Finans Piyasasında Dönüşümün Kavgaları: Dijital Bankacılık Geleneksel Bankacılığa Karşı

Teknolojik ilerleme ve dünyadaki değişim süreci, sancılarını finansal piyasalara da beraberinde getirmektedir. Uzun yıllardır süren alışkanlıklar ve geleneksel iş yapma biçimleri, çağa uyum çabası çerçevesinde yerini yeni gelişmelere bırakmak zorunda kalmaktadır. Alışılmış olanın (“gelenekselin”) dışına çıkmak kimi zaman rekabet, kimi zaman heyecan olarak algılanmaktadır. Bu çalışma Türk bankacılık sisteminde iş yapma biçimlerinde son 15 yıldaki gelişmeleri öğrenilmiş kalıpları sorgulayarak ele almaktadır. Dijital bankacılık, geleneksel şube bankacılığına rakip ve geleneksel bankacılığın alternatifi midir, yoksa geleneksel bankacılığı destekleyen bir teknolojik gelişme midir? Geleneksel bankacılık ve dijital bankacılık madalyonun tamamen farklı iki yüzüyse dönüşüm sürecinde geleneksel bankacılık iş yapma biçimleri kaybolup yerini FinTek firmalarına bırakmaz mı? Elli beşin üzerinde dört yıllık eğitim veren finans ve bankacılık bölümü, ekonomik katma değeri olmayan iş gücünü piyasaya arz etmez mi? Burada sunulan temel sorulara cevap aramak ve dijital bankacılık ile geleneksel şube bankacılığı ilişkisini açığa çıkarmak amacıyla bu çalışma dizayn edilmiştir. Bu kapsamda Türkiye Bankalar Birliği ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan edinilen geleneksel şube verileriyle, dijital bankacılık gelişmeleri ekonometrik analize tabi tutularak değerlendirilmiştir. Phillips Perron durağanlık testi, Johansen Eş-bütünleşme testi ve Granger nedensellik testi ile dijital bankacılık ve geleneksel bankacılığın tamamen bağımsız iki ayrı gelişme alanı mı, birbiriyle iç içe geçmiş bağları bulunan bir evrim süreci mi olduğu sorgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Finansal piyasalar ve kurumlar, bankacılık, dijitalleşme

Transformation Fights in the Financial Markets: Digital Banking vs Traditional Banking

The process of change in the World and technological progress bring their twinge to the financial markets. Moving out of the traditional is sometimes perceived as competition and sometimes as excitement. Learned patterns of doing business in the Turkish banking sector is being questioned. Is digital banking a rival to traditional branch banking? Is it a technological development supporting traditional banking? If they are different sides of a coin, wouldn’t the way of doing business in traditional banking leave its place to FinTech companies while diminishing and abolishing in the history? If so, wouldn’t the graduates of over the 55 faculty and schools of applied sciences giving education in their finance and banking departments be a zero economic value added workforce to the economy? This study tries to answer the questions presented here while revealing the relationship between traditional branch banking and digital banking. In this context, digital banking development data gathered from the Banks Association of Turkey and the bank branches data acquired from the Banking Regulation and Supervision Agency of Turkey were subject to econometric analyses. Phillips Perron, Johansen cointegration, Granger causality tests were used to identify whether the digital banking and traditional banking are completely different independent progress areas or an evolution progress of intertwined ties.

Keywords:

