Hemşirelik Eğitiminde Bilgi İletişim Teknolojilerinin (BİT) Kullanımı: Etik Sorunlara Bakış
Son yıllarda bilgi iletişim teknolojileri hayatımızın vazgeçilmez unsuru haline gelmiş ve eğitimde de etkisini göstermiştir. Hemşirelik eğitiminde doğru ve güncel bilgileri elde etme, tutum ve beceri kazanma sürecinde bilgi iletişim teknolojilerinden yararlanılmaktadır ancak bu teknolojilerin kullanımı bazı etik sorunları doğurmuştur. Etik sorunlar karşısında bilgi iletişim teknolojilerinin doğru ve yasal kullanımı için hemşirelik eğitiminde etik davranış oluşturulması gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir. Hemşirelik öğrencilerinin bilgi iletişim teknolojilerini doğru kullanabilmesi için güvenlik ve mahremiyet, fikri mülkiyet hakkı, telif hakkı ve doğruluk gibi etik davranışlar geliştirmeleri gerekmektedir. Hemşirelik eğitiminde etik davranış oluşturma süreci öğrenciyi merkeze alan, aktif öğrenme yöntemlerinin kullanıldığı eğitim yaklaşımları ile mümkündür. Bu bağlamda derlemede hemşirelik eğitiminde bilgi iletişim teknolojileri kullanımı sırasında oluşan etik sorunların üzerinde durulması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
bilgi teknolojileri, etik, hemşirelik eğitimi
THE USE OF INFORMATION COMMUNICATION TECHNOLOGIES (ICT) IN NURSING EDUCATION: OVERVIEW OF ETHICAL ISSUES
In recent years, information and communication technologies have become an indispensable part of our lives and have also shown their effect in education. Information and communication technologies are used in the process of obtaining accurate and up-to-date information and gaining attitudes and skills in nursing education, but the use of these technologies has caused some ethical problems. It is an undeniable fact that ethical behavior should be established in nursing education for the correct and legal use of information and communication technologies regarding ethical problems. Nursing students need to develop ethical behaviors such as security and privacy, intellectual property rights, copyright and accuracy in order to use information and communication technologies correctly. The process of creating ethical behavior in nursing education is possible with educational approaches that use active learning methods which put the student at the center. In this context, it is aimed to focus on the ethical problems in the study that occur during the use of information and communication technologies in nursing education.
Keywords:
ethic, information technologies, nursing education,
___
- Vural B, Sabuncuoğlu A. Bilgi iletişim teknolojileri ve ütopyan bakış açısı. Selçuk İletişim. 2008; 5(3):5-19
- International Society for Technology in Education, 2005. https://www.iste.org/standards/iste-standards-for-teachers. Erişim: 8.6.2022
- Cansoy R. Uluslararası çerçevelere göre 21.yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2018; 7 (4): 3112-3134.
- Para D, Reis Z. Eğitimde Bilişim Teknolojileri Kullanılması: Kimyada Su Döngüsü. Akademik Bilişim’09- XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 2009.
- Gökçearslan Ş. Eğitimde bilişim teknolojileri 1-2, edt. Şahin S, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, 2017
- Yalın H. İnternet temelli eğitim. Nobel Tıp Kitabevi, Ankara, 2008
- Torun E. Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımında etik olmayan davranışların modellenmesi. Erciyes İletişim dergisi. 2014; 3(3): 56-70
- Şenyuva E. Teknolojik gelişmelerin hemşirelik eğitimine yansımaları. FNJN Florence Nightingale Journal of Nursing 2019; 27(1): 79-90.
- Göriş S, Bilgi N, Bayındır S.D. Hemşirelik eğitiminde simülasyon kullanımı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2014; 4(2), 25-29.
- American Association of Colleges of Nursing. White paper. Faculty shortages in baccalaureate and graduate nursing programs: Scope of the problem and strategies for expanding the supply, Washington, DC, 2005
- Şahin G., Başak T. Sanal hasta simülasyon uygulamasının hemşirelik öğrencilerinin klinik karar verme ve problem çözme becerilerine etkisi. J Educ Res Nurs. 2021;18(2):118-122.
- Yükseköğretim Kurulu. “Hemşirelik Lisans Eğitimi Çalıştayı” Ankara, 2017. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/Hemsirelik_Lisans_Egitimi_Calistayi_Sonuc_Raporu.pdf. Erişim: 9.6.2022
- Chao L, Huang H, Ni L, Tsai C, et al. Construction and application of ınnovative education technology strategies in nursing. Hu Li Za Zhi. 2017;64(6):26-33.
