Mikail PEHLİVAN, Abdurrahman KAYA, Seda Selin KELEŞ

COVID-19’UN MAKROEKONOMİK ETKİLERİ VE SEÇİLMİŞ ÜLKELERDE COVID-19 DÖNEMİNDE UYGULANAN MALİYE VE PARA POLİTİKALARI

Çin’in Hubei eyaletindeki Wuhan şehrinde Aralık 2019’da ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını ülke ekonomilerini son dönemde eşine az rastlanır bir biçimde etkilemiştir. Günümüz ekonomileri; işçiler, firmalar, tedarikçiler, tüketiciler, bankalar ve finansal aracılar gibi birçok parçadan oluşan karmaşık bir ağdır/sistemdir. Bu sistemde herkes bir başkasının çalışanı, müşterisi, kiracısı, tedarikçisidir. Süregelen bu işleyişte ani bir kesinti, bireysel olarak rasyonel olsa bile toplumsal anlamda felaketle sonuçlanacak olaylar zincirini tetikleyebilir. İşte, Covid-19 salgını nedeniyle gerçekleşen kesinti böyle bir durumu ifade etmektedir. Nitekim bu virüs ülkeleri ekonomik, siyasal, sosyal ve daha birçok yönden etkilemiştir. Dolayısıyla ülkelerin bu virüse karşı önlemler alması ve politikalar geliştirmesi gerekliliği doğmuştur. Bu politikalar ekonomik, siyasi, sosyal olmak üzere birçok alanı kapsasa da bunlar arasında en çok önem verilenler ekonomi politikaları olmuştur. Bu bağlamda, çalışmada seçilmiş ülke ekonomileri ve Türkiye ekonomisindeki salgın öncesi ve sonrası makroekonomik göstergelerdeki değişimler, Covid-19’un bu ekonomiler üzerindeki etkileri ve bu etkilere karşı alınan önlemler kapsamında gerçekleştirilen maliye ve para politikalarının neler olduğu üzerinde durulmaktadır. Sonuç olarak Türkiye ve diğer seçilmiş ülkelerin salgının olumsuz etkilerini ortadan kaldırma noktasında para politikalarından ziyade maliye politikalarından daha fazla yararlandıkları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, Salgın, Kriz, Maliye politikası, Para poliitkası

MACROECONOMİCS EFFECTS OF COVİD-19 AND FİSCAL AND MONETARY POLİCİES IMPLEMENTED İN SELECTED COUNTRİES DURİNG THE COVİD-19 PERİOD

The new type of coronavirus (Covid-19) pandemic that emerged in Wuhan, Hubei, China in December 2019 has exceptionally affected world economy recently. Today, economy consists of a complex network/system consisting of many parts such as workers, firms, suppliers, consumers, banks and financial intermediaries. In this system, everyone is someone else's employee, customer, tenant, supplier. A sudden interruption in this ongoing process, even if it is individually rational, can trigger a socially catastrophic events. The interruption due to Covid-19 epidemic expresses such a situation. As a matter of fact, this virus has affected countries in economic, political, social and many other ways. Therefore, it is necessary for countries to take measures and develop policies against this virus. Although the policies may cover many areas including economy, politics and social; economic policies play a more significant role. In this context, this study focuses on the changes in macroeconomic indicators of selected country's economy and Turkey's economy before and after the pandemic, Covid-19's impacts on these economies and applications of fiscal and monetary policies against these impacts. Consequently, it can be said that both Turkey and other selected countries used more fiscal policies rather than monetary policies in order to eliminate the negative effects of the epidemic.

Keywords:

Covid-19, Pandemic, Crisis, Monetary policy, Fiscal policy,

PDF

___

Adrian, T. (2020). Monetary and Financial Stability During the Coronavirus Outbreak. IMF Blog, 11 March.
https://blogs.imf.org/2020/03/11/monetary-and-financial-stability- during-the-coronavirus-outbreak, (Erişim Tarihi: 08.07.2020).
Aktan, C. C., ve Şen, H. (2001). Ekonomik Kriz: Nedenler ve Çözüm Önerileri. Yeni Türkiye Dergisi. 2(42). ss.1225-1230.
Altay F. (2016). Helikopter Para: Mevcut Parasal Genişleme Politikası İle Kıyaslama. Konya: Konya Ticaret Odası Araştırma Raporu.
Apte, A., Khawam, J., Regnier, E., Simon, J. (2016). Complexity and Self‐ Sustainment in Disaster Response Supply Chains. Decision Sciences. 47(6). ss.998-1015.
Araz, O. M., Choi, T. M., Olson, D., Salman, F. S. (2020). Data Analytics for Operational Risk Management. Decision Sciences. 51(6). ss.1316-1319.
Baldwin, R. (2020). The Supply Side Matters: Guns Versus Butter, COVID-
Baldwin, R. E. ve Tomiura, E. (2020). Thinking Ahead About the Trade
Impact of COVID-19. In Richard Baldwin, Beatrice Weber di Mauro (Eds.) Economics in the Time of COVID-19, London: CEPR Press. ss.59-71.
Beck, T. (2020). Finance in the Times of Coronavirus. In Richard Baldwin, Beatrice Weber di Mauro (Eds). Economics in the Time of COVID-19, London: CEPR Press. ss.73-77.
Bordo, M. D. ve Meissner, C. M. (2016). Fiscal and Financial Crises.
Handbook of Macroeconomics. 2, ss.355-412.
Brodeur, A., Gray, D. M., Islam, A., Bhuiyan, S. (2020). A Literature Review of The Economics of Covıd-19, GLO Discussion Paper, No. 601, Essen: Global Labor Organization (GLO).
Can, H. (2002). Organizasyon ve Yönetim. 6. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
Demirtaş, H. (2000). Kriz Yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi.
23(23). ss.353-373.
Dornbusch, R., Park, Y. C., Claessens, S. (2000). Contagion: Understanding How It Spreads. The World Bank Research Observer. 15(2). ss.177-197.
Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (2020). The Impact and Policy Responses for COVID-19 in Asia and the Pacific. https://www.unescaporg/sites/default/files/COVID%20_Report_ESC AP.pdf, (Erişim Tarihi: 19.03.2021).
Eryüzlü, H. (2020). Covıd-19 Ekonomik Etkileri ve Tedbirler: Türkiye’de “Helikopter Para” Uygulaması. Ekonomi-Maliye-İşletme Dergisi. 3(1). ss.10-19.
Euronews. (2020). Türkiye 100 Milyar Liralık Önlem Paketi Açıkladı, Diğer Avrupa Ülkeleri Ne Yaptı? https://tr.euronews.com/2020/03/19/turkiye-100-milyar-liralik-onlem- paketi-acikladi-diger-avrupa-ulkeleri-ne-yapti-covid-19, (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
Fernandes, N. (2020). Economic Effects of Coronavirus Outbreak (COVID-
19 ) On The World Economy. http://webmail.khazar.org/bitstream/20.500.12323/4496/1/
Economic%20Effects%20of %20Coronavirus%20Outbreak.pdf, (Erişim tarihi: 19.03.2021).
Financial Times. (2020). Coronavirus Economic Tracker: Latest Global
Fallout. Financial Times, June 19, 2020.
https://www.ft.com/content/e5879009-f451- 4a54-9374-03472f2c4085, (Erişim tarihi. 10.07.2020).
Frankel, J. A. ve Rose, A. K. (1996). Currency Crashes in Emerging Markets:
An Empirical Treatment. Journal of International Economics. 41(3-4). ss.351-366.
Friedman, M. (1948). Monetary and Fiscal Framework for Economic Stability. Essays in Positive Economics. 38(3). ss.133-56.
Gaspar, V. ve Mauro P. (2020). Fiscal Policies to Protect People During the
Coronavirus Outbreak. IMF Blog, 5 March. https://blogs.imf.org/2020/03/05/fiscal- policies-to-protect-people-during-the-coronavirus-outbreak/, (ErişimTarihi:07.07.2020).
Gopinath, G. (2020). Limiting the Economic Fallout of the Coronavirus with Large Targeted Policies. In Richard Balwin, Beatrice Weber di Mauro
(Eds). Mitigating the COVID Economic Crisis: Act Fast and Do Whatever It Takes, London: CEPR Press. ss.41-47.
Gourinchas, P. O. (2020). Flattening the Pandemic and Recession Curves. In Richard Balwin, Beatrice Weber di Mauro (Eds). Mitigating the COVİD Economic Crisis: Act Fast and Do Whatever It Takes, London: CEPR Press. ss.31-40.
Ichino, A., G. Calzolari, A. Mattozzi, A. Rustichini, G. Zanella, & M. Arnelli. (2020). Transtion Steps to Stop Covıd-19 Without Killing the World Economy. VoxEU.org, 25 March. https://voxeu.org/article/transition-steps-stop-covid-19-without-killing-world-economy, (Erişim Tarihi:
08.07.2020).
Investing.com (2020). Küresel Ekonomik Göstergeler. https://tr.investing.com/?ref=www, (Erişim Tarihi: 30.05.2020).
Ivanov, D. (2020). Predicting the Impacts of Epidemic Outbreaks on Global Supply Chains: A Simulation-Based Analysis on the Coronavirus Outbreak (COVID-19/SARS-Cov-2) Case. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review. 136. ss.1-14.
