COVİD-19 DÖNEMİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ MARKETTEN EVE ONLİNE ALIŞVERİŞE YÖNELİK DENEYİMLERİNİ OLUŞTURAN FAKTÖRLER: İKİ AŞAMALI KÜMELEME ANALİZİ

Araştırmanın amacı, sağlık çalışanlarının marketten eve online alışverişlere yönelik deneyimlerini oluşturan alt faktörlerin arasındaki ilişkilerin ve alışveriş deneyimlerine göre belirli profilleri oluşturup oluşturmadığını tespit etmektir. Amaca yönelik olarak çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 424 sağlık çalışanı ile 21.05.2021–06.03.2021 tarihleri arasında online anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Örnekleme tekniği olarak Olasılığa dayalı örnekleme tekniklerinden olan basit tesadüfi örnekleme tekniği kullanılmıştır. İlişkilerin tespit edilmesi için korelasyon analizi, profillerin belirlenmesi için ise iki aşamalı kümeleme analizi kullanılmıştır. Sağlık çalışanlarının iki kümeye (profile) ayrıldığı görülmektedir. İlk grupta yer alan sağlık çalışanları toplam katılımcıların %41,6’sını oluştururken ikinci kümede yer alan katılımcılar %58,4’ünü oluşturmaktadır. İlk kümede yer alan sağlık çalışanlarının müşteri hizmetleri kalitesi, sipariş sistemi kalitesi, güven düzeyleri ve zorlayıcı psikolojik faktör algılarının çok yüksek olduğu görülmektedir. Ayrıca kurye kalitesi hakkındaki algılarının ise kararsızlık seviyesinde olduğu görülmektedir. İkinci kümede yer alan sağlık çalışanlarının müşteri hizmetleri kalitesi, zorlayıcı psikolojik faktör algılarının yüksek, sipariş sistemi kalitesi algılarının çok yüksek, güven düzeyleri ve kurye kalitesi algılarının düzeylerinin ise olumsuz sayılacak seviyede düşük olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19 Salgını, Online Alışveriş, Sağlık Çalışanları

FACTORS CONSTRUCTING HEALTH CARE PROFESSIONALS' EXPERIENCES OF ONLINE SHOPPING IN THE COVID-19 ERA: TWO-STAGE CLUSTER ANALYSIS

The research aims to determine the relationships between the sub-factors that make up the experiences of health professionals about online shopping from the market and whether they form certain profiles according to their shopping experiences. An online survey was conducted between 21.05.2021 and 06.03.2021 with 424 health professionals who agreed to participate in the study. A simple random sampling technique, one of the probability-based sampling techniques, was used as the sampling technique. Correlation analysis was performed to determine the relationships, and two-stage clustering analysis was used to determine the profiles. It was found that health workers were divided into two groups (profiles). While the health workers in the first group constituted 41.6% of the total participants, the participants in the second cluster composed 58.4%. It was seen that the healthcare professionals in the first cluster had very high perceptions of customer service quality, order system quality, trust levels, and compelling psychological factors. In addition, it was found that their perceptions about courier quality were at the level of indecision. The healthcare professionals in the second cluster hahadve high perceptions of customer service quality and coercive psychological factors, very high perceptions of order system quality, and low levels of trust levels and courier quality perceptions.

