Şenferâ’nın Hayatı ve Lâmiyyetü’l-‘Arab Adlı Kasidesi

Bu makalede, cahiliye döneminin su’lûk şairlerinden Şenferâ'nın hayatı ve meşhur kasidesi Lâmiyyetü'l-`Arab ele alınmıştır. Şenferâ’nın söz konusu kasidesi çerçevesinde su'lûk şairler hareketinin yapısı ve Arap edebiyatına katkısı üzerinde durulmuş, saâlik’in yaşadığı zaman dilimi, sosyo-kültürel açıdan incelenerek, hayat tarzlarına kısaca değinilmiştir. Ayrıca Şenferânın içinde yer aldığı saâlik zümresinin edebî alanda kendilerinden söz ettirecek seviyeye geliş süreci anlatılmıştır. Bu bağlamda kadim Arap kültürünün en saygın kasidelerinden biri olan Şenferâ’nın Lâmiyyetü'l-`Arab’ı farklı açılardan analiz edilmiş ve Arap dili açısından öneminin anlaşılmasına çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Şenferâ, Câhiliye, Su’lûk, Lâmiyyetü’l-‘Arab

THE LIFE OF SENFERA AND HIS POEM CALLED LAMIYYETU’L-ARAB

This study explores the life of the Senfera, a prominent su’lûk poet in pre-Islamic Arabic period and his famous poem Lamiyyetu’l-Arab. It deals also with the structure of su’lûk poet movement, poem culture and their time’s socio-cultural specialities with special reference to his famous poem. In this context, I have tried to analyze Senfera’s Lamiyyetu’l-Arab, which was one of the most respected poems of old Arabic culture from different angles, hence, to understand its importance in terms of Arabic language.

Keywords:

Senferâ, Pre-Islamic Arabic Period, Su’lûk (Poor/Bandit), Lamiyyetu’l-Arab,

PDF

___

Abbûd, Mârûn, Edebü’l-‘Arab, Kahire: Müessesetu’l-Hindâvî li’t-ta’lîm ve’s-sakâfe, 2014.

Abdullah, Muhammed el-Habeşî, Câmi’u’ş-Şürûh ve’l-Ĥavâşî, C. III, Ebûzabî: Dârü’l-Kütübi’l-Vataniyye, 2004.

Abdurrahman, Afîf, el-Edebü’l-Cahilî fi Âsâri’d-Dârisîn Kadîmen ve Hadisen, Amman: Dârü’l-Fikr, tarihsiz.

Abdurrahman, Afîf, Mektebetu’l-‘Asru’l-Cahilî ve Edebihi, Lübnan: Dâru’l-Endelüs, 1984.

Ali, Cevâd, el-Mufassal fî Târîhi'l-'Arab Kable'l-İslâm, 4. Baskı, C. VII, (b.y.y.): Dârü's-Sâkî, 2001.

Askerî, Ebû Hilâl, Cemheretü’l-Emsâl, C. II, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.

Bağdâdî, Abdülkadir b. Ömer, Ħizânetü’l-Edeb ve Lübbü Lübâbi Lisâni’l-‘Arab, (tahkik, Abdüsselâm Muhammed Hârûn), C. III, 4. Baskı, Kahire: Mektebetü’l-Hanci, 1997.

Brockelmann, Carl, Tarihü’l-Edebi’l’Arabî (Geschichte der Arabischen Litteratur), (çev. Abdulhalim en-Neccar), C. I, 5. Baskı, Kahire: Dârü’l-Maârif, tarihsiz.

Ebû Nacî, Mahmûd Hasan, eş-Şenferâ Şairu’s-Sahrai’l-Ebî, Cezair: el-Vezaretu’s-Sekafe, 2007.

Halil İsmail, Emine Ebker, el-Cümletü’l-İsmîyyetu fi Şi’ri’ş-Şenferâ, Cami’atu Ümmi Dermân el-İslâmiyye Kulliyyeti’d-Dirasetü’l-‘Ulyâ Külliyeti’l’Lügatı’l-‘Arabiyye, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sudan: 2008.

