SOSYAL YAPILANDIRMACILIKLA EKBERÎ GELENEĞİN EPİSTEMOLOJİK BAĞLAMDA KARŞILAŞTIRILMASI

Yapılandırmacı öğrenme kuramı kendinden önceki davranışcı ve bilişselci kuramların aksine öznel bilgiye önem verir. Vygotsky’e göre, bireyin öğrenme faaliyeti çevresiyle olan iletişiminden etkilenir. Çünkü birey, dünyayı sosyal çevresinden edinmiş olduğu araçlar(dil, semboller, işaretler, aletler) vasıtasıyla öğrenir. Dolayısıyla Vygotsky’e göre bilişin araçları bireyin içinde yaşamış olduğu kültüre ait bu araçlardır. İbnü’l-Arabî’nin son dönem şarihlerinlerinde Ahmed Avni Konuk’a göre ise, insan varlığı kendisinde tezahür eden isimler aracılığıyla kavrar. Yani insana verilmiş “istidat” –ki kendisinde tezahür eden isimlerdir.- onun dünyayı bilişini etkiler. İşte bu çalışmada Vygotskyci biliş araçlarıyla, Ahmed Avni Konuk’un biliş aracı –“istidat”(esma)- karşılaştırılmaktadır. Bu karşılaştırmanın ardından din eğitimi programları ile ilgili bir takım öneriler verilmektedir.

COMPARING SOCIAL CONSTRUCTIVISM WITH AKBARIAN SCHOLARSHIP IN THE EPISTEMOLOGICAL CONTEXT

The constructivist learning theory in contrast to former behaviouralist and cognitive theories attaches a significance to subjective knowledge. According to Vygotsky, an individual's learning activity is affected by his/her communication with the surrounding environment; because, individual learns the world through the means, such as language, symbols, signs, tools acquired from his/her social environment. Therefore, tools of cognition, according to Vygotsky, are the ones that belong to culture, where individual lives in. On the other hand according to Ahmed Avni Konuk, one of Ibn al-'Arabi's late commentators, human being conceives the existence through the special features manifested in him. In other words, a "capability" given to him, which is indeed features manifested in him, affects the way of how he conceives the world. In the study, Vygotsky's cognitive tools are compared to those ("capability") of Ahmed Avni Konuk. As a result of comparison it's detected that Vygotsky's cognitive tools and Avni Konuk's "given capability" concept demonstrate resemblance in terms of subjective cognition of the world, while they differ on source of this subjectivity. In concluding part of the study number of recommendations on religious education programs are given.

___

Almond, Ian, İbni Arabî ve Derrida-Tasavvuf ve Yapısöküm, (çev. Kadir Filiz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2016.

Arpacı, Mücahit “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Yapılandırmacı Öğrenme Ortamları”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 12/3, (2012), s. 151-174.

Aslan, Dolgun ve Hasan Aydın, “Yapılandırmacı Öğretim Kuramının Felsefi Paradigmaları: Bir Derleme Çalışması”, Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2/2, s. 56-71.

Aşlamacı, İbrahim, “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri Bağlamıda Çoğulculuk-Yapılandırmacılık İlişkisi”, Religious Sciences, 2, (2014), s. 32-44.

Ayık, Hasan “Düşünceden Dile Felsefe ve Metafor”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, 6/1, (2009), 55-73.

Bal, Hüseyin, Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri, İstanbul: Sentez Yayıncılık, 2016.

Barçkin, Savaş Ş., Ahmed Avni Konuk-Görünmeyen Umman, İstanbul: Klasik Yayınları, 2009.

Ceylan, Yusuf “Din Öğretiminde Radikal Yapılandırmacılığa Yöneltilen Eleştiriler: Eleştirel Realist Bir Yaklaşım”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/38, (2013), s. 161-174.

Charalambos,Vrasidas, “Constructivism Versus Objectivism: Implications For Interaction, Course Desing, and Evaluation in Distance Education”, International Journal of Educational Telecommunications, 6/4, (2000), s. 339-362.

Demirli, Ekrem “Mesnevî’yi Fusûsu’l-Hikem’e Göre Yorumlamak “İlâh-ı Mu’tekad” ve Mevlânâ’nın Mesnevî’sinden Hikâyeler”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 6/14, (2005), s. 347-364.

el-Afifi, Ebü’l-Alâ, Fususü’l-Hikem Okumaları İçin Anahtar: et-Ta’likat ala Fususi’l-Hikem, (çev. Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayıncılık, 2011.

