Söylem Çözümlemesi Odaklı Metin İşleme Uygulamalarının Öğrencilerin Konuşma Becerilerine Etkisi

Söylem çözümleme yönteminin konuşma becerisi üzerine etkisini araştırmak üzere yapılandırılan bu çalışmada taksonomik değeri yüksek becerileri merkeze almak kaydıyla üst düzey düşünme becerilerini kazandırmak, söylem çözümleme yöntemi ile bunların konuşma eğitimi ve becerisi içerisinde kullanarak nasıl geliştirebileceğini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmada karma desen gereği, nitel ve nicel araştırma ve analiz yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Öntest-sontest çalışma gruplu olarak yapılan çalışmanın grubunu, 20 kişilik 6. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak, metne dair geliştirilen sorular, değerlendirme formu, görüşme formu ve anket kullanılmıştır. Veri analizinde, t-testi, korelasyon analizi ve içerik analizi kullanılmış, değerlendirme formu verileri Likert ölçeğine göre derecelendirilerek hesaplanmış, grafikler halinde sunulmuştur. Söylem çözümleme yönteminin anlama becerisi ile koşut olarak konuşma becerisini geliştirdiği, öğrencilerin hem bilişsel hem de duyuşsal alan gelişimlerine olumlu etkide bulunduğu, bunların da öğrenci konuşma uygulamalarına, metinlere dair sorulara verdikleri yanıtlara, anket ve görüşme formlarına yansıdığı, öğrencilerin söylem çözümleme uygulamaları ile metin işlendikçe, çözümleme ve konuşma becerilerinde ilerleme kaydedildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Söylem Çözümleme, Türkçe dersi, konuşma becerisi, anlama becerisi, metin çözümleme

The Effect Of Discourse Analysis-Based Textual Analysis Activıties On Speaking Skills

The aim of this study is to investigate the effects of discourse analysis method on speaking skill. Moreover, it is aimed to develop higher order thinking skills by using discourse analysis method to improve speaking skills. In the study, qualitative and quantitative research and analysis methods were used together due to the simultaneous mixed design. The study group of this research consists of sixth grade students. Open-ended questions for texts, evaluation form, opinion form and questionnaire developed were used as data collection instruments. In data analysis, t-test, correlation and content analysis were used. The data gathered through observation forms were graded by using Likert scale and presented in graphs. Significant differences were found in the t-test results at the level of p, 000 and in correlation analysis, correlation was found between the texts through which speaking skills were assessed and evaluated. It was also reflected on the observation forms that student performance showed an increasing course after each study. In the process, 8 texts were used as material for a total of 23 lessons during 7 weeks. As a result, it was found that discourse analysis method develops speaking skills in parallel with the comprehension skills and the method has a positive effect on both cognitive and affective development. These findings were observed in students’ speaking activities, in their answers to questions about the texts, questionnaires and interview forms. As the texts were examined by using discourse analysis method, gradual development and progress in analysis and speaking skills have been observed in students.

Keywords:

Discourse analysis method, Turkish courses, speaking skills, comprehension, textual analysis,

PDF

___

Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil (Ana çizgileriyle dilbilim). Ankara: TDK Yayınları

Antaki, C. (2008). Discourse analysis and conversation analysis. Alasuutari. P., Bickman L, ve Brannan, J. (ed.). The SAGE handbook of social research methods, 431-446. London: Sage

Arhan, S. (2007). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okulları ikinci kademede konuşma eğitimi (Ankara ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen üniversitesi örneği). Turkish Studies, 7 (3), 221- 231.

Aşıcı, M. (1996). İlkokul 4-5. sınıflarda anadili öğretiminde karşılaşılan problemler ve öneriler. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Baş, H. Z. (2002). Drama yöntemiyle Türkçe eğitimi. Ankara: Uzerler Matbaacılık.

Bozkurt, B, Ü. (2017). Türkçe anadili konuşucuları için konuşma becerisi değerlendirme çerçevesi önerisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 924-947.

Burns, A., Joyce, H., ve Gollin, S. (1996). I see what you mean: Using spoken discourse in the classroom.

