6. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Öyküleyici ve Bilgilendirici Metinleri Anlama Etkinlikleri Üzerine Bir İnceleme

Bu çalışmanın amacı, 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan bilgilendirici ve öyküleyici metinleri anlama etkinliklerini, kazanımlarla örtüşme ve metin türüne özgü olma açısından incelemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında incelenen doküman 2018- 2019 eğitim öğretim yılında ders kitabı olarak kabul edilen Eksen Yayınları’na ait 6. sınıf Türkçe ders kitabıdır. Doküman incelemesi ile toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Veri analizi sürecinde öncelikle 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan öyküleyici ve bilgilendirici metinler belirlenmiş ve bu metinlere yönelik anlama etkinlikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın birinci sorusu doğrultusunda, tespit edilen etkinliklerin TDÖP’de yer alan anlama kazanımları ile örtüşme durumları kodlanarak tablolaştırılmış ve kodlanan veriler yorumlanmıştır. Araştırmanın ikinci sorusuna yönelik olarak, tespit edilen öyküleyici ve bilgilendirici metinlere yönelik anlama etkinliklerinin, metin türüne göre dağılımı incelenmiş ve etkinliklerin metin türüne göre farklılık gösterip göstermediği belirlenmiştir. 6. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan anlama etkinliklerinin öyküleyici ve bilgilendirici metin türü fark etmeksizin aynı biçimde tasarlandığı, etkinliklerin aynı kazanımlar üzerinde yoğunlaştığı ve öğrencilerde metin türü edinci oluşturacak nitelikte olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to examine informative and narrative texts comprehension activities in 6th grade Turkish textbook in terms of overlap and specificity. In this research, document analysis from qualitative research designs was used. The document examined within the scope of the research is the 6th grade Turkish textbook belonging to Eksen Publications which is accepted as a textbook in the academic year of 2018-2019. The data collected by document analysis were analyzed by content analysis method. In the data analysis process, narrative and informative texts in 6th grade Turkish textbook were determined and comprehension activities for these texts were determined. In line with the first question of the study, the overlapping situations of the identified activities in the Turkish Language Teaching Program (TLTP) and the overlap situations were coded, and the encoded data were interpreted. For the second question of the study, the distribution of the comprehension activities related to the narrative and informative texts determined according to the text type is examined and it is determined whether the activities differ according to the text type. It is concluded that the comprehension activities included in the 6th Grade Turkish textbook are designed in the same way regardless of the narrative and informative text types, the activities are concentrated on the same gains and the activities are not qualified to form the text type in the students.

PDF

___

Aykaç, N. (2007). İlköğretim programında yer alan etkinliklerin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 19-35.

Akyol, H. (2011). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Akyol, H., Yıldırım, K., Ateş, S. & Çetinkaya, Ç. (2013). Anlamaya yönelik nasıl sorular soruyoruz?. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-56.

Çam Aktaş, B. (2010). İlköğretim 1-5. Sınıflar Türkçe öğrenci çalışma kitaplarındaki görsel okuma etkinliklerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 105-121.

Çeliktürk Sezgin, Z. & Gedikoğlu Özilhan, Y. G. (2019). 1.-8. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 353-367.

Çerçi, A. (2016). 6. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabının etkinliği oluşturan unsurlar bakımından değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1984-1998.

Çevik, A. & Güneş, F. (2017). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 272-286

Dilidüzgün, Ş. (2010). Türkçe derslerinde metin etkinliklerinin okuma-anlama kazanımlarını gerçekleştirme yeterliği- bir öykü örneği. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-30.

Durukan, E. & Demir, E. (2017). 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitaplarındaki Etkinliklerin Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisine Göre Sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1619-1629.

Erdoğan, T. (2017). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin ve Öğretmenlerinin Türkçe Dersine İlişkin Sordukları Soruların Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Açısından Görünümü. Eğitim ve Bilim, 42(192), 173-191.

Göçer, A. & Tabak, G. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe öğrenci çalışma kitaplarının görsel okuma etkinlikleri bağlamında incelenmesi. İlköğretim Online, 11 (3), 790-799.

Göktürk, A. (1988). Okuma uğraşı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.

Güfta, H. & Özçakmak, H. (2013). İlköğretim 6-8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki yazma etkinliklerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 125-144.

Gündoğdu, A. E. (2012). İlköğretim altıncı sınıf Türkçe dersi sözcük öğretimi etkinliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(1), 201- 217.

İşeri, K. (1998). Okuma ediminin eğitimsel işlevi. Dil Dergisi, 70, 5-18.

Karagöz, M. & Dilidüzgün, S. (2016). Alımlama boyutlarıyla metin türüne özgü okumalar. Selahattin Dilidüzgün (Ed.). Kuram ve uygulama bağlamında Türkçe öğretimi içinde (s. 30-39). Ankara: Anı Yayıncılık.

Karatay, H. (2011). Okuma eğitimi kuram ve uygulama. Ankara: Berikan Yayınları.

Kocaarslan, M. & Yamaç, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi sınavlarında sordukları metne dayalı anlama sorularının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 431-448.

Lüle Mert, E. (2013). İlköğretim Türkçe Programı ile Türkçe Çalışma Kitaplarındaki Kazanım ve Etkinliklerin Sözcük Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(5), 13-31

MEB. (2015). PISA 2015 ulusal raporu. Ankara: MEB Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.

MEB. (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar için). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.

Temizkan, M. (2009). Metin türlerine göre okuma eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları.

Tosunoğlu, M. & Demir, E. (2014). MEB Yayınları 5. Sınıf Türkçe Dersi Çalışma Öğrenci Çalışma Kitabındaki Etkinliklerin Dil Öğrenme Alanlarına ve Taksonomiye Göre Değerlendirilmesi. Millî Eğitim, 203, 74-83.

Ülper, H. & Yalınkılıç, K. (2010). Son iki Türkçe programına göre hazırlanan Türkçe ders kitaplarındaki metin sonu sorularının nicel ve nitel görünümü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 449-461.

Yaylı, D. & Solak M. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında ve öğretmen kılavuz kitaplarında yer alan yazma etkinliklerine dair öğretmen görüşleri. Turkish Studies, 9 (6), 1139-1151.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.