Kaminsky, G. L., Reinhart, C. M., Vegh, C. A. (2003). The Unholy Trinity of Financial Contagion. Journal of Economic Perspectives. 17(4). ss.51-74.
Kash, T., ve Darling, J. (1998). Crises Management: Prevention, Diagnosis and Intervention. Leadership and Organization Development Journal. 19(4). ss.179-186.
Kibritçioğlu, A. (2001). Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler, 1969-2001. Yeni Türkiye Dergisi. 41(1). ss.1-17.
Kovoor-Misra, S., Clair, J. A., Bettenhausen, K. L. (2001). Clarifying the Attributes of Organizational Crises. Technological Forecasting and Social Change. 67(1). ss.77–91.
Lustig, N. and Mariscal, J. (2020). How COVID-19 Could Be Like the Global Financial Crisis (or Worse). In Richard Balwin, Beatrice Weber di Mauro (Eds.) Mitigating the COVID Economic Crisis: Act Fast and Do Whatever It Takes, London: CEPR Press. ss.185-191.
McKibbin, W. and Fernando, R. (2020). The Economic impact of COVID-19.
In Richard Baldwin, Beatrice Weber di Mauro (Eds.) Economics in the Time of COVID-19, London: CEPR Press. ss.45-53.
Mishkin, F. S. (2001). Financial Policies and the Prevention of Financial Crises in Emerging Market Economies. Washington, DC: NBER Working Paper, No: 8087.
Noy,I., Doan, N., Ferrarini, B., Park, D. (2020). Measuring the Economic Risk of Covid-19. Covid Economics: Vetted and Real-Time Papers. 3. ss.1-16.
OECD. (2020). Tax and Fiscal Policy in Response to the Coronavirus Crisis: Strengthening Confidence and Resilience, May 19, 2020. https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=128_128575-
o6raktc0aa&title= Tax-and-Fiscal-Policy-in-Response-to-the-Coronavirus-Crisis, (Erişim Tarihi: 30.03.2021).
OECD. (2021). https://data.oecd.org/, (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
Okumus, F. ve Karamustafa, K. (2005). Impact of An Economic Crisis Evidence From Turkey. Annals of Tourism Research. 32(4). ss.942-961.
Önder, İ. (2009). Küresel Kriz ve Türkiye Ekonomisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. (42). ss.12-25.
Reinhart, C. M. & Rogoff, K. S. (2009). This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
Richardson, B. (1994). Crisis Management and Management Strategy: Time to ‘‘Loop the Loop?” Disaster Prevention and Management. 3(3). ss.59–80.
Sherman, E. (2020). 94% of the Fortune 1000 are seeing coronavirus supply
chain disruptions: Report. Fortune, 21 February. https://fortune.com/2020/02/21/fortune- 1000-coronavirus-china-
supply-chain- impact/, (Erişim Tarihi: 08.07.2020).
Sönmezay, N. (2014). Finansal Krizlerin Bulaşıcılığı Ve Gelişmekte Olan Ülke Örnekleri: Türkiye Uygulaması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
TCMB. (2020). Finansal İstikrar Raporu Mayıs 2020. Sayı: 30, Ankara.
The Core Team. (2020). The Economy. https://core-econ.org/the-economy/book/text/0-3-contents.html, (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
Uruş, A. F. (2019). Finansal Krizler Sonrası Uygulanan Regülasyonlar ve
Etkinliği. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 26(1). ss.33-48.
Vakıfbank. (2020). Sermaye Piyasası Kurulu Onaylı İhraççı Bilgi Dokümanı Güncelleme Metni. 3 Aralık 2020, https://www.vakifbank.com.tr/documents/duyu rular/2020/300420204%20%20SPK%20Onayl%C4%B1%20(%C4% B0BD%20G%C3%BCncelleme%20Metni).pdf, (Erişim Tarihi:
22.03.2021).
World Bank. (2021a). https://data.worldbank.org/, (Erişim Tarihi: 10.01.2021).
World Bank, (2021b). Workbook: SME-COVİD-19. https://dataviz.worldbank.org/views/SMECOVID19/Overview?:embe d=y&:isGuestRedirectFromVizportal=y&:display_count=n&:showAp pBanner=false&:origin=viz_share_link&:showVizHome=n., (Erişim tarihi: 15.03.2021).
Yapı Kredi Bankası. (2020). Yatırımın Günlük Rotası-Piyasalara Genel Bakış (Rapor). 17 Mart 2020, http://www.ykprivate.com.tr/media/pdf/2521/view, (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
Yavuz, H. (2020). Türkı̇ye’de COVİD-19’la Mücadelede Alınan Kamu Malı̇yesı̇ Tedbı̇rlerı̇nı̇n Değerlendı̇rı̇lmesı̇, Sakarya Ünı̇versı̇tesı̇
Sakarya Ekonomı̇k ve Sosyal Araştırmalar Merkezı̇. https://sesam.sakarya.edu.tr/sites/sesam.sakarya.edu.tr/file/covi19_ka mu_maliyesi_tedbirleri.pdf, (Erişim Tarihi: 16.08.2021).
Yıldız, M. ve Uzun, M. M. (2020). Koronavirüsle Mücadelede Kriz
Yönetimi Ve Kamu Politikası Yapımı. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETAV), https://setav.org/ assets/uploads/2020/06/R165.pdf.
Yılmaz, B. E. (2020). Rusya ve Arjantin Yüksek Serveti Vergiliyor. 7 Aralık
2020, https://www.binhanelifyilmaz.com/rusya-ve-arjantin-yuksek-serveti-vergiliyor/, (Erişim Tarihi: 12.12.2020)