Sivas 4 Eylül Barajı Su Kalitesi-Seviye İlişkisinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) İle Haritalanması

Göl ve barajlara gelen ve buradan çıkan kirletici yüklerin oluşturacağı etki, uzun bir zaman dilimi içinde ortaya çıkmaktadır. Su ortamlarında kirlenmeyi belirleyen belli başlı kriterler fizikokimyasal ve biyolojik faktörlerdir. Bir suda yaşayan canlıların biyolojik çeşitlilik, besin zinciri, su kalitesi ve suyun biyolojik yönden temizlenmesi gibi faktörler açısından büyük bir önemi vardır. Son yıllarda baraj göllerinin fiziko-kimyasal özelliklerinin incelendiği çalışmalar artış göstermiştir. Bu çalışmada; Sivas kentinin içme suyu ihtiyacının karşılandığı 4 Eylül Barajı’nın 12 farklı noktasında her 5 m’de bir numune alınmıştır. Bu numunelerde sıcaklık, EC (Elektriksel iletkenlik), çözünmüş oksijen (Ç.O), pH, bulanıklık, mangan (Mn), demir (Fe), NO3 (Nitrat) ve organik madde analizleri yapılmıştır. Bu analizler ile birlikte barajda seviyeye bağlı su kalitesi belirlenmiştir. Elde edilen analiz sonuçları, CBS’nin analiz yöntemlerinden olan Kriging enterpolasyon yöntemi ile değerlendirilmiş ve barajın farklı derinliklerindeki su kalitesine ait mekânsal dağılım haritaları oluşturulmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre; mangan değerinin derinlik arttıkça arttığı, Fe değerinin ise önemli bir değişiklik göstermediği belirlenmiştir. Organik madde miktarının yüzeyde çok fazla iken belli bir derinlikten sonra çok fazla değişmediği, ayrıca derinliğe bağlı olarak pH değerinin de değişim göstermediği belirlenmiştir. Ölçülen NO3 değerleri 0.1-0.3 mg/L arasında değişirken çözünmüş oksijen değerlerinde önemli bir değişiklik gözlenmemiştir. Bulanıklık gölün tabanına doğru oldukça artmıştır. EC değerinin ise derinlikle önemli bir değişim göstermediği, göl kenarlarındaki EC değerlerinin gölün orta kısmına göre daha yüksek değerlerde olduğu belirlenmiştir

Mapping of Water Quality-Level Relation of Sivas 4 Eylül Dam With Geographic Information System (GIS)

The effect of pollutant loads coming from and coming out of lakes and dams arises over a long period of time. The main criteria that determine contamination in aquatic environments are physicochemical and biological factors. Biodiversity, nutrient chain, water quality and the cleanliness of water from the biological side are all important factors in living an aquatic life. In recent years, the studies on the physico-chemical properties of dam lakes have increased. In this study; a sample was taken every 5 m from 12 different points of the 4th September Dam where the drinking water of Sivas city is met. These samples were analyzed for temperature, EC (electrical conductivity), dissolved oxygen, pH, turbidity, manganese, iron, NO3 (nitrate) and organic matter. With these analyzes, water quality related to the level at the dam was determined. The obtained analysis results were evaluated by Kriging interpolation method which is one of the analysis methods of GIS and spatial distribution maps of water quality at different depths of the dam were created. According to the results obtained without working; It was determined

