış olan nicel bir araştırmadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen “Problem Kurma ve Problem Çözme Etkinlik Kâğıtları” ve Brookover ve diğerleri (1964) tarafından geliştirilen ve Senemoğlu (1989) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Akademik Benlik Kavramı Ölçeği” ile toplanmıştır. Tarama modeli ile yürütülen bu araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin akademik benlik durumları yüksek; ‘Yeniden Problem Kurmada’ orta düzeyde, ‘Matematik Dilini Kullanma’, ‘Dilbilgisi Kurallarına Uyma’ ve ‘Yaratıcılık’ta yüksek düzeyde, ‘Problemi Anlama’, ‘Plan Yapma’, ‘Sonuca Ulaşma’ ve ‘Yeniden Problem Kurmada’ orta düzeyde puanlar aldıkları sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin matematik dersi notları ile akademik benlik kavramları, problem kurma ve problem çözmeleri arasında ise pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin olduğu da araştırma sonuçları arasında yer almaktadır.
Problem Forming and Solving Skills and Academic Self-Status of Fourth Grade Students
This research is a quantitative research in the screening model which was conducted in order to determine the problem posing and solving and academic self-concepts of fourth grade students in primary school and examine in terms of different variables. Research data were collected by means of "Problem Posing and Problem Solving Activity Forms" developed by the researcher and “Academic Self-Concept Scale” developed by Brookover et.al. (1964) and adapted to Turkish by Senemoğlu (1989). The data of this research, which was carried out in screening model it was concluded that the academic self-concepts of fourth grade students in primary school were high; scores for ‘Posing a Problem Again’ was medium level, ‘Using Mathematics Language’, ‘Complying with Grammar’ and ‘Creativity’ were high level, ‘Understanding The Problem’, ‘Planning’, ‘Reaching A Conclusion’ and ‘Posing a Problem Again’ were medium level. In addition, positive significant relationship between mathematics scores of students and academic self-concepts, problem posing and problem solving was among the research results.
___
- Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları
- Akay, H. (2006). Problem kurma yaklaşımı ile yapılan matematik öğretiminin öğrencilerin akademik
başarısı, problem çözme becerisi ve yaratıcılığı üzerindeki etkisinin incelenmesi Doktora Tezi, Gazi
Üniversitesi, Ankara.
- Akay, H., Soybaş, D. ve Argün, Z. (2006). Problem kurma deneyimleri ve matematik öğretiminde açıkuçlu soruların kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 129-146.
- Alan, S. (2017). Problem genişletme etkinliklerinin problem çözme ve üstbilişe etkisi. Yüksek Lisans Tezi,
Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu.
- Altun, M. (2008). İlköğretim ikinci kademe (6.,7. ve 8. sınıflarda) matematik öğretimi. (6.Baskı) Aktüel
yayıncılık. Ankara.
- Arıkan, E. E. ve Ünal, H. (2013a). Problem posing and problem solving ability of students with different
socio economics levels. International Journal Social Science Research, 2(2), 16-25.
- Arıkan, E. E. ve Ünal, H. (2013b). İlköğretim 2. Sınıf öğrencilerinin matematiksel problem kurma
becerilerinin incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 305-325.
- Atalay, Ö. (2017). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin kesirler konusunda bilgisayar animasyonları yardımıyla
problem kurma becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
- Atalay, Ö. ve Güveli, E. (2017). İlkokul 4. Sınıf öğrencilerinin kesirler konusunda bilgisayar animasyonları
yardımıyla problem kurma becerilerinin incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational
Sciences, 7(2), 192-220.
- Baki, A. (2014). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılık.
- Baki, A. (2018). Matematiği öğretme bilgisi. Ankara: Pegem A Akademi Yayıncılık.
- Battista, M. T., & Clements, D. H. (1990). Constructing Geometric Concepts in Logo. Arithmetic Teacher,
38(3), 15-17.
