ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİ OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ İLE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Öz Bu çalışmanın amacı, fen bilimleri ve ilköğretim matematik öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık düzeyleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik tutumlarını bazı değişkenler açısından incelemektir. Çalışmanın verileri, 2016-2017 öğretim yılı bahar yarıyılında Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki bir üniversitede öğrenim gören 173 fen bilimleri ve 156 matematik olmak üzere toplamda 329 öğretmen adayından toplanmıştır. Çalışmada, betimsel yaklaşımın ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Veriler; Kurbanoğlu, Akkoyunlu ve Umay 2006 tarafından geliştirilen Bilgi Okuryazar Ölçeği ve Günbatar 2014 tarafından geliştirilen Bilgi ve İletişim Teknolojileri Tutum Ölçeği BİT ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde MANOVA ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Çoklu karşılaştırma testi olarak da Bonferroni kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda; öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ile BİT’e yönelik tutum puanları arasında orta düzeyde olumlu yönde ve anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Fen bilimleri öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık düzeylerinin matematik öğretmen adaylarına göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu fakat BİT’e yönelik tutumları arasında anlamlı farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİ OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ İLE BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI

___

  • Akdağ, M., ve Karahan, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin bilgi okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 29(134), 19-27.
  • Akkoyunlu, B., ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar özyeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10.
  • Akkoyunlu, B. ve Yılmaz, M. (2005). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık düzeyleri ile internet kullanım sıklıkları ve internet kullanım amaçları. Eurasian Journal of Educational Research, 19, 1- 14.
  • Angeli, C., and Valandies, N. (2009). Epistemological and methodological issues for the conceptualization, development, and assessment of ICT-TPCK: Advances in technological pedagogical content knowledge (TPCK). Computers & Education, 52(1), 154-168, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2008.07.006.
  • Archambault, L., and Crippen, K. (2009). Examining TPACK among K-12 online distance educators in the United States. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 71-88.
  • Aydin, S., Demir-Atalay, T., ve Göksu, V. (2017). Proje tabanlı öğrenme sürecinin ortaokul öğrencilerinin akademik öz-yeterlikleri ve motivasyonları üzerine etkisinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 676-688, DOI: 10.14686/buefad.302796.
  • Ayvacı, H. Ş., ve Bakırcı, H. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin fen öğretim süreçleriyle ilgili görüşlerinin 5e öğretim modeli açısından incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(2), 132-151.
  • Ayvacı, H. Ş., Bakırcı, H., ve Başak, M. H. (2014). FATIH projesinin uygulama sürecinde ortaya çıkan sorunların idareciler, öğretmenler ve öğrenciler tarafından değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 20-46.
  • Bauer, J., and Kenton, J. (2005). Toward technology integration in the school why it isn’t happening. Journal of Technology and Teacher Education, 13(4), 519-547.
  • Baysen, F., ve Özsavaş-Akçay. (2017). Mimarlık öğrencilerinin bilgi arama süreçlerine ilişkin tutumları. Bilgi Dünyası, 18(1), 125-142, DOI: 10.15612/BD.2017.596.
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Chai, C. S., Koh, J. H. L., and Tsai, C. C. (2010). Facilitating preservice teachers’ development of technological, pedagogical, and content knowledge (TPACK). Educational Technology & Society, 13(4), 63-73.
  • Chen, R. (2010). Investigating models for preservice teachers’ use of technology to support studentcentered learning. Computers and Education, 55(1), 32-42, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.11.015.
  • Choy, D., Wong, A. F. L., and Gao, P. (2009). Students teachers’ intentions and actions in integrating technology into their classrooms during students teaching: A Singapore study. Journal of Research on Technology in Education, 42(2), 175-195.
  • Christanse, R. (2002). Effects of technology integration education on the attitudes of teachers and students. Journal of Research on Technology in Education, 34(4), 411-434, https://doi.org/10.1080/15391523.2002.10782359.
  • Çakır, R. ve Oktay, S. (2013). Bilgi toplumu olma yolunda öğretmenlerin teknoloji kullanımları. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 30, 35-54.
  • Çakmak, N. (2016). Lisans öğrencilerinin bilgi arama süreçleri ile ilgili kavramları, tutumları ve düşünceleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Çelebi-Uzgur, B., ve Aykaç, N. (2016). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ege Bölgesi Örneği). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 273-297.
  • Daşdemir, İ., Cengiz, E., Uzoğlu, M., ve Bozdoğan, A. E. (2012). Tablet bilgisayarların fen ve teknoloji derslerinde kullanılmasıyla ilgili fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 495-511.
  • Demir, S., ve Bozkurt, A. (2011). İlköğretim matematik öğretmenlerinin teknoloji entegrasyonundaki öğretmen yeterliliklerine ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 10(3), 850-860.
  • Demiralay, R., ve Karadeniz, Ş. (2010). Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımının, ilköğretim öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik algılarına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (2), 819-851.
  • Demiraslan, Y., ve Usluel, Y. K. (2008). ICT integration processes in Turkish schools: Using activity theory to study issues and contradictions. Australasian Journal of Educational Technology, 24(4), 458-474.