PDF

___

Ö. Fakıoğlu, M. Atamanalp, N. Demir, “Baraj Göllerinde Toksik Mavi Yeşil Algler”, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, Cilt: 3, no 2. Pp. 65-71, 2011
A. Kurnaz, E. Mutlu, Uncumusaoğlu, A. “Determination of Water Quality Parameters and Heavy Metal Content in Surface Water of Çiğdem Pond (Kastamonu/Turkey)”, Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 4(10), 907-913. 2016.
N. Polat, T. Akkan, “Assessment of Heavy Metal and Detergent Pollution in Giresun Coastal Zone, Turkey”, Fresenius Environmental Bulletin, 25(8), 2884-2890. 2016
C. Nilsson, C. Reidy, M. Dynesius, C. Revenga, “Fragmentation and flow regulation of the world’s large river systems” Science 308, pp. 405-408, 2005
M. Burke, K. Jorde, J. Buffington, “Application of a hierarchical framework for assessing environmental impacts of dam operation: changes in streamflow, bed mobility and recruitment of riparian trees in a western North American river”, Journal of Environmental Management 90, pp. 224-236, 2009.
C. Bratrich, B. Truffer, K. Jorde, J. Markard, W.Meier, A. Peter, M. Schneider, B. Wehrli, “Green hydropower: a new assessment procedure for river management”, River Research and Applications 20, pp. 865-882, 2004
K. Ha, M. Jang, G. Joo, “Winter Stephanodiscus bloom development in the Nakdong River regulated by an estuary dam and tributaries”, Hydrobiologia 506/509, pp. 221-227. 2003.
A. Ünlü, F. Çoban, S.M. Sara Tunç, “Hazar Gölü su kalitesinin fiziksel ve inorganik-kimyasal parametreler açisindan incelenmesi”, J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 23, No 1, pp. 119-127. 2008
F. Turan, ve G. Ülkü, “Gökpınar ve Çürüksu Çaylarının kirlilik parametre ve yüklerinin izlenmesi”, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(3), 133-144. 2012
E. Alp. SWAT (The Soil And Water Assessment Tool) Teori ve Örnek Uygulama. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. Teorik ve Uygulamalı Havza Modellemesi Eğitimi. 2015
A.L. Heathwaite, P.F. Quinn, and C.J.M. Hewett. “Modelling and managing critical source areas of diffuse pollution from agricultural land using flow connectivity simulation”, Journal of Hydrology, 304(1), 446-461. 2005.
F. Yılmaz, “Mumcular Barajı (Muğla-Bodrum)' nın Fiziko-Kimyasal Özellikleri”, Ekoloji 13 (50), pp. 10-17. 2004.
Alaş, A. “Kayaboğazı (Tavşanlı-Kütahya) Baraj Gölünde Yaşayan Leuciscus cephalus L.1758 ve Tinca tinca (L.,1758)'nın Biyo-Ekolojisi Üzerine Bir Araştırma”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.1998
P.T. Srinivasan, and T. Viraraghavan, “Characterization and Concentratio Profile of Aluminum during Drinking-Water Treatment”, Water SA, 28(1), pp. 99-106, 2002
S. Savcı, MC. Bağdatlı. “İçme Sularındaki Bazı Ağır Metallerin (Ni, Mn, Cu) CBS Yardımıyla Mekansal Analizleri: Türkiye’nin Anadolu Bölgesinden Örnek Bir Çalışma”, Uluslar. Hakemli Müh. ve Fen Bil. Der.,4, 65-78. 2015.
S. Yıldız, and M. Değirmenci, “Sivas 4 Eylül Barajı ve Kollarındaki Su Kalitesinin İncelenmesi”, 9 Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt 13, no 2. pp. 37-46. 2012.
Standart Methods. Standart Methods for the Examination of water and Wastewater, 17th edition, American Public Health Association (APHA) American Water Works Association (AWWA), Water Pollution Control Fedarition (WPCF), Washington-USA. 1998
ESRI. ArcMap 10.1 Spatial Analiz (213 p), Esri Bilgi Sistemleri Mühendislik ve Eğitim Ltd. Şti. Ankara. 2014
P.K. Sharma, R. M.P. Vijay, “Punia Geostatistical evaluation of groundwater quality distribution of Tonk district, Rajasthan”, International Journal Of Geomatics and Geosciences, 6 (2), pp. 1474-1485, 2015.
ESRI, ArcMap 10.1 Help File, http://resources.arcgis. com/en/help/main/10.1/, 2015. Erişim zamanı Ocak, 11, 2017.
N.F. Gray, Drinking Water Quality – Problems and Solutions . (2nd edition). New York: Cambridge University Press. 2008.
AWWA. Water Quality and Treatment – A Handbook on Drinking Water. (6th edition) ABD: Mc Graw Hill, 2011
World Health Organization-WHO. Guidelines for Drinking Water Quality. 4th edn. Geneva: World Health Organization. 2011
J. DE Zuane, Handbook of Drinking Water Quality. (2nd edition). ABD: John Wiley & Sons Inc. 1990.
J.D. Hem, Study and interpretation of the chemical characteristics of natural water: U.S. Geological Survey Water- Supply Paper 2254, U.S. Geological Survey, Alexandria, VA 22304, USA, p.263, 1985
B.A. Day, H.I. Nightingale, “Relationships between groud- water silica, total dissolved solids, and specific electrical conductivity”, Ground Water, 22(1), pp. 80- 85, 1984
R.N. McNeely, V.P. Neimanis, L. Dwyer, “Water Quality Sourcebook- A Guide To Water Quality Parameters: Inland Waters Directorate, Water Quality Branch”, Ottowa, Canada, p. 88, 1979
World Health Organization-WHO. Manganese in Drinking-water Background document for development of WHO Guidelines for Drinking-water Quality. Geneva: World Health Organization. 2011.
Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği, Resmi gazete, 10 Ağustos 2016 tarih, sayı: 29797.
E. Kalıpcı, H. Cüce, S. Toprak. “Damsa Barajı (Nevşehir) Yüzey Suyu Kalitesinin Coğrafi Bilgi Sistemi ile Mekansal Analizi”, Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 7(1), 312-319. 2017.
H.H. Stevens, J.F. Ficke, G.F. Smoot, Water Temperature- İnfluential Factors, Field Measurement And Data Presentation: Techniques Of WaterResources Investigations Of The United States Geological Survey, Chapter D1, Book 1, 65p. 1975.
M. Küçükyılmaz, G. Uslu, N. Birici, N.G. Örnekçi, N. Yıldız, T. Şeker. “Karakaya Baraj Gölü Su Kalitesinin İncelenmesi”, Yunus Araştırma Bülteni, 2, 145-155. 2017.
National Health and Medical Research Council. Australian guidelines to reduce health risks from drinking alcohol. Canberra: NHMRC, 2009.
M. Varol, “Dicle Baraj Gölü Su Kalitesinin Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’ne Göre Değerlendirilmesi”, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2(1): 85–91. 2015
G. Crozes, P. White, and M. Marshall, “Enhanced coagulation: it’s effect on NOM removal and chemical costs”, Journal of American Water Works Association, 87, pp. 78-89, 1995.
E.M. Vrijenhoek, A.M. Childress, M. Elimelech, T.S. Tanaka, and M.D. Beuhler, “Removing particles and THM precursors by enhanced coagulation”, Journal of American Water Works Association, 90, pp. 139-150. 1998