Ortaokul Öğrencilerinin Okul Tükenmişliği, Öğrenme Sürecinde Yardım İstemeleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırma 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okul tükenmişliği ve öğrenme sürecinde yardım istemeleri ile genel akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırma Siirt il merkezinde okuyan 990 ortaokul öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde Pearson korelasyon katsayısı analizleri uygulanmıştır. Araştırmada öğrencilerin okul tükenmişliği ve tüm alt boyutları ile akademik başarı arasında negatif yönde ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin öğrenme sürecinde yardım isteme ve bütün alt boyutları ile akademik başarı arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Son olarak öğrencilerin okul tükenmişliği ölçeğinin tüm alt boyutları ile öğrenme sürecinde yardım isteme ölçeğinin tüm alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Examining the Relationship Between School Burnout, Help-Seeking During Learning Process and Academic Achievement of Secondary School Students

This research was carried out to determine the relationship between 6th, 7th and 8th grade students' school burnout, help-seeking during learning process and their general academic achievement levels. This research was designed in correlational survey model. The population of the study was consisted of secondary school 990 students in Siirt city center. SPSS 21 package program was used to analyze the data. In the analysis of the data, Pearson correlation coefficient was used. Results demonstrated a significant negative correlation between all sub-dimensions of school burnout and academic achievement of students. In addition, a significant relationship between all the sub-dimensions of help-seeking during learning process and their academic achievement was found. Finally, a significant relationship between all sub-dimensions of school burnout scale and all sub-dimensions of help-seeking scale during learning process was demonstrated.

Keywords:

School burnout, learning process help-seeking, academic achievement,

PDF

___

Akbaşlı, S., Arastaman, G., Gün, F., & Turabik, T. (2019). School engagement as a predictor of burnout in university students. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45(45), 293- 309.
Altuntaş, S., & Sezer, Ö. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlanmalarının incelenmesi. Inonu University Journal of the Faculty of Education (INUJFE), 18(1).
Atik, S., Özer, N., & Karadağ, N. (2018). Öğrencilerin öğretmenlerine güven düzeyleri, okul tükenmişlikleri ile akademik başarılarının yapısal eşitlik modellemesiyle incelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 8(2), 259-283,
Avara, K. (2015). Ortaöğretim öğrencelerinde akademik güdülenmenin yordayıcısı olarak akademik öz-yeterlik, kariyer kararı yetkinlik beklentisi ve okul tükenmişliği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mevlâna Üniversitesi, Konya.
Aypay, A. (2011). İlköğretim II. Kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 11(2), 511-527.
Aypay, A. & Eryılmaz, A. (2011). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ve okul tükenmişliği arasındaki ilişkiler. International Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 181-199.
Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011a). Lise öğrencilerinin derse katılmaya motive olmaları ile okul tükenmişliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 26 – 44.
Aypay, A. & Sever, M. (2015). School as if a workplace: exploring burnout among high school students. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 460-472.
Baş, G. (2012). İlköğretim öğrencilerinde tükenmişlik: farklı değişkenler açısından bir değerlendirme. Journal of European Education. 2, 2146-2674.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Çakır, M. A. (2015). Lise öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (Yeşilova ilçesi örneği). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(34), 152-168.
Çakmak, A., & Şahin, H. (2017). Ortaokula devam eden öğrencilerin algıladıkları sosyal desteğin okul tükenmişliğine etkisinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 16(61), 569- 582.
Çam, Z., Deniz K. Z. & Kurnaz A. (2014). Okul tükenmişliği: algılanan sosyal destek, mükemmeliyetçilik ve stres değişkenlerine dayalı bir yapısal eşitlik modeli sınaması. Eğitim ve Bilim. 39(173), 312-325.
Çapri, B., Gündüz, B. & Gökçakan, Z. (2011). Maslach tükenmişlik envanteri-öğrenci formu (MTE-ÖF)’nun türkçe’ye uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 40(1),134-147.
Çapulcuoğlu, U. (2012). Öğrenci tükenmişliğini yordamada stresle başa çıkma, sınav kaygısı, akademik yetkinlik ve anne-baba tutumları değişkenlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
Çavuşoğlu, İ. (2009). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğretmen adaylarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
Demir, M. (2015). Okul tükenmişliğinin yordanmasında sınav kaygısı ve akademik başarının etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Eker, G. (2007). Endüstri meslek lisesi öğrencilerinin tükenmişlik düzeyleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Ankara.
Gündüz, B., Çapri, B. & Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, 38(19), 38-55.
Güvenç, H. & Koç, C. (2016). Ortaokul öğrencilerinin etkin katılımı ve yardım isteme eğilimleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 347-366.
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kiuru, N., Aunola, K., Nurmi, J. E., Leskinen, E., & Salmela-Aro, K. (2008). Peer group influence and selection in adolescents' school burnout: a longitudinal study. Merrill-Palmer Quarterly (1982-), 23-55.
Koç, C. (2013). Öğrenme sürecinde yardım isteme ölçeği (ösyiö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 12(3), 784-796.
Koç, C. (2014). Öğrenme sürecinde etkili yardım isteme: bir öz düzenleme stratejisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(50), 139-160.
Koç, C. (2015). İlköğretim öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algıları ve öğrenme sürecinde yardım istemeleri. K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 659-678.
Koçak, L., & Secer, I. (2018). Investigation of the relationship between school burnout, depression and anxiety among high school students. Cukurova University Faculty of Education Journal, 47(2).
Körükcü, M., & Uslu, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin öğrenme sürecinde yardım isteme düzeylerinin demografik değişkenler açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(19). 1235-1247.
Kutsal, D. (2009). Lise öğrencilerinin tükenmişliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Kutsal, D. & Bilge, F. (2012). Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 284-297.
Küçüksüleymanoğlu, R. & Onuray-Eğilmez, H. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının tükenmişlik düzeyleri: Uludağ üniversitesi örneği. International Journal of Social Science, 6(3), 905-923.
Mccarthy, M. E., Pretty, G. M., & Catano, V. (1990). Psychological sense of community and student burnout. Journal of College Student Development, 31, 211-216.
Nelson-Le Gall, S. (2006). Peer acceptance and black children's help-seeking in school. Negro Educational Review, 57(1/2), 5.
Nelson-Le Gall, S. & Resnick, L. (1998). Help seeking, achievement motivation, and the social practice of intelligence in school. A. Karabenick (Eds), Strategic help seeking implications for learning and teaching. (ss: 39-60 ) Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum.
Newman, R. S. (1990). Children’s help-seeking in the classroom: The role of motivational factors and attitudes. Journal of Educational Psychology, 82(1), 71-80.
Nye, S. B., (2008). Students’ help seeking during physical education. Journal of Teaching in Physical Education, 27, 368-384.
Ören, N. & Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen adaylarında tükenmişlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 30-42.
Özbakır, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin insani değerleri ile okul tükenmişliği arasındaki ilişki ve bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Özdemir, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği: Ödev, okula bağlılık ve akademik motivasyonun rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 27-35.
Özdemir, Y., & Özdemir, M. (2015). Eğitim stresi ve benlik saygısının ortaokul öğrencilerinin okul tükenmişliği üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 1-10.
Özgen, H. (2016). Üniversite öğrencilerinde okul tükenmişliği ile psikolojik yardım ihtiyacı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Öztan, S. (2014). Ortaokul 6.7.8. Sınıf öğrencilerinin okul tükenmişliklerinin yaşam doyumları ve benlik kurgusu algıları açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
Ryan, A. M., Pintrich, P. R., & Midgley, C. (2001). Avoiding seeking help in the classroom: Who and why?. Educational Psychology Review, 13, 2.
Ryan, A., Hicks, L., & Midgley, C. (1997). Social goals, academic goals, and avoiding seeking help in the classroom. Journal of Early Adolescence, 17(2), 152–171.
Ryan, A., & Pintrich, P. R. (1997). Should I ask for help? The role of motivation and attitudes in adolescents' help seeking in math class. Journal of Educational Psychology, 89(2), 329-341.
Saban, A. (2005). Öğrenme öğretme süreci yeni teori ve yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Saka, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin müzik dersi yüklemeleri ile okul tükenmişliklerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Salmelo-Aro, K., & Upadyaya, K. (2014). Developmental trajectories of school burnout: evidence from two longitudinal studies. Learning and Individual Differences, 36, 60-68.
Seçer, İ. (2015). Okul tükenmişliği ile akademik güdülenme arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 424-433.
Seçer, İ. (2015a). Üniversite öğrencilerinde okul tükenmişliği ile psikolojik uyumsuzluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1), 81-99.
Seçer, İ. & Gençdoğan, B. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde okul tükenmişliğinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13.
Şahan, B., & Duy, B. (2017). Okul tükenmişliği: okula bağlanma, sosyal destek ve öz yeterliliğin yordayıcı rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1249-1270.
Tansel, B. (2015). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Çukurova University. Faculty of Education Journal, 44(2), 241.
Turner, J., Midgley, C., Meyer, D., Gheen, M., Anderman, E., Kang, Y., & Patrick, H. (2002).
The classroom environment and students’ reports of avoidance strategies in mathematics: amultimethod study. Journal of Educational Psychology, 94(1), 88–106.
Vaessen, B., Prins, F. & Jeuring, J. (2013). University students’ achievement goals and helpseeking strategies in an ıntelligent tutoring system. Department Of Information And Computing Sciences Utrecht University, Utrecht, The Netherlands.
Yang, H. J. & Farn, C. K. (2005). An investigation the factors affecting mıs student burnout in technical-vocational college. Computers in Human Behavior, 21, 917-932.