Şeyma YİĞİT, Ali Kaan AŞKIN, İslam SARUHAN, İzzet AKÇA, Eda BUDAK, Erol BAYHAN, Selime ÖLMEZ BAYHAN, Fethullah TEKİN

Bazı kekik yağlarının Tribolium confusum Duv (Coleoptera: Tenebrionidae) ‘a karşı etkilerinin araştırılması

Önemli depolanmış ürün zararlılarından un biti Tribolium confusum (Jacquelin du val) (Coleoptera: Tenebrionidae) depolanmış tahıl, tahıl ürünleri ve diğer gıda maddelerinde önemli kayıplara neden olmaktadır. Zararlılarla mücadelede kimyasalların olumsuz etkilerinden dolayı alternatif mücadele yöntemleri son yıllarda ön plana çıkmaktadır. Zararlı mücadelesinde alternatif yöntemler içerisinde bitkisel yağlar önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada 3 farklı kekik yağının 3 farklı dozunun Tribolium confusum üzerine etkileri belirlenmiştir. Bu çalışma Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümüne ait laboratuvarda kontrollü koşullarda (25 ± 50C sıcaklık ve %65 ± 5 orantılı nem) 2021 yılında yürütülmüştür. Çalışmada kullanılan uçucu yağların farklı dozları (%0.1; %0.5 ve %1.0) içerisine erginler yerleştirilmiş plastik kaplara 2 ml gelecek şekilde erginler üzerine püskürtme yapılmıştır. İkinci metot olarak ise T. confusum’un besleneceği besin üzerine püskürtme yapılmıştır. Çalışmada kullanılan farklı kekik yağlarının ergine püskürtülerek yapılan uygulamada 4. gün sonundaki LD90 değeri incelendiğinde T. spicata var. spicata’nın değeri 1.75, O. majarona’nın değeri 0.11 ve O. saccatum’nın değeri 0.98 olarak bulunmuştur. LT90 değerlerine bakıldığında T. spicata var. spicata, O. majarona ve O. saccatum yağlarının %0.1 dozunda LT90 değerleri sırasıyla 8.36; 4.81; 8.99 olarak bulunurken, %1 dozunda sırasıyla 6.82; 1.90; 4.33 olarak bulunmuştur. Besine püskürtme şeklinde yapılan uygulamanın sonuçları da ergine püskürtme uygulamasına benzer şekilde bulunmuştur. Ancak ergin üzerine püskürtme uygulaması, T. confusum besinine püskürtme uygulamasına oranla daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak bazı kekik yağlarının T. confusum üzerinde laboratuvar koşullarında etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Un biti, kekik, uçucu yağ, etki

PDF

___

Abd El-Aziz, M., & El-Sayed, Y. (2009). Toxicity and biochemical efficacy of six essential oils against Tribolium confusum (du val) (Coleoptera: Tenebrionidae). Egyptian Academic Journal of Biological Sciences. A, Entomology, 2(2), 1-11.
Arthur, F. H. (1996). Grain protectants: current status and prospects for the future. Journal of Stored Products Research, 32(4), 293-302.
Aydın, Ç., & Mammadov, R. (2017). Insektisit Aktivite Gösteren Bitkisel Sekonder Metabolitlerve Etki Mekanizmasi. Marmara Pharmaceutical Journal, 21(1).
Chiluwal, K., Kim, J., Do Bae, S., & Park, C. G. (2017). Essential oils from selected wooden species and their major components as repellents and oviposition deterrents of Callosobruchus chinensis (L.). Journal of Asia-Pacific Entomology, 20(4), 1447-1453.
Eliopoulos, P. A., Hassiotis, C. N., Andreadis, S. S., & Porichi, A. E. (2015). Fumigant toxicity of essential oils from basil and spearmint against two major pyralid pests of stored products. Journal of Economic Entomology, 108(2), 805-810.
Erler, F. (2005). Fumigant activity of six monoterpenoids from aromatic plants in Turkey against the two stored-product pests confused flour beetle, Tribolium confusum, and Mediterranean flour moth, Ephestia kuehniella. Journal of Plant Diseases and Protection, 112(6), 602-611.
Giunti, G., Palermo, D., Laudani, F., Algeri, G. M., Campolo, O., & Palmeri, V. (2019). Repellence and acute toxicity of a nano-emulsion of sweet orange essential oil toward two major stored grain insect pests. Industrial Crops and Products, 142, 111869.
Hossain, F., Follett, P., Salmieri, S., Vu, K. D., Harich, M., & Lacroix, M. (2019). Synergistic Effects of Nanocomposite Films Containing Essential Oil Nanoemulsions in Combination with Ionizing Radiation for Control of Rice Weevil Sitophilus oryzae in Stored Grains. Journal of food science, 84(6), 1439-1446.
Işıkber, A. A., Alma, M. H., Kanat, M., & Karci, A. (2006). Fumigant toxicity of essential oils fromLaurus nobilis andRosmarinus officinalis against all life stages ofTribolium confusum. Phytoparasitica, 34(2), 167.
Isman, M. B. (2000). Plant essential oils for pest and disease management. Crop protection, 19(8-10), 603-608.
Kheloul, L., Anton, S., Gadenne, C., & Kellouche, A. (2020). Fumigant toxicity of Lavandula spica essential oil and linalool on different life stages of Tribolium confusum (Coleoptera: Tenebrionidae). Journal of Asia-Pacific Entomology, 23(2), 320-326.
Lazarevic, J., Jevremovic, S., Kostic, I., Kostic, M., Vuleta, A., Jovanovic, S. M., & Jovanovic, D. Š. (2020). Toxic, Oviposition Deterrent and Oxidative Stress Effects of Thymus vulgaris Essential Oil against Acanthoscelides obtectus. INSECTS, 11(9).
Linskens, H. F., & Jackson, J. F. (Eds.). (1997). Plant volatile analysis. Berlin: Springer.
Misra, G., & Pavlostathis, S. G. (1997). Biodegradation kinetics of monoterpenes in liquid and soil-slurry systems. Applied Microbiology and Biotechnology, 47(5), 572-577.
Nerio, L. S., Olivero-Verbel, J., & Stashenko, E. (2010). Repellent activity of essential oils: a review. Bioresource technology, 101(1), 372-378.
Pang, X., Feng, Y. X., Qi, X. J., Xi, C., & Du, S. S. (2021). Acute toxicity and repellent activity of essential oil from Atalantia guillauminii Swingle fruits and its main monoterpenes against two stored product insects. International Journal of Food Properties, 24(1), 304-315.
Rajkumar, V., Gunasekaran, C., Christy, I. K., Dharmaraj, J., Chinnaraj, P., & Paul, C. A. (2019). Toxicity, antifeedant and biochemical efficacy of Mentha piperita L. essential oil and their major constituents against stored grain pest. Pesticide biochemistry and physiology, 156, 138-144.
Saroukolai, A. T., Moharramipour, S., & Meshkatalsadat, M. H. (2010). Insecticidal properties of Thymus persicus essential oil against Tribolium castaneum and Sitophilus oryzae. Journal of Pest Science, 83(1), 3-8.
Teke, M. A., & Mutlu, Ç. (2020). Insecticidal and behavioral effects of some plant essential oils against Sitophilus granarius L. and Tribolium castaneum (Herbst). Journal of Plant Diseases and Protection, 1-11.
Tripathi, A. K., Singh, A. K., & Upadhyay, S. (2009). Contact and fumigant toxicity of some common spices against the storage insects Callosobruchus maculatus (Coleoptera: Bruchidae) and Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae). International Journal of Tropical Insect Science, 29(3), 151- 157.
Tunç, I., Berger, B. M., Erler, F. E., & Dağlı, F. (2000). Ovicidal activity of essential oils from five plants against two stored-product insects. Journal of Stored Products Research, 36(2), 161-168.
Yiğit, Ş., Saruhan, İ., & Akça, İ. (2019a). The effect of some commercial plant oils on the pine processionary moth Thaumetopoea pityocampa (Lepidoptera: Notodontidae). Journal of Forest Science, 65(8), 309-312.
Yiğit, Ş., Akça, İ., Bayhan, E., Bayhan, S., Tekin, F., & Saruhan, İ. (2019b). Determining the Toxicity of Some Thyme Essential Oils Against the Pine Processionary [Thaumetopoea pityocampa (Lepidoptera: Notodontidae)]. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50(3), 226-230.