- Bayazit, İ. ve Aksoy, Y. (2014). Matematiksel problemlerin öğrenim ve öğretimi. (Ed. Erhan Bingölbali ve
Mehmet Fatih Özmantar), İlköğretimde Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri.
Ankara: Pegem Akademi, 91-120.
- Baykul, Y. (2010). Problem çözme stratejileri. Konya: Gençlik Kitabevi Yayınları.
- Baykul, Y. (2014). İlkokulda matematik öğretimi (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Bloom, B. S. (1998), İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çev. Durmuş Ali Özçelik), İstanbul: Milli
Eğitim Basımevi.
- Bunar, N. (2011). Altıncı sınıf öğrencilerinin kümeler, kesirler ve dört işlem konularında problem kurma ve
çözme becerileri. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
- Cai, J. ve Hwang, S. (2002). Generalized and generative thinking in U.S. and Chinese students’
mathematical problem solving and problem posing. Journal of Mathematical Behavior, 21, 401-421.
- Cankoy, O. ve Darbaz, S. (2010). Problem kurma temelli problem çözme öğretiminin problemi anlama
başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 11-24.
- Charles, R. , Lester, F., & O'Daffer, P. (1987). How to evaluate progress in problem solving. Reston, VA:
National Council of Teachers of Mathematics.
- Crespo, S. ve Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting prospective
teachers to pose better problems. Journal Mathematics Teacher Education, 11, 395-415.
- Çakır, Ö. S., Şahin, T. & Şahin, B. (2000). İlköğretim 6. sınıf fen bilgisi dersine ilişkin bazi değişkenlerin
öğrencilerin duyuşsal özelliklerini açiklama gücü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
19, 43-49.
- Demirbaş, M. & Yağbasan, R. (2007). The Effect of Social Learning Theory on the Permanence of
Academic Self-Concept Scores of 6th Grade Elementary Students. Bilig, 43, 193-210.
- Doğan Başokçu, Ö. ve Doğan, N. (2005). Akademik Benlik Kavramı Ölçegi’nin Ortaögretim Kurumları
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavını Yordama Geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 29, 53-62.
- Doğusal-Tezel, N. (1987). İlkokul 5. sınıf öğrencilerinde benlik kavramının akademik başarı üzerindeki
etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Durmaz, B. (2014). Üstün yetenekli ilköğretim öğrencilerinin problem çözme stratejilerini öğrenme
düzeyleri. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- English, L. D. (1998). Children’s problem posing writing formal and informal contexts. Journal for
Research in Mathematics Education, 29, 83-106.
- Fidan, S. (2008). İlköğretim 5. Sınıf matematik dersinde öğrencilerin problem kurma çalışmalarının
problem çözme başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
Ankara.
- George, R. (2000). Measuring change in students’ attitudes toward science over time:
An application of latent variable growth modeling. Journal of Science Education and Technology,
9(3), 213-225.
- George, D. & Mallery, M. (2010). Spss for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. 17.0
update, Boston: Pearson.
- Güçyeter, Ş. (2015). Matematiksel yeteneği tanılama modeli. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F. ve Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma
becerilerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 751-774.
- İsrael, E. (2003). Problem çözme stratejileri, başarı düzeyi, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet ilişkileri.
Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karakoca, A. (2011). Altıncı sınıf öğrencilerinin problem çözmede matematiksel düşünmeyi kullanma
durumları. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Kartal, E. (2017). Dördüncü sınıf öğrencilerinin sembolik, sayısal ve sözel biçimde verilmiş problemleri
çözme ve kurma becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi
Üniversitesi.
- Kenç, M. F. ve Oktay, B. (2002). Akademik benlik kavramı ve akademik başarı arasındaki ilişki. Eğitim ve
Bilim Dergisi, 124,71-79.
- Keşan, C., Kaya, D. ve Güvercin, S. (2010). The effect of problem posing approach to the gifted student’s
mathematical abilities. International Online Journal of Educational Science, 2(3), 677-787.
- Kılıç, Ç. (2011). İlköğretim matematik dersi (1-5sınıflar) öğretim programında yer alan problem kurma
çalışmalarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 54-65.
- Kılıç, Ç. (2013). İlköğretim öğrencilerinin doğal sayılarla dört işlem gerektiren problem kurma
etkinliklerindeki performanslarının belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi
Dergisi, 20, 256-274.
- Korkmaz. E. ve Gür. H. (2006). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. BAÜ Fen
Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 64-74.
- Korkmaz, H. & Kaptan, F. (2002). The effects of project-based learning on elementary school
students’academic achievement, academic self concepts and study time in science education.
Hacettepe University Education Faculty Journal, 22, 91-97.
- Kulm, G. (1994). Mathematics assessment: What works in the classroom. San Francisco, CA: Jossey Bass
Inc. Permission pending.
- Leung, S. S. (1993). The relation of mathematical knowledge and creative thinking to the mathematical
problem posing of prospective elementary school teachers on tasks differing in numerical
information content (Unpublished doctoral dissertation). Pittsburg.
- Lopez, F. G., Lent, R. W., Brown, S. D., & Gore, P. A. (1997). Role of social-cognitive expectations in
high school students’mathematics-related interest and performance. Journal of Counseling
Psychology, 44(1), 44-52.
- Lowrie, T.(1999). Free Problem-Posing: Year 3/4 Students Constructing Problems for Friends to Solve.
MERGA, 22, 328-335.
- Ma, X. & Nand, K. (1997). Attitude Toward Self, Social Factors, and Achievement in Mathematics: A
Meta- Analytic Review. Educational Psychology Review, 9(2), 89-120.
- Malaş, H. (2011). Bilgisayar destekli matematik dersinde STAR stratejisinin ilköğretim 2. sınıf
öğrencilerinin matematik dersi başarıları ve problem çözme becerileri üzerindeki etkisi. Yüksek
Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
- Mc Coach, D. B. A. (2002). Validation study of the school attitude assessmcnt survey. Measurement and
Evaluation in Counseling and Development, 35, 66-77.
- Marsh, H. W. (1987). The Big-fish-little-pond effect on academic self concept. Journal of Educational
Psychology, 79(3), 280-295
- Marsh, H. W. & Craven, R. G. (2006). Reciprocal effects of self-concept and performance from a
multidimensional perspective: Beyond seductive pleasure and unidimensional perspectives.
Perspectives on Psychological Science, 1(2), 133-163.
- Marsh, H. W., Trautwein, U., Lüdtke, O., Köller, O. & Baumert, J. (2006). Integration of multidimensional
self-concept and core personality constructs: Construct validation and relations to well-being and
achievement. Journal of-Personality, 74, 403-455.
- Marsh, H. W. & O’Mara, A. (2008). Reciprocal effects between academic self-concept, self-esteem,
achievement, and attainment over seven adolescent years: Unidimensional and multidimensional
perspectives of self-concept. Personality and Social Psychology Bulletin, 34(4), 542-552.
- Newfield, J. & Virginia B. M. (1983). Achievement and attitudinal differences among students in regular,
remedial and advanced classes. The Journal of Experimental Education, 52, 45-56.
- Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Özgen, K. Aydın, M., Geçici, M. E. ve Bayram, B. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin problem kurma
becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi,
8(2), 218-243.
- Özyiğit-Şenol, E. N. (2011). İlköğretim matematik dersinde yaratıcı drama uygulamalarının öğrencilerin
problem çözme stratejileri, başarı, benlik kavramı ve etkileşim örüntüleri üzerindeki etkisi. Doktora
Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
- Pehlivan, H. & Köseoğlu, P. (2011). Attitudes towards mathematics course and the academic self concept
of the students attending at Ankara Science High School. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 153-
167.