- Kaya H, Işık B. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) öğretme-öğrenme sürecine entegrasyonunda hemşire eğitimcilerin rolü. İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi, 2011; 19(3):203-209
- Tezci E. Attitudes and knowledge level of teachers in ICT use: The case of Turkish teachers. International Journal of Human Sciences, 2010; 7(2), 19-44,
- Yüksekdağ B. Hemşirelik eğitiminde bilgisayar teknolojisinin kullanımı. AUAd 2015; 1(1): 103-118.
- Şenyuva E. Sağlık eğitiminde bilişim teknolojilerinin kullanımı: güçlü ve zayıf yönler. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2021;13(4):994-1004
- Burhardt M, Nathainel A, Çağdaş hemşirelikte etik, çev. edt. Alpar Ş, İstanbul Tıp Kitabevi, 2013.
- Bardakçı S, Keser H. Bilişim teknolojilerinin eğitime entegrasyonu. Nobel Tıp Kitabevi, Ankara, 2017
- Rogerson S. Ethıcs and ICT. Oxford Handbook Online, 2011
- Erdem Z. Öğretmen adaylarının bilişim teknolojilerini kullanımlarının etik açıdan değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2008.
- Türkiye Bilişim Vakfı. http://www.tbv.org.tr/, Erişim: 23,04,2022
- Türkiye Bilişim Hukuku. https://internet.btk.gov.tr/turkiye-de-bilisim-hukuku Erişim: 23,04,2022
- Yazıcı N. Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları (Tck. M. 243-244 ve 245). Yüksek Lisans Tezi. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021.
- Günbatar M. Eğitimde bilişim teknolojileri, edt. Şahin S. Pegem Akademi, 2017
- Sağsan M. Sanal âlemde hak arayışları: İnternet’te telif hakkı sorununun boyutlarına kısa bir bakış. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2002; 2: 117-123.
- Fikir ve Sanat Eserler Kanunu. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5846-20141212.pdf. Erişim: 23,04,2022
- Tortop, N. Çağımızın önemli sorunu: kişisel bilgilerin güvenliği sorunu. Amme İdaresi Dergisi, 2000; 33 (3): 1-14.
- Okmeydanı S. Yeni iletişim teknolojilerini sorgulamak: etik, güvenlik ve mahremiyetin kesiştiği nokta. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2017
- Kurt D. Hemşirelik öğrencilerinde mahremiyet bilinci ve etik duyarlılık, Türkiye Biyoetik Dergisi, 2021; 8(3): 144-153
- Büyük Tural E, Baydın Ünaldı N. Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılıkları ile kişisel sağlık verilerinin kayıt ve korunmasına yönelik tutumları arasındaki ilişki. Türkiye Biyoetik Dergisi, 2020;7(4):198-210
- Özlem M. Etik eğitim programının hemşirelerin etik karar verebilme düzeyine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2016.
- Gül Ş, Aşiret G, Kahraman B, Devrez N, Büken N. Etik dersi alan ve almayan hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeylerinin incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2013
- Karabulut Demir S. Hemşirelikte etik eğitimi ve örnek bir müfredat geliştirme. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
- Kırca N, Bademli K, Özgönül M. Öğrenci hemşirelerin etik değerlere yatkınlık durumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020; 23(3): 410-417
- Ordu Y. Hemşirelik öğrencilerinin etik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi üzerine yapılan çalışmaların incelenmesi. Türkiye Biyoetik Dergisi, 2019; 6(3):116-121
- Dedeoğlu G. Etik ve bilişim. Etki Yayınevi, İzmir, 2009.
- Olcott Jr. Farran, Gallardo Echenique, Martínez. Ethics and education in the digital age: global perspectives and strategies for local transformation in Catalonia. RUSC, 2015: 12(2)
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hemşirelerin Diyabetes Mellitus’lu Bireylerde Ağız Sağlığı ve Bakımına İlişkin Görüş ve Uygulamaları
Termoelektrik Soğutucuların Aşı Soğuk Zincir Sürecinde Kullanılması
Kadir ÖZBEK, Kadir GELİŞ, Ömer ÖZYURT
Filiz KIZOĞLU, Kerime Derya BEYDAĞ
Yaşlılarda Uyku Sorunları: Derleme
Şükran YAMAN ATCI, Fatma KOSAVALI ÇAVUŞ
Hemşirelik Eğitiminde Bilgi İletişim Teknolojilerinin (BİT) Kullanımı: Etik Sorunlara Bakış