İbn ‘Akîl, Bahâuddin Abdullah, Şerhu İbn ‘Akîl ‘alâ Elfiyyeti İbn Mâlik, C.I, Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1994.

İbn Ali, Muhasın b. İsmail, Şerh Şi’ru Şenferâ’l-Ezdî, (tahkik, Halid Abdürrauf el-Cebr), Amman: Dârü’l-Yenâbî’, 2004.

İbn Habîb, Ebû Ca’fer, Muhammed, Esmau’l-Muğtalin min’el-Eşrâf fi’l-Câhiliyeti ve’l-İslâm, (tahkik, Seyyid Kesravî Hasen), Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.

İbn Mânzur, Ebü’l-Fadl İbrahim, Lisanü’l-‘Arab, C. X, Beyrut: Dâr Sâdır, tarihsiz.

İsfahânî, Ebü’l-Ferec Ali b. Hüseyn, Kitabü’l-Eğâni, C. XXI, 3. Baskı., (tahkik, İhsan Abbas, İbrahim es-Sa’fin ve Bekr Abbas), Beyrut: Dâr Sâdır, 2008.

İslâm Ansiklopedisi, “Şenferâ”, XI, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1979.

Kâsım, Besım İdrîs “Lâmiyetü’l-‘Arab beyne’ş-Şenfera ve Halâf el-Ahmar”, Mecelletü’t-Terbiye ve’l’İlm, 50 (2011), 134-166.

Meymenî, Abdulaziz, et-Tarâifü’l-Edebiyye, Kahire: Matbaatu Lucnetü’t-Te’lif ve’t-Terceme ve’n-Neşr, 1937.

Muhna, Ahmed Selmân, el-Mar’atu fi’ş-Şi’ri’s-Saâlik fi’l-Cahiliyeti ve’l-İslâm, el-Cami’atu’l-İslâmiyye ‘Imâdetu’t-Dirasetü’l’Ulya, Gazze: 2007.

Nûreddin, Hasan Ca’fer, Mevsu’atü’ş-Şu’arai’s-Sa’âlîk, C. II, Beyrut: Reşadpress, 2007.

Orhan, Davut, Midyat Yöresel Arapçası (Muhallemî) ve Sözlü Edebiyatı, İstanbul: Sahhaflar, 2015.

Sezgin, Fuad, Tarihü't-Türasi'l-Arabî (Geschichte des Arabischen Schrifttum), (çev. Mahmûd Fehmi Hicâzî), C. II, Riyad: Câmiatü’l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye, 1991.

Sözeri, Mustafa Sabri, “Şenferâ ve Lâmiyyetu’l-‘Arab”, İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü Dergisi, 1 (1963), 2-24.

Tülücü, Süleyman, “Şenferâ”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXXVIII, 535-537.

Ya’kûb, Emîl Bedî’, Divânü’ş-Şenferâ, 2. Baskı, Beyrut: Dârü’l-Kitabi’l-‘Arabî, 1996.

Yılmaz, İbrahim, “Tavîl”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXXX, 183-184.

Zebîdî, Muhammed Mûrteda el-Hüseyni, Tacü’l ‘Arus min Cevâhirü’l-Kamus, (tahkik, Mustafa Hicâzî), C. XII, Kuveyt: Matbaat’u Hukûmeti’l-Kuveyt, 1973.

Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b. ‘Umar, A’cebü’l-‘Aceb fi Şerhi Lamiyeti’l-‘Arab, Kostantiniyye: Matbaaatu’l-Cevâib, 1300.

Ziriklî, Hayreddin, el-Alâm Kâmusü Terâcim li-Eşheri’r-Ricâl ve’n-Nisâ mine’l Arab ve’l-Müsta’ribîn ve’l-Müsteşrikîn, C. V, 15. Baskı, Beyrut: Dârü’l-İlm li’l-Melâyîn, 2002.

http://www.arab-ency.com/ar/ (13.10.2016).