- Perrin, J. R. (2007). Problem posing at all levels in the calculus classroom. School Science and
Mathematics, 107(5), 182-188.
- Pesen, C. (2006). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre matematik öğretimi. Ankara: Pegem
Akademi.
- Polya, G. (1988). How to Solve It. New Jersey, NJ: Princeton University Pres.
- Salman, E. (2012). İlköğretim matematik öğretiminde problem kurma çalışmalarının öğrencilerin problem
çözme başarısına ve tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
- Sanchez, F. & Roda, M. (2003). Relationship between self-concept and academic achievement in primary
students. Electronic Journal of Research in Educational Psychology and Psychopedagogy, 1(1), 95-
120.
- Sapancı, A. (2005). İlköğretim 6. Sınıf öğrencilerinin duyuşsal özelliklerinin matematik dersindeki öğrenme
düzeyi ile ilişkisi (Kayseri örneği). Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
- Silver, E. A. (1997). Fostering creativity through instruction rich in mathematical problem solving and
problem posing. ZDM, 29(3), 75-80.
- Silver, E. A. (1994). On mathematical problem posing. For The Learning of Mathematics, 14, 19-28.
- Senemoğlu, N. (1989). Öğrenci giriş nitelikleri ile öğretme öğrenme süreci özelliklerinin matematik
dersilerindeki öğrenme düzeyini yordama gücü. Araştırma raporu, Ankara H:Ü Eğitim Bilimleri
Bölümü.
- Stoyanova, E. (2003). Extending Students’ Understanding of Mathematics via Problem Posing. The
Australian Mathematics Teacher, 59(2), 32-40.
- Şimşek, A. (2012). Matematik başarı düzeyi yüksek öğrencilerde problem kurma tekniği kullanımının
problem çözme başarısına etkisi ve öğrencilerin öz-düzenleyici öğrenme stratejileri. Yüksek Lisans
Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
- Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
- Tertemiz, N. ve Sulak, S. E. (2013). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin
incelenmesi. İlköğretim Online, 12(3), 713-729.
- Tertemiz, N. (2017). İlkokul öğrencilerinin dört işlem becerisine dayalı kurdukları problemlerin
incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, 1-25.
- Toluk-Uçar, Z. (2009). Developing pre-service teachers understanding of fractions through problem posing.
Teaching and Teacher Education, 25(1), 166-175.
- Turhan, B. ve Güven, M. (2014). Problem kurma yaklaşımıyla gerçekleştirilen matematik öğretiminin
problem çözme başarısı, problem kurma becerisi ve matematiğe yönelik görüşlere etkisi. Çukurova
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2), 217-234.
- Uğurluoğlu, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin matematik ve problem çözmeye ilişkin inançlar ile
tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi
Üniversitesi, Eskişehir
- Usta, N. (2013). Probleme dayalı öğrenmenin ortaokul öğrencilerinin matematik başarısına, matematik
özyeterliğine ve problem çözme becerilerine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Van de Walle, J. A., Karp, K. S. ve Bay-Williams, J. M. (2012). İlkokul ve ortaokul matematiği (S.
Durmuş, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Yanpar, T. (2005). Sosyal bilgiler dersinde oluşturmacı yaklaşımda öğrencilerin etkinlik dosyalarını
yordayan değişkenler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13, 2, 513-526.
- Yalçın, A. İ. (2017). Matematiksel problem kurma stratejilerinin 5. Sınıf öğrencilerinin problem kurma
başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Yavuz, G. (2006). Dokuzuncu sınıf matematik dersinde problem çözme strateji öğretiminin duyuşsal
özellikler ve erişiye etkisi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Yavuzer, G. (1989). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinde benlik kavramının akademik başarıya etkisinin
incelenmesi. Yayınlanmamış Çocuk Sağlığı ve Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi,
Ankara.
- Yeşilova, Ö. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecindeki davranışları ve problem
çözme başarı düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.