  • Ertmer, P. (2005). Teacher pedagogical beliefs: The final frontier in our quest for technology integration? Educational Technology Research and Development, 53(4), 25-39.
  • Frankel, J. R., Wallen, N. E., and Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (Eighth Edition). New York: McGraw Hill.
  • Günbatar, M. S. (2014). Bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik bir tutum ölçeği geliştirme çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 121-135.
  • Hermans, R., Tondeur, J., Van Braaak, J., and Valcke, M. (2008). The impact of primary school teachers’ educational beliefs on the classroom use of computers. Computers and Education, 51(4), 1499-1509, DOI: 10.1016/j.compedu.2008.02.001.
  • Hew, K. F., and Brush, T. (2007). Integration technology into K-12 teaching and learning: Current knowledge gaps and recommendations for future research. Education Technology Research and Development, 55(3), 223-252.
  • Jeong, H. I., and Kim, Y. (2017). The acceptance of computer technology by teachers in early childhood education. Interactive Learning Environments, 25(4), 496-512, https://doi.org/10.1080/10494820.20161143376.
  • Karadeniz-Bayrak, B. (2014). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlık düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimleri üzerine bir araştırma. International Journal of Social Science, 25(1), 439-456, Doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2261.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Kim, C., Kim, M., Lee, C., Spector, M., and DeMeester, K. (2013). Teacher beliefs and technology integration. Teaching and Teacher Education, 29, 76-85, https://doi.org/10.1016/j.tate.2012.08.005.
  • Kurbanoğlu, S. S., Akkoyunlu, B., ve Umay, A. (2006). Developing the information literacy selfefficacy scale. Journal of Documentation, 62(6), 730-743.
  • Kuşkaya-Mumcu, F. (2017). Öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerini öğrenme ve öğretme sürecine entegre etmeye hazır olmaları: Bilgi ve inançtaki değişim. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(1), 31-56, DOI: 10.12738/estp.2014.6.2076.
  • Öçal, M. F. ve Şimşek, M. (2017). Matematik öğretmen adaylarının FATİH Projesi ve matematik eğitiminde teknoloji kullanımına yönelik görüşleri. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 8(1), 91-121, DOI: 10.17569/tojqi.288857.
  • Özden, M. Y., Çağıltay, K., ve Çağiltay, E. (2004). Teknoloji ve eğitim: Ülke deneyimleri ve Türkiye için dersler. İstanbul, 76-93.
  • Özen, D., ve Yavuzsoy-Köse, N. (2013). Investigating pre-service mathematics teachers’ geometric problem-solving process in dynamic geometry environment. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 4(3), 61-74.
  • Pierson, M. (2001). Technology practice as a function of pedagogical expertise. Journal of Research on Computing in Education, 33(4), 413-429.
  • Polat, C., ve Odabaş, H. (2008). Bilgi toplumunda yaşam boyu öğrenmenin anahtarı: Bilgi okuryazarlığı. Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü. 01.06.2017 tarihinde http://acikarsiv.atauni.edu.tr/fulltext/37.pdf adresinden ulaşılmıştır.
  • Sert-Çıbık, A., ve Emrahoğlu, N. (2008). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının fen bilgisi dersinde öğrencilerin mantıksal düşünme becerilerinin gelişimine etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 51-66.
  • So, H. J., and Kim, B. (2009). Learning about problem based learning: Student teachers integrating technology, pedagogy and content knowledge. Australasian Journal of Educational Technology, 25(1), 101-113.
  • Tanık-Önal, N. (2017). Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımı: Fen bilgisi öğretmen adayları görüşleri. International Journal of Active Learning, 2(1). 1-21.
  • Teo, T. (2011). Factors influencing teachers’ intention to use technology: Model development and test. Computers & Education, 57, 2432-2440, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.06.008.
  • Teo, T., ve Zhou, M. (2017). The influence of teachers’ conceptions of teaching and learning on their technology acceptance. Interactive Learning Environments, 25(4), 513-527, https://doi.org/10.1080/10494820.2016.1143844.
  • Tondeur, J., Van Braak, J., Sang, G., Voogt, J., Fisser, P., and Ottenbreit-Leftwich, A. (2012). Preparing pre-service teachers to integrate technology in education: A synthesis of qualitative evidence. Computer & Education, 59(1), 134-144, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.10.009.
  • Tosuntaş, Ş. B., Karadağ, E., ve Orhan, S. (2015). The factors affecting acceptance and use of interactive whiteboard within the scope of FATIH project: A structural equation model based on the unified theory of acceptance and use of technology. Computer & Education, 81, 169-178, https://doi.org/10.1016/j.compedu.2014.10.009.
  • Ursavaş, Ö. F., Şahin, S., ve Macllroy, D. (2014). Türkiye’deki öğretmen adaylarının BİT kullanımına yönelik davranışsal niyetlerinin belirlenmesinde branşların rolü. Eğitim ve Bilim, 39(175), 136- 153, DOI: 10.15390/EB.2014.3357.
  • Usluel, Y. K. (2007). Can ICT sage make difference on student teachers’ information literacy selfefficacy. Library Information Science Research, 29(1), 92-102.
Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-1037
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi