ANAYASA MAHKEMESİ’NİN MALİ GÜÇ İLKESİNE YAKLAŞIMINA İKTİSADİ BAKIŞ

Mali güç ilkesi 1961 Anayasası ile birlikte Türk Hukuku’na girmiştir. Bu dönemden beri vergilendirme yetkisinin anılan ilkeye aykırı kullanımı ilgili normun iptali sonucunu doğurabilmektedir. Ancak bir vergi yasasının mali güce aykırılık ilkesi bakımından denetimi, yargısal denetimin Anayasal sınırlarını zorlayabilmektedir. Her şeyden önce mali güç kavramı bünyesinde farklı yaklaşımlar barındıran iktisadi bir kavramdır. Bu nedenle anılan kavrama ilişkin yapılacak yargısal bir denetimde, Anayasa Mahkemesi’nin yapacağı bazı tespitler belirli bir iktisadi tercihte bulunmak anlamına gelebilecektir. Bu doğrultuda çalışmada Anayasa Mahkemesi’nin mali güce göre vergilendirme ilkesine ilişkin istikrar kazanan içtihadının iktisadi anlamı belirlenmeye çalışılmıştır. Anayasa Mahkemesinin kavramın iktisat teorisindeki rolünü büyük ölçüde özümsediği sonucuna varılmıştır.

ANAYASA MAHKEMESİ’NİN MALİ GÜÇ İLKESİNE YAKLAŞIMINAİKTİSADİ BAKIŞ

Mali güç ilkesi 1961 Anayasası ile birlikte Türk Hukuku’na girmiştir. Bu dönemden beri vergilendirme yetkisinin anılan ilkeye aykırı kullanımı ilgili normun iptali sonucunu doğurabilmektedir. Ancak bir vergi yasasının mali güce aykırılık ilkesi bakımından denetimi, yargısal denetimin Anayasal sınırlarını zorlayabilmektedir. Her şeyden önce mali güç kavramı bünyesinde farklı yaklaşımlar barındıran iktisadi bir kavramdır. Bu nedenle anılan kavrama ilişkin yapılacak yargısal bir denetimde, Anayasa Mahkemesi’nin yapacağı bazı tespitler belirli bir iktisadi tercihte bulunmak anlamına gelebilecektir. Bu doğrultuda çalışmada Anayasa Mahkemesi’nin mali güce göre vergilendirme ilkesine ilişkin istikrar kazanan içtihadının iktisadi anlamı belirlenmeye çalışılmıştır. Anayasa Mahkemesinin kavramın iktisat teorisindeki rolünü büyük ölçüde özümsediği sonucuna varılmıştır.

___

  • AKDOĞAN, Abdurrahman (2002) Kamu Maliyesi, 8.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • ALBRECHT, A. (1952) “The Taxation of Aliens Under International Law”, British Yearbook of International Law, 29, pp.145-185.
  • ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz (1996) Anayasa Yargısı Ve Türk Anayasa Mahkemesi, Ankara:Yetkin Yayınevi.
  • ARROW, J. Kenneth (1971) “A Utilitarian Approach to the Concept of Equality in Public Expenditures”, The Quarterly Journal of Economics, 85(3), pp. 409- 415.
  • BERLIANT, Marcus and GOUVEIA, Miguel (1993) “Equal sacrifice and incentive compatible income taxation”, Journal of Public Economics, 51(2), pp. 219- 240.
  • ERGİNAY, Akif (1998) Kamu Maliyesi, Ankara.
  • HEADY, Christopher (1993) “Optimal Taxation as a Guide to Tax Policy: A Survey”, Fiscal Studies, 14(1), pp. 15-36.
  • KANETİ, Selim (1986) Vergi Hukuku, İstanbul: Özdem Kardeşler Matbaası.
  • KENDRICK, M. Slade (1939) “The Ability-to-Pay Theory of Taxation”, The American Economic Review, 29(1), pp. 92-101.
  • MANKIW, N. Greory, WEINZIERL, Matthew and YAGAN, Dany (2009) “Optimal Taxation in Theory and Practice”, The Journal of Economic Perspectives, 23(4), pp. 147-174.
  • MILL, J. Stuart (1848) Principles of Political Economy, London: Longmans Green.
  • MIRRLEES, James A. (1971) “An Exploration in the Theory of Optimum Income Taxation”, The Review of Economic Studies, 38(2), pp. 175-208.
  • MUSGRAVE, A.Richard (2004) Kamu Maliyesi Teorisi, Ankara: Asil Yayın.
  • MUSGRAVE, A. Richard (1959) The Theory of Public Finance, New York: McGraw-Hill.
  • OK, A. Efe (1995) ”On the Principle of Equal Sacrifice in Income Taxation”, Journal of Public Economics, 58(3), pp. 453-467.
  • ÖDEN, Merih (2003) Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • ÖNCEL, Mualla, KUMRULU, Ahmet ve ÇAĞAN, Nami (2006) Vergi Hukuku, Ankara: Turhan Kitapevi.
  • ÖZBUDUN, Ergun (2005) Türk Anayasa Hukuku, 8.Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları.
  • RICHTER, F. Wolfram (1983) “From Ability to Pay to Concepts of Equal Sacrifice”, Journal of Public Economics, 20(2), pp. 211-229.
  • SABAN, Nihal (2006) Vergi Hukuku, İstanbul: Beta.
  • SOYDAN, B. Yaltı (1998) “Vergi Adaleti Kavramında Soyuttan Somuta: Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarını Eşitlik, Özgürlük Ve Sosyal Devlet Kavramları İle Okumak”, Vergi Sorunları Dergisi, Ağustos, S:119, ss.98- 118.
  • SMITH, Adam (1776) The Wealth of Nations, New York: Modern Library (1937).
  • STIGLITZ, E. Joseph (1991) ”The Invisible Hand and Modern Welfare Economics”, in Vines, D. and Stevenson, A. (ed.) Information Strategy and Public Policy, Oxford: Basil Blackwell, pp. 12–50.
  • TURHAN, Salih (1987) Vergi Teorisi ve Politikası, İstanbul: Der Yayınları.
  • YİĞİT, Uğur (2008) Mali Güce Göre Vergilendirme İlkesi, Ankara: Yaklaşım.
  • YOUNG, H. Peyton (1988) “Distributive Justice in Taxation”, Journal of Economic Theory, 44(2), pp. 321-335.