Financial markets and institutions, banking, digitalization,

PDF

___

Apostolik, R., Donohue, C., & Went, P. (2009). Foundations of Banking Risk: An Overview of Banking, Banking Risks, and Risk-Based Banking Regulation.
Apostolik, Richard, & Donohue, C. (2015). Foundations of financial risk: An overview of financial risk and risk-based financial regulation. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.
Arslan, G., & Yavuzaslan, K. (2019). Bankacilik Sektöründe Inovasyonun Yeri Ve Önemi: Türkiye Örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 7(2), 946–968. https://doi.org/10.15295/bmij.v7i2.1131
BDDK. (2021). Aylık Bülten. Retrieved February 6, 2021, from https://www.bddk.org.tr/BultenAylik
Brooks, C. (2014). Introductory Econometrics for Finance. (C. Brooks, Ed.) (3rd ed.). Cambridge University Press, New York: Cambridge University Press. Retrieved from https://www.cambridge.org/bs/academic/textbooks/introductory-econometrics
Carbó-Valverde, S., Cuadros-Solas, P. J., & Rodríguez-Fernández, F. (2020). The Effect of Banks’ IT Investments on the Digitalization of their Customers. Global Policy, 11(S1), 9–17. https://doi.org/10.1111/1758-5899.12749
Chiorazzo, V., D’Apice, V., DeYoung, R., & Morelli, P. (2018). Is the traditional banking model a survivor? Journal of Banking & Finance, 97, 238–256. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2018.10.008
Descartes, R. (2010). Felsefenin İlkeleri (12th ed.). İstanbul: Say Yayınları.
Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057. https://doi.org/10.2307/1912517
Drasch, B. J., Schweizer, A., & Urbach, N. (2018). Integrating the ‘Troublemakers’: A taxonomy for cooperation between banks and fintechs. Journal of Economics and Business, 100, 26–42. https://doi.org/10.1016/j.jeconbus.2018.04.002
Engle, R. F., & Granger, C. W. J. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55(2), 251. https://doi.org/10.2307/1913236
Galazova, S. S., & Magomaeva, L. R. (2019). The Transformation of Traditional Banking Activity in Digital. International Journal of Economics and Business Administration, VII(Special Issue 2), 41–51. https://doi.org/10.35808/ijeba/369
Hill, R. C., E. Griffiths, W., & Lim, G. C. (2018). Principles of Econometrics (5th ed.). Wiley. Retrieved from https://www.wiley.com/en-us/Principles+of+Econometrics%2C+5th+Edition-p-9781119320944
Holmlund, M., Strandvik, T., & Lähteenmäki, I. (2017). Digitalization challenging institutional logics: Top executive sensemaking of service business change. Journal of Service Theory and Practice, 27(1), 219–236. https://doi.org/10.1108/JSTP-12-2015-0256
Hubrich, K., Lütkepohl, H., & Saikkonen, P. (2001). A review of systems cointegration tests. Econometric Reviews, 20(3), 247–318. https://doi.org/10.1081/ETC-100104936
Johansen, S. (1995). Likelihood-based inference in cointegrated vector autoregressive models. Oxford: Oxford University Press.
Jun, M., & Cai, S. (2001). The key determinants of Internet banking service quality: a content analysis. International Journal of Bank Marketing, 19(7), 276–291. https://doi.org/10.1108/02652320110409825
Kesharwani, A., & Singh Bisht, S. (2012). The impact of trust and perceived risk on internet banking adoption in India. International Journal of Bank Marketing, 30(4), 303–322. https://doi.org/10.1108/02652321211236923
Keskin, S. (2019). Banka Müşterilerinin İnternet Bankacılığı Kullanmama Nedenlerinın Analizi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 99–110. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/42808/453884
Kılıç Depren, S., & Kartal, M. T. (2017). Bankacılıkta Şubeleşme Eğilimini Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin Belirlenmes. Journal of Turkish Studies, 12(Volume 12 Issue 24), 97–120. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.12373
Laforet, S., & Li, X. (2005). Consumers’ attitudes towards online and mobile banking in China. International Journal of Bank Marketing, 23(5), 362–380. https://doi.org/10.1108/02652320510629250
Larsson, A., & Viitaoja, Y. (2017). Building customer loyalty in digital banking. International Journal of Bank Marketing, 35(6), 858–877. https://doi.org/10.1108/IJBM-08-2016-0112
Lütkepohl, H. (2005). New Introduction to Multiple Time Series Analysis. New Introduction to Multiple Time Series Analysis. Springer Berlin Heidelberg. https://doi.org/10.1007/3-540-27752-8
