19. YÜZYIL SONLARINDA FERİKÖY’DE BULGAR RAHİPLER VE GÜRCÜ RAHİBELER ARASINDA BİLİNMEYEN BİR ARSA ANLAŞMAZLIĞI

Feriköy, 19. yüzyılın sonlarında İstanbul’un etnik köken ve dinsel farklılığının çok fazla çeşitlilik gösterdiği bir semt olarak tanımlanabilir. Bu dönemde Osmanlı tebaasından Rum ve Ermeni ile Avrupa ülkelerinden gelen yabancıların semtte yaşadığı bilinmekle birlikte, Bulgar ve Gürcülerin varlığı daha az dikkat çekmiştir. Feriköy ve Şişli civarında kamusal yapıları bulunan Ortodoks Bulgarlar ve Katolik Gürcülerin, yönetime ilişkin bir karar sonucunda çatışma içine girmeleri; semt ve kentin tarihine ilişkin bilinmeyen bazı ilginç olaylar dizini ortaya çıkarmıştır. Feriköy’de Katolik Gürcü Kilisesi’nin bitişiğinde yer alan ve bahçe olarak kullanılan bir arsanın okul yapılması amacıyla, Bulgar cemaatine verilmesi hakkında alınan karar; söz konusu iki grubun birbirleriyle zorlu bir mücadelenin içine girmesine sebep olmuştur. Bu makalede, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan bazı belgeler aracılığıyla, Bulgar Ruhban Okulu inşa kararının kent mekânını kullanan kişiler arasında yarattığı çatışma süreci ele alınmış, Ortodoks Bulgar ve Katolik Gürcülerin arasındaki anlaşmazlığın sonucu genel olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Feriköy, Katolik Gürcüler, Katolik Gürcü Manastırı, Ortodoks Bulgarlar

Unknown Land Dispute Between Bulgarian Priests and Georgian Nuns at Feriköy at the End of the 19th Century

Feriköy is a district where the ethnic origins and religious differences of Istanbul show a great diversity in the late 19th century. In this period, the presence of Bulgarians and Georgians attracted less attention, albeit with the knowledge that Greeks and Armenians from Ottoman citizens, and foreigners from European countries lived in the neighbourhood. The conflict between Orthodox Bulgarians and Catholic Georgians, who have corporate structures around Feriköy and Şişli, as a result of a decision on governance uncovered some unknown and interesting facts about the city and its history. The decision taken about giving a building plot to the Bulgarian congregation for the construction of a school used as a garden located next to the Catholic Georgian Church in Feriköy; caused the two groups to engage in a tough battle with each other. In this article, through the documents in the Prime Ministry Ottoman Archives, the conflict process between the people who use the urban space of the decision to build the Bulgarian Seminary has been considered, and the result of the disagreement between Orthodox Bulgarian Priests and Catholic Georgian Nuns has generally been evaluated.

Keywords:

Feriköy Catholic Georgians, Catholic Georgian Monastery, Orthodox Bulgarians, Bulgarian Seminary,

PDF

___

Veliçkov, Konstantin. İstanbul’dan Hatıralar (1870-1890). Çeviren Hüseyin Mevsim. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2017.
Tanyeli, Gülsün ve Deniz İkiz. “İstanbul’da Bir Endüstriyel Miras Örneği: Bomonti Bira Fabrikası.” Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi 7, (2009): 109-121.
Şişli Rehberi. İstanbul: Şişli Belediyesi, 1987.
Şenyurt, Ali. “20. Yüzyıl Başlarında Feriköy’deki Vakıf Arazilerinin Dönüştürülmesi.” Mimarlık ve Yaşam Dergisi 2, (2017): 153-163.
Sabancalı, Hakkı. “Feriköy Semtine Adını Veren Fransız Levanteni Tüccar Aile: Beş Kuşak Ferry’ler.” Hürriyet İstanbul, (1999): 12.
Pervititch, Jacques. Sigorta Haritalarında İstanbul. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, t.y.
Marmara, Rinaldo. Bizans’tan Günümüze İstanbul Latin Cemaati ve Kilisesi. İstanbul: KitapYayınevi, 2006.
Marmara, Rinaldo. Pangaltı: 19. Yüzyılın Levanten Semti. İstanbul: Şişli Belediyesi, t.y.
Maçitidze, Elisabed. “İstanbul’daki Gürcü Katolik Kilisesi.” 7. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildiriler IV İstanbul’da Sanat: Mimari, El Sanatı, Resim, Müzik, (2011): 189-196.
Kostandov, Georgi P. İstanbullu Bulgarlar ve Eski İstanbul: Geçmişten Günümüze Osmanlı Bakiyesi Bulgarlar Üzerine Bir Araştırma 1800-2000. İstanbul: Kreatif, 2011.
Kınaylı, Hüsnü. “Feriköy Fes Fabrikası.” İstanbul Ansiklopedisi. 10: 5686. İstanbul: Koçu Yayınları, 1971.
Hezarfen, Ahmet ve Ahmet Mülayim. “Bulgar Okulları.” Dünden Bu güne İstanbul Ansiklopedisi. 2: 329. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 1994.
Hezarfen, Ahmet. “Bulgarlar (Osmanlı Dönemi).” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 2: 330-331. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 1994.
Göktürk, Hakkı. “Feriköy Gençlik Kulübü.” İstanbul Ansiklopedisi. 10: 5686-5687. İstanbul: Koçu Yayınları, 1971.
Giddens, Anthony. Sosyoloji. Çeviren Cemal Güzel. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2008.
“Evrim Koleji”. http://www.evrim.k12.tr/tr/okulumuzu-taniyin/tarihcemiz/. (25.12.2017). İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sanal Arşivi. (25.12.2017).
“Feriköy.” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. 3: 293. İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı’nın Ortak Yayını, 1994.
D’allesio, Eugenio Dallegio. İstanbul Gürcüleri. Çeviren Fahrettin Çiloğlu. İstanbul: Sinatle Yayınları, 2003.
Brızitsov, Hristo. İstanbul’dan Mektuplar: Bulgar Gazetecinin Gözüyle 1932’de Şehir. Çeviren Hüseyin Mevsim. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2016.
Kitap ve Makaleler Akın, Nur. 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera. İstanbul: Literatür Yayıncılık, 2002.
Yıldız Perakende Evrakı Zabtiye Nezareti Belgeleri (Y. PRK. ZB.),
Şûrâ-yı Devlet (ŞD.),
Meclis-i Vükela Mazbataları (MV).,
İrade Adliye ve Mezahib (İ.AZN.),
Dahiliye Mektubi Kalemi (DH.MKT.),
Dahiliye İdari Kısım Belgeleri (DH.İD.),
Bâb-ı âlî Evrak Odası (BEO).,
Sadaret Mühimme Kalemi Evrakı (A.MKT.MHM.),
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA.) Belgeleri: