KÜLTÜR AKTARIMINDA TOPLUMSAL CİNSİYETİN ROLÜ

Her toplum belli bir kültür etrafında varlığını sürdürmektedir. Kültür ise bir toplumun tarihsel süreci içerisinde elde ettiği bütün birikimleri içerisinde barındırmaktadır. Buna göre tüm toplumlar kolektif olarak ortaya koydukları kültürel unsurların devam etmesi eğilimindedirler. Kültürel unsurların devamını sağlayan bir çok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler içerisindeki en önemli unsurlardan birisi toplumsal cinsiyet rolleridir. Bu makalenin amacı da kültür aktarımında toplumsal cinsiyetin rolü nedir? Sorusuna cevap aramaktır. Türkiye’de kültür araştırmaları içerisinde kültür ve toplumsal cinsiyet ile ilgili araştırmalar bulunmasına rağmen, kültür ile toplumsal cinsiyet arasındaki ilişkiyi ortaya koyan araştırmalar bulunmamaktadır. Bu alandaki boşluğu doldurmayı amaçlayan bu araştırmada kültür ile toplumsal cinsiyet rolü arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Sembolik etkileşim kuramının toplumsal etkileşim yaklaşımı ile Feminist Kuramlardan kurumsal yaklaşımın sosyo-kültürel açından kadının statüsü ve erkek ile olan ilişkisinden hareketle kültür ve toplumsal cinsiyet arasındaki ilişki ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca sosyal-davranışçı bir yaklaşım olan sosyal öğrenme kuramıyla bireyin sahip olduğu roller ve bu rollere ilişkin davranışların nasıl oluştuğu da açıklanmaya çalışılmıştır. Bir literatür değerlendirmesi şeklinde ele alınan bu araştırma nitel bir çalışma olup, kültür ve toplumsal cinsiyete ilişkin literatür taranarak kültür aktarımında toplumsal cinsiyetin rolü belirlenmeye çalışılmıştır.

THE ROLE OF GENDER IN CULTURAL TRANSMISSION

Societies exist around a certain culture, which contains all the accumulations acquired in the historical course of a society. Thus, all societies are disposed to continue the cultural elements they present corporately. There are many factors providing the continuance of these cultural elements. The most important one of them is gender roles. The purpose of this study is to seek an answer to the question of “What is the role of gender in cultural transmission?” Although there are some studies about culture and gender in cultural research in Turkey, the studies revealing the relationship between culture and gender are limited. Therefore, qualitative in nature, this study evaluates the relationship between culture and gender roles, with reference to social interaction approach of the theory of symbolic interaction and women’s status and their relationships with men in terms of a sociocultural view according to institutive approach – one of the feminist theories. In addition, social learning theory, which is a social-behavioral approach, has been employed to explain how the individual has roles and behaviors related to these roles. 

___

  • Bandura, A. (1971). Psychological Modeling: Conflicting Theories. Chicago: AldineAtherton Inc.
  • Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice Hall.
  • Cantekin, Ö. F. (2013). “İngilizce Okutmanlarının Örgüte Uyum Sorunları.” Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1-9).
  • Cantekin, Ö. F. (2015). “Küreselleşme ve Eğitim: “Homo Economicus” Eğitim Anlayışının Dönüşümü.” Akademik Hassasiyetler, 4(43-72).
  • Cuche, D. (2009). Evrenselden Özele. Yayına Hazırlayan: Nicolas Journet, Çeviren: Yümni Sezen. İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Edles, L. D. (2005). Uygulamalı Kültürel Sosyoloji, Çeviren: Cumhur Atay. İstanbul: Babil Yayınları.
  • Engin, İ. (2014). http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1242/14157.pdf.
  • Ersoy, E. (2009). Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:19, Sayı: 2, Sayfa: 209 – 230.
  • Fulcher, J. & Scott, J. (2003). Sociology. New York: Oxford University Press.
  • Giddens, A. (2005). Sosyoloji. Hazırlayan: Cemal Güzel, Ankara: Ayraç Yayınları.
  • Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Malone, Y. (2002). Social Cognitive Theory and Choice Theory: A Compatibility Analysis. International Journal of Reality Therapy, 22 (1), 10-13.
  • Neuman, W. L. (2008). Toplumsal Araştırma Yöntemleri 1, Çeviren: Sedef Özge, Ankara: Yayınodası Yayıncılık.
  • Poloma, M. M. (2012). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Ankara: Palme Yayıncılık.
  • Richter, R. (2012). Sosyolojik Paradigmalar, Çeviren: Necmeddin Doğan, İstanbul: Küre Yayıncılık.
  • Ritzer, G. (2012). Modern Sosyoloji Kuramları, Çeviren: Himmet Hülür, Ankara: Deki Yayınları.
  • Sankır, H. (2010). Sembolik Etkileşimci Yaklaşım Çerçevesinde Plastik Sanatlarda Kadın Sanatçı Kimliği, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • Seymenoğlu, N. (1998). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Özsen Matbaası.
  • Smith, P. (2007). Kültürel Kuram, Çeviren: Selime Güzelsarı & İbrahim Gündoğdu, İstanbul: Babil Yayınları.
  • Turhan, M. (1997). Kültür Değişmeleri, İstanbul: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Yayınları.
  • Zijderveld, A. C. (2009). Kültür Sosyolojisi, Çeviren: Kadir Canatan, İstanbul: Açılımkitap Pınar Yayınları.