MacKinnon, J. G., Haug, A. A., & Michelis, L. (1999). Numerical Distribution Functions of Likelihood Ratio Tests for Cointegration. Journal of Applied Econometrics, 14(5), 563–577. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1255(199909/10)14:5<563::AID-JAE530>3.0.CO;2-R
Makarchenko, M., Nerkararian, S., & Shmeleva, I. A. (2016). How Traditional Banks Should Work in Smart City. In Communications in Computer and Information Science (pp. 123–134). https://doi.org/10.1007/978-3-319-49700-6_13
Mbama, C. I., & Ezepue, P. O. (2018). Digital banking, customer experience and bank financial performance. International Journal of Bank Marketing, 36(2), 230–255. https://doi.org/10.1108/IJBM-11-2016-0181
Mishkin, F. S., & Eakins, S. G. (2012). Financial Markets & Institutions (7th ed., Vol. 28). Prentice Hall.
Ng, S., & Perron, P. (2005). A Note on the Selection of Time Series Models. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 67(1), 115–134. https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.2005.00113.x
Niemand, T., Rigtering, J. P. C., Kallmünzer, A., Kraus, S., & Maalaoui, A. (2020). Digitalization in the financial industry: A contingency approach of entrepreneurial orientation and strategic vision on digitalization. European Management Journal. https://doi.org/10.1016/j.emj.2020.04.008
Okumuş, A., Bozbay, Z., & Dağlı, R. M. (2010). Banka Müşterilerinin İnternet Bankacılığına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (36), 89–111. Retrieved from https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRReU16VXdNQT09/banka-musterilerinin-internet-bankaciligina-iliskin-tutumlarinin-incelenmesi
Paçan Özcan, H., Sabah Çelik, Ş., & Özer, A. (2019). Bireysel Müşterilerin Mobil Bankacılık Kullanım Niyetini Etkileyen Faktörler. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 475–506.
Pala, E., & Kartal, B. (2010). Banka Müşterilerinin İnternet Bankacılığı ile İlgili Tutumlarına Yönelik Bir Pilot Araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 43–61. Retrieved from https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRFek9ESTJOZz09/banka-musterilerinin-internet-bankaciligi-ile-ilgili-tutumlarina-yonelik-bir-pilot-arastirma
Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335–346. https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
Souiden, N., Ladhari, R., & Chaouali, W. (2020). Mobile banking adoption: a systematic review. International Journal of Bank Marketing, 39(2), 214–241. https://doi.org/10.1108/IJBM-04-2020-0182
Takan, M., & Boyacıoğlu, M. A. (2011). Bankacılık Teori Uygulama ve Yöntem (4.Basım). Nobel Yayınevi.
Tarı, R. (2010). Ekonometri (6th ed.). 2010: UmutTepe. Retrieved from https://www.dr.com.tr/Kitap/Ekonometri/Ders-Sinav-Kitaplari/Universite-Ders-Kitaplari/Iktisatekonomi/urunno=0000000332501
TBB. (2021). TBB Veri Sistemi. Retrieved February 6, 2021, from https://verisistemi.tbb.org.tr/
Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1–2), 225–250. https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8
Tsay, R. S. (2013). Multivariate Time Series Analysis: With R and Financial Applications | Wiley. Wiley. Retrieved from https://www.wiley.com/en-us/Multivariate+Time+Series+Analysis%3A+With+R+and+Financial+Applications-p-9781118617908
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (2018). 30474 sayılı 10/07/2018 tarihli Resmi Gazete.
Uğur, N. G., & Turan, A. H. (2016). Mobil Uygulama Kabul Modeli: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 97–126. https://doi.org/10.17065/huniibf.310526
Uygurtürk, H. (2015). Bankaların Internet Şubelerinin Bulanık MOORA Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(25), 115–128. Retrieved from https://app.trdizin.gov.tr/makale/TVRjNE5USXlNZz09/bankalarin-internet-subelerinin-bulanik-moora-yontemi-ile-degerlendirilmesi
Venkatesh, V., Morris, M. G., Davis, G. B., & Davis, F. D. (2003). User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quarterly: Management Information Systems, 27(3), 425–478. https://doi.org/10.2307/30036540
Wooldridge, J. M. (2018). Introductory Econometrics: A Modern Approach (7th ed.). Cengage.
Zeybek, H. (2018). Dijital Bankacılık. Mali Çözüm, 28(150), 79–107. Retrieved from https://app.trdizin.gov.tr/makale/TXpBeE1qTTBOQT09/dijital-bankacilik