Ersin KARAKAYA, Muammer KIRICI, Oğuzhan ÇAM

Siirt ili kent merkezinde balık eti tüketim yapısı ve tüketicilerin satın alma eğilimlerinin belirlenmesi

Öz Bu çalışma, Siirt’te balıketi tüketim yapısını belirlemek, kent merkezindeki bireylerin balık tüketim tercihlerini ve alışkanlıklarını belirlemek için yapılmıştır. 2017 yılında yürütülen çalışmanın materyalini, Siirt kent merkezinde ikamet eden toplam 271 kişi ile yapılan anketlerden sağlanan veriler oluşturmaktadır. Veriler tanımlayıcı istatistikler, X2 testi ve Tek Yönlü Varyans (ANOVA) testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; bireylerin %22,5’inin daha çok balıketi tükettikleri ve en çok tüketilen balık türünün ise hamsi olduğu sonucu bulunmuştur. Bireyler balıketini en çok ayda bir defa ve yaklaşık olarak 4,5 kg olarak tükettiklerini belirtmişlerdir. Bireylerin balıketi tüketim tercihlerinde balıketinin lezzetli olması ve besin değerinin yüksek olması faktörlerinin ön planda olduğu belirlenmiştir. Bireylerin yarısının yeteri kadar balık tükettiklerine inanmadıkları sonucu ortaya çıkmıştır. Bireyler yeteri kadar balık tüketmemelerine neden olarak %33,2 oranında balık fiyatlarının pahalı olduğunu, %25,8 oranında ise tüketmek istediği balık çeşidini bulamadığını belirtmişlerdir. Sonuç olarak; damak zevkine uygun her çeşit işlenmiş su ürünlerinin bulunabilirliği ve tüketicilere uygun fiyatlarla sunulması Siirt ilinde balık tüketiminin artması için son derece önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aylık gelir, balık tüketimi, balık fiyatı, hamsi, Siirt

PDF

___

Abdikoğlu, D. İ., Azabağaoğlu, M. Ö., Unakıtan, G., 2015. Tekirdağ ilinde balık tüketim eğilimlerinin belirlenmesi. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences 01 (01)
Angiş, S., 2004. Gökkuşağı Alabalığında Soğuk Tütsülemenin Bazı Önemli Kimyasal Ve Duyusal Özellikler Üzerine Etkisi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 36 s.
Atay, D., Aydın, F., Yavuzcan Yıldız, H., 2002. Su Ürünleri Yetiştirme İlkeleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 270 s.
Aydın, M., Karadurmuş, U., 2012. Consumer behaviors for seafood in Ordu province. SUMAE Yunus Araştırma Bülteni, 3: 18-23.
Aydın, M., Karadurmuş, U., 2013. Trabzon ve Giresun Bölgelerindeki su ürünleri tüketim alışkanlıkları. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 3(9): 57-71.
Babaoğul, M., Şener, A., Buğday, E. B., 2016. Tüketici profili ve bilinç düzeyi araştırması. T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Tüketici Akademisi Projesi (http://www.consumeracademy.gov.tr). (Erişim tarihi: 12.08.2018).
Balık, İ., Yardımcı, C., Turhan, O., 2013. Comparatively investigation of fish consumption habits of people in Fatsa and Aybastı districts of Ordu province (in Turkish with English abstract). Ordu Univ. J. Sci. Tech, 3(2): 18-28.
Baş, T., 2008. Anket. Araştırma Yöntemleri Dizisi: 2. Seçkin Yayıncılık, 5. Baskı, Ankara, 255 s.
Beyazbayrak, Z., 2014. Kahramanmaraş İli Merkez İlçede Balık Tüketim Alışkanlıkları. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş. 58 s.
Can, M. F., Günlü, A., Can, H. Y., 2015. Fish consumption preferences and factors influencing it. Food Science and Technology, 35(2): 339-346.
Cevger, Y., Aral, Y., Demir, P., Sarıözkan, S., 2008. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi intern öğrencilerinde hayvansal ürünlerin tüketim durumu ve tüketici tercihleri. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 55: 189-194.
Ceylan, M., 2006. Van İli Kentsel Ve Kırsal Alanda Et Ve Ürünleri Tüketim Yapısı Ve Tüketicilerin Satın Alma Eğilimleri. Yüksek Lisans Tezi. YYÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Van. 71 s.
Çadır, F., Duman, M., 2013. Keban baraj gölü ova bölgesi halkının balık tüketim alışkanlıklarının araştırılması. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 25(1): 61-70.
Çaylak, B., 2013. İzmir İli Su Ürünleri Tüketimi ve Tüketici Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale. 62 s.
Çiçek, E., Akgün, H., İlhan, S., 2014. Determination of fish consumption habits and preferences in Elazığ province (in Turkish with English abstract). Yunus Research Bulletin, 1: 3-11.
Çolakoğlu, F. A., İşmen, A., Özen, Ö., Çakır, F., Yığın, Ç., Ormancı, H. B., 2006. Çanakkale İlindeki su ürünleri tüketim davranışlarının değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(3): 387-392.
Ercan, O., Şahin, A., 2016. Kahramanmaraş kent merkezinde balık eti tüketim analizi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 19(1): 51-65.
Erdal, G., Esengün, K., 2008. Tokat İlinde balık tüketimini etkileyen faktörlerin logit model ile analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 25(3): 203-209.
Girard, S., Mariajouls, C., Paquotte, P., Wisner-Bourgeois, C., 1998. An analysis of seafood consumption survey methods in France. 9th NFET Conferance-Tromso, Norway.
Gözener, B., Sayılı, M., 2013. Tüketicilerin açık süt ve süt ürünleri tüketim tercihlerinin 0ncelenmesi: TokatTurhal ilçesi örneği. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. I, (2013): 160-175.
GTHB, 2018. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Su ürünleri istatistikleri. (http://www.tarim.gov.tr) (Erişim Tarihi 10.04.2018).
Güngör, E. S., 2014. Erzurum Ve Van İllerindeki Balık Tüketimi Ve Tüketici Tercihleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. 73 s.
Gül Yavuz, G., Yasan Ataseven, Z., Gül, U., Gülaç, Z. N., 2015. Factor affecting consumer preferences on seafood consumption: The case of Ankara (in Turkish with English abstract). Yunus Research Bulletin 1: 73- 82.
Gürel, E., Doğan, H. G., Polat, S., Yeşilayer, N., Buhan, E., 2017. Ağrı ili merkez ilçede yaşayan bireylerin balık tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi. 6(3): 26-35.
Hatırlı, S. A., Demircan, V., Aktaş, A. R., 2004. Isparta ilinde ailelerin balık tüketiminin analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi. İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi Dergisi 9 (1): 245-256.
Karakaya, E., Kırıcı, M., 2016. Bingöl ili kent merkezinde balık eti tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. International Journal of Social and Economic Sciences 6 (1): 74-85.
Nalinci, S., 2013. Amasya İli Merkez İlçedeki Hane Halkının Et Tüketim Alışkanlıkları Ve Et Tüketimini Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisan Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Tokat. 176 s.
Olgunoğlu, İ. A., Bayhan, Y. K., Olgunoğlu, M. P., Artar, E., Ukav, İ., 2014. Adıyaman ilinde balık eti tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 9(1): 21-25.
Onurlubaş, E., 2013. The factors affecting fish consumption of the consumers in Keşan Township in Edirne. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19(6): 1346-1350.
Orhan, H., Yüksel, O., 2010. Burdur ili su ürünleri tüketimi anket uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 5 (1): 1-7.
Sarı, M., Demirulus, H., Söğüt, B., 2000. Van ilinde öğrencilerin balıketi tüketim alışkanlığının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Bölgesi 4. Su Ürünleri Sempozyumu, 28-30 Haziran 2000, Erzurum. 627-637.
Sayılı, M., Esengün, K., Kayım, M., Akça. H., 1999. The econometric analysis of the factors affecting fish consumption in Tokat center county. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 16: 9-27.
Saygı, H., Saka, Ş., Fırat, K., Katağan, T., 2006. İzmir merkez ilçelerinde kamuoyunun balık tüketimi ve balık yetiştiriciliğine yaklaşımı. E.Ü. Su Ürünleri Dergisi 23 (1-2): 133-138.
Şanslı, Ş., Saygı, H., 2001. Econometric model for seafood consumption. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 18: 383-390.
Şen, A., 2011. Konya ve Mersin İl Merkezlerinde Yaşayan Bireylerin Balık Tüketimi Konusundaki Alışkanlık ve Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. 93 s.
Şen, İ., Şahin, A., 2017. Mersin’de yaşayan tüketicilerin balık tüketim tercihlerini demografik faktörler açısından ele alan bir araştırma. Journal of Economics and Administrative Sciences. XIX 1 33-46.
Terin, M., Hamamcı, G., Gül, T., Terin, S., 2016. Van ili kentsel alanda hanelerin balık tüketim yapısı ve satın alma davranışlarının belirlenmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 33(3): 241-249.
Turan, H., Kaya, Y., Sönmez, G., 2006. Fish meat value and place of human health (in Turkish With English Abstract). Ege Journal Of Fisheries And Aquatic Sciences, 23: 505-508.
TÜİK, 2013. Ortalama Hane Halkı İstatistikleri (www.tuik.gov.tr) Sayı:13662 13 Mayıs 2013 (Erişim tarihi: 10.04.2017)
TÜİK, 2016. Su Ürünleri İstatistikleri. (www.tuik.gov.tr) (Erişim tarihi: 10.04.2018)
TÜİK, 2017. Su Ürünleri İstatistikleri. (www.tuik.gov.tr) (Erişim tarihi: 05.07.2018)
Yüksel, F., Kuzgun, N. K., Özer, E. İ., 2011. Tunceli ili balık tüketim alışkanlığının belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi. 2 (5): 28-36.