PDF

___

Aksoy, R. (2006). Bir pazarlama değeri olarak güven ve tüketicilerin elektronik pazarlara yönelik güven tutumları. Uluslararası Yönetim
İktisat ve İşletme Dergisi, 2 (4), 79-90. https://dergipark.org.tr/en/pub/ijmeb/issue/54837/750785
Alam, S. S., ve Yasin, N. M. (2010). An investigation into the antecedents of customer satisfaction of online shopping. Journal of Marketing Development and Competitiveness, 5(1), 71-78.
Alankuş, Z. (2021). Covid-19’un gölgesinde dijital pazarlama ve yeni yaklaşımlar. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları Dergisi, 4(1), 94-125.
Anadolu Ajansı (2021). https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/turkiyede-internet-kullananlarin-orani-bu-yil-itibariyla-yuzde-82-6ya-yukseldi/2346425 (19.09.2021)
Bayar, H. T., Boşgelmez, G., ve Şimşek, B. (2014). Globalleşen dünyada dijital alışveriş uygulamalarının müşteri memnuniyeti üzerine etki araştırması. Yıldız International Conference on Educational Research and Social Sciences Proceedings Book. Ankara, 276-287.
Çakıroğlu, K. I., Pirtini, S., ve Çengel, Ö. (2020). Covid-19 sürecinde ve post-pandemi döneminde yaşam tarzı açısından tüketici davranışlarının değişen eğilimi üzerine kavramsal bir çalışma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı, 19(37) Bahar (Özel Ek), 81-103.
Gençtürk, S., ve Öztürkoğlu, Y. (2020). Yeni nesil perakendecilik: KOVID-19 sürecinde marketten eve hizmet inovasyonu araştırması. Girişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Dergisi, 9(2), 49-69.
Gençyürek Erdoğan, M. (2020). Covid-19 döneminde e-ticaret ve dijital reklam yatırımları. Selçuk İletişim Dergisi, 13(3), 1296-1318. Doi: 10.18094/Josc.776605.
Gönen, S., ve İyigün, N. Ö. (2021). Online market alışverişinde tüketicilerin satın alma kararını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Working Paper Series, 1(1), 1-17. Doi: 10.5281/zenodo.4392278.
Güven, H. (2020). Covid-19 pandemik krizi sürecinde e-ticarette meydana gelen değişimler. ASEAD, 7(5), 251-268.
Kaynak, İ. (2020). Koronavirüs (Covid-19) algısının online alışverişe etkisi. Turkish Studies, 15(4), 633-645. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44391.
Kim, Y. ve Peterson, R. A. (2017). A Meta-analysis of Online Trust Relationships in E-commerce. Journal of Interactive Marketing. 38, 44-54.
Köksal, Y. (2015). İnternet bağımlılığı ile internetten alışveriş ilişkisi üzerine bir incelenme; üniversite öğrencileri uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 117-130.
Stanciu, S., Radu, R.I., Sapira, V., ve Dumitrache, B., (2020). Consumer behavior in crisis situations-research on the effects of Covid-19 in Romania. Annals of Dunarea de Jos University of Galati, 5-13.
Sullivan, Y. W. ve Kim, D. J. (2018). Assessing the effects of consumers’ product evaluations and trust on repurchase intention in e-commerce environments. International Journal of Information Management. 39(2018). 199-219.
Şen, T., ve Yengin, D. (2020). Krizin dijital tüketimde tüketici satın alma davranışına etkisi. e- Yeni Medya Elektronik Dergi – eJNM, 4(1), 69-78.
Tatlı, H. S. (2020). Dokunma ihtiyacı açısından showrooming ve webrooming davranışlarının araştırılması. Beykoz Akademi Dergisi, 8(2), 20-40. DOI: 10.14514/BYK.m.26515393.2020.8/2.20-40
Telli Danışmaz, A. (2020). Covid-19 salgınının tüketicilerin online alışveriş tercihine etkisi. Social Sciences Research Journal, 9 (2), 83-90.
TRT Haber (2021). https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/internetten-alisveris-yuzde-72-artti-559469.html (19.09.2021)
Türk, M. (2005). Perakendeci işletmelerde personelin davranışsal özellikleri ile müşteri memnuniyeti arasındaki ilişki, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1), 195-219.
Vasić, N., Kilibarda, M., ve Kaurin, T. (2019). The influence of online shopping determinants on customer satisfaction in the Serbian market. Journal of theoretical and applied electronic commerce research, 14(2), 70-89. http://dx.doi.org/10.4067/S0718-18762019000200107.
Yılmaz, E. S., ve Mutlu, H. M. (2020). Online market alışverişinin (kuru gıda, yaş meyve sebze ve paketli gıda ürünleri vb.) benimsenmesi: Covid-19 anksiyetesinin düzenleyici rolü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 486-505.
Yılmaz. V., Arı, E. ve Doğan, R. (2016) Online alışverişte müşteri şikâyet niyetleri ve davranışlarının yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi, Journal of Yasar University, 11(42), 102-112.
https://doi.org/10.19168/jyu.60269.
Yoon, C. (2010). Antecedents of customer satisfaction with online banking in China: The effects of experience. Computers in Human Behavior, 26(1), 1296-1304.
Yöndar Karabeyoğlu, D., ve Şamlı, R. (2018). Türkiye’de dijital pazarlamada marka ve tüketici ilişkisinin incelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Çalışmaları Dergisi, 14, 65-87.