Ev, Halit, “Din Kütlürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Yapılandırmacı Öğrenme -İmkân ve Sınırlılıklar”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 32, (2010), s. 111-137.

Hua Liu, Charlotte and Robert Matthews, “Vygotsky’s Philosophy: Constructivism and Its Criticisms examined”, International Education Journal, 6/3, (2005), s. 386-399.

Dawid W. L. Hung. “Metaphorical Ideas as Mediating Artifacts for the Construction of Knowledge: Implications from the Writings of Dewey and Vygotsky”, Int’l of Instructional Media, 29/2, (2002), s. 197-214.

H. Au, Kathryn, “Social Constructivism and the Scholl Literacy Learning of Students of Diverse Backgrounds”, Journal of Literacy Research, 30/2, (1998), s. 297-319.

Işıkdoğan, Davut “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Ölçme ve Değerlendirme Yöntemlerine Yönelik Görüşleri (Diyarbakır-Şanlıurfa Örneği)”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/11, (2014), s. 165-181.

İbnü’l-Arabî, Fusûsu’l-Hikem, (çev. Ekrem Demirli), İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2016.

Kaymakcan, Recep “Din Eğitiminde Çoğulculuk ve Yapılandırmacılık: Türkiye Örneği”, Din Eğitiminde Çağdaş Konular içinde, (ed. Mustafa Köylü), İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2014, 81-103.

Kılıç, Mahmut Erol, “Ekberiyye”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), X, s. 544-545.

Kılıç, Mahmut Erol, “Ekberiyye”, Türkiye’de Tarikatlar Tarih ve Kültür içinde, (haz. Semih Ceylan), İstanbul: İSAM Yayınları, 2015, s. 317-358.

Kızılabdullah, Yıldız “Yapılandırmacı Yaklaşımın Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin Amaçlarının Gerçekleşmesine Etkisi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 49/2, (2008), 197-215.

Kızılabdullah, Yıldız ve Tuğrul Yürük, “Din Eğitimi ve Öğretiminin Temelleri”, Din Eğitimi içinde, (ed. Mustafa Köylü ve Nurullah Altaş), İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015, 81-109.

Kozulin, Alex and et al., Vygotsky’s Educational Theory in Cultural Contex, Cambridge: Cambridge University Press, 2003.

Konuk, Ahmed Avni, Füsûsu’l Hikem Tercüme ve Şerhi, (haz. Mustafa Tahralı ve Selçuk Eraydın), İstanbul: Dergâh Yayınları, 1987.

Okumuşlar, Muhiddin “5E Yapılandırmacı Öğretim Modeli ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi İşleniş Örneği”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24, (2007), s. 167-180.

Okumuşlar, Muhiddin Yapılandırmacı Yaklaşım ve Din Eğitimi, Konya: Yediveren Kitap, 2014.

Ögke, Ahmet “İbnü’l-Arabî’nin Fusûsu’l-Hikem’inde Ayna Metaforu”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, 9/23, (2009), s. 75-89.

Mehmedoğlu, Yurdagül “İnsanın Zat-ı İlahî’ye Teveccühünde/Yöneliminde Bir İmkân Olarak Vech-i Has Kavrayışı”, 2. Uluslararası Sadreddin Konevi Sempozyumu Bildirileri, (edt. Hasan Yaşar), Konya: Olgun Çelik Ofset Matbaa, 2014, s. 167-171.

Scuhunk, Dale H., Öğrenme Teorileri-Eğitimsel Bir Bakışla, (çev: Muzaffer Şahin ve dğr.), İstanbul: Nobel Yayınları, 2014.

Tokur, Behlül “Kur’an’da Soru Kalıpları ve Metaforlar”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 36, (2011), s. 105-118.

Vygotsky, L. S., Mind in Society, (edt. Michael Cole and et al.), Massachusetts: Harvard University Press, 1979.

Vygotsky, L. S., Düşünce ve Dil, (çev. S. Koray), İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1998.

Zengin, Mahmut “Yapılandırmacı Yaklaşım ve Din Öğretimi”, Din Eğitiminde Çağdaş Konular içinde, (ed. Mustafa Köylü), İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2014, 103-135.

Wertsch, James V., Vygotsky and the Social Formation of Mind, Massachusetts: Harvard University Press, 1985.