Sydney: National Center for English Language Teaching and Research, Macquaire University.

Ceran, D. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma eğitimi dersine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 5 (8),337-358.

Cook, G. (1989). Discourse. Oxford: Oxford University Press.

Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage

Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları

Demirel, Ö ve Şahinel M. (2006). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204

Dülger, M. (2011). Konuşma becerisinin ilköğretim öğrencilerine öğretimi üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir

Er, O. ve Demir, Ö. (2013). Konuşma becerisinin Türkçe öğretmenleri tarafindan kullanılabilirliğine ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının görüşlerinin incelenmesi, Turkish Studies, 8(1), 1417-1436.

Erdem, A. ve Erdem, M. (2015). Yapılandırmacı karma öğrenme ortamlarının dinleme ve konuşma becerilerine etkisi, İlköğretim Online, 14 (3), 1130-1148.

Gedizli, M. (2006). Okuyabilmek. İstanbul: Marka Yayınları.

Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.

Gür, T. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının dil tutumları ve kullanımlarının söylem çözümlemesi yöntemi ile betimlenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Johnson, R. B. ve Onwuegbuzie, A. J. (2004). Mixed methods research: A research paradigm whose time has come. Educational Researcher, 33(7), 14-26

Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Sever, S. (1997). Türkçe öğretimi. Ankara:Engin Yayınları.

Kaya, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin Türkçede yanlış ünlü sesletimleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 89-97.

Koç, G. ve Demirel, M. (2004). Davranışçılıktan yapılandırmacılığa: Eğitimde yeni bir paradigma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27, 174-180.

Kroesbergen, E. H. ve Van Luit, J. E. H. (2005). Constructivist mathematics education for students with mild mental retardation. European Journal of Special Needs Education, 20(1), 107-116

Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. TÜBAR, XIII, 287-309.

McCarthy, M. (2002). Discourse analysis for language teachers. Shanghai: Shanghai Foreign Language Education Press.

Miles, M. B. ve Huberman A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis. Thousand Lake. CA: Sage Publications

Riggenbach, H. (1999). Discourse analysis in the language classroom. The spoken language, 1. Ann Arbor: University of Michigan Press.

Sağlam Yeşiltepe, Ö. (2010). 7. Sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara

Sargın, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin konuşma becerilerinin değerlendirilmesi Muğla ili örneğinde. Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.

Schegloff, E. A., Koshik, I., Jacoby, S. ve Olsher, D. (2002). Conversation analysis and applied linguistics. Annual Review of Applied Linguistics, 22 , 3-31. http://dx.doi.org/10.1017/S0267190502000016

Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık

Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.

Sever, S., Kaya, Z. ve Aslan, C. (2006). Etkinliklerle Türkçe öğretimi. İstanbul: Morpa Yayınları

Spigner-Littles, D. ve Anderson, C. E. (1999). Constructivism: A paradigm for older learners. Educational Gerontology. 25, 203-209.

Tashakkori, A. ve Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. Applied Social Research Methods Series, 46. Thousand Oaks, CA: Sage

Taşer, S. (2000). Örneklerle konuşma eğitimi. İstanbul: Papirüs Yayınları.

Temizyürek, F. (2004). “Türkçe öğretiminde konuşma eğitiminin yeri ve önemi”. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiriler, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

Temizyürek, F. (2007). Progressing speaking ability in second level of elementary education. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 40(2), 113-131

Temizyürek, F., İlhan, E. ve Temizkan, M. (2017). Konuşma eğitimi, (7. Bs). Ankara: Pegem Akademi.

Topçuoğlu Ünal, F. ve Köse, M. (2014). Türkçe dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi: bir geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 233-249

Topçuoğlu Ünal, F. ve Özer, D. (2017). Ortaokul öğrencileri için konuşma becerisi tutum ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması, International Journal of Language Academy, 5 (6), 120-131

Ünalan, Ş. (2003). Kişisel gelişim teknikleriyle sözlü anlatım. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Yalçın, A. (2002). Türkçe öğretim yöntemleri yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ yayınları

Yangın, B. (1994). İlkokul öğretmenlerinin Türkçe dersindeki davranışları. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.