İngiltere’nin Emperyal Hedeflerinin Savunucusu Bir Kuruluş: Balkan Komitesi ve Osmanlı Devleti’nin Parçalanmasına Yönelik Bazı Faaliyetleri

Sömürgecilikle dünya ekonomisini tek bir merkeze bağlayan, hâkimiyet ve etkisini dünyanın her yerine yayan Avrupa, sanayi devrimini gerçekleştirmiş, nihayetinde 19. yy’da büyük bir güce ulaşmıştır. Buna karşılık, Osmanlı Devleti için aynı yüzyıl büyük felaketler ve kırılmalar dönemi olmuştur. Zayıflayan ancak çok önemli jeopolitik alanları, geniş toprakları elinde bulunduran Osmanlı Devleti’ne yakıştırılan “hasta adam” sıfatı aslında önemli bir korkunun da dışa vurumu idi. Emperyalist hırsların doruğa ulaştığı bu tarihlerde Avrupa’nın önemli sorunlarından birisi Osmanlı Devleti’nin kontrollü yıkımı olmuştur. Bu çalışma, Balkanlar’da Osmanlı yönetimine ve Rus etkisine karşı, İngiliz emperyal çıkarlarının genişlemesi için faaliyet yürüten Londra Balkan Komitesi’ne odaklanmıştır. Komite uzun zamandır Osmanlı topraklarının paylaşılması konusunda büyük çabalar içinde olan ve İngiliz liberal emperyalistleri olarak tanımladığımız bir grubun mirasçısı olarak teşekkül ettirilmiştir. Türkçe yazında, hakkında çok az araştırma bulunan Balkan Komitesi ile ilgili özellikle de Balkan ülkelerinde bir hayli çalışma yapılmıştır. Dolayısıyla çalışmada bu kaynaklardan yararlanılmıştır. Türkleri Rumeli topraklarından ve Anadolu’dan sürme ideallerinin varisi bu kuruluşun amaç ve çalışmalarının kapsamı çok geniş bir zaman ve alana yayıldığı için, bu makalede komitenin bazı önemli faaliyetlerine değinilmiş, Balkanlar ve Makedonya sorunu vb. konuların ayrıntılarına girilememiştir.

An Organization Defending Britain’s Imperial Goals: The Balkan Committee and Some Activities For The Disintegrations of The Ottoman State

Europe connected the world economy to a single center with colonialism, spread its dominance and influence all over the world, realized the industrial revolution, and finally reached great power in the 19th century. On the other hand, the same century was a period of great disasters and ruptures for the Ottoman Empire. The title of "sick man" attributed to the Ottoman Empire, which was weakened but still held very crucial geopolitical areas and broad lands, was in fact, an expression of an important fear. In these dates, when imperialist ambitions reached their peak, one of the significant problems of Europe was the controlled destruction of the Ottoman Empire.This study focuses on the London Balkan Committee, which operates for the expansion of British imperial and strategic interests against Ottoman prevail and Russian influence in the Balkans. The Committee has formed as the heir of a group defined as the British liberal imperialists, who had been making great efforts to dissolve the Ottoman lands for a long time. There is very little research about the Committee in the Turkish literature. On the other hand, studies on the Balkan Committee have been carried out, especially in the Balkan countries. Therefore, these sources were used in the study. The scope of the aims and works of this organization, which was the heir of the ideals of expelling the Turks from the Rumelia and Anatolia, spread over a vast amount of time and area. For this reason, in this article, some important activities of the Committee were mentioned, but the details of the issues, such as the Balkans and Macedonia problems, could not be mentioned.

___

  • AHBAB, Y., “Amerikan ve İngiliz Basınında İlinden İsyanı (1903)”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (KAREN),C. 1, S. 1, Trabzon, 2015, s.119-151.
  • AKCAN, E., “Enver Paşa'nın Londra Ziyareti (1910)”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 67, Ankara, 2020, s. 25-39.
  • AYDIN, M., “II. Meşrutiyet’in İlanı ve İngiltere”, Belgi, 1, Denizli, 2011, s. 15-49.
  • BAL, R., “Propagandadan Hakikate Bir Tarihçinin Dramı: Arnold Joseph Toynbee”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, C.12, S. 24, 2013, s. 61-91.
  • BAYRAKTAR, K., “Makedonya Sorunu ve Avrupa Müdahalesi (1902-1905)”, Bilig, S. 69, 2014, s.1-28.