Charles A. Frazee, Katolikler ve Sultanlar: Kilise ve Osmanlı İmparatorluğu 1453-1923

Öz Batı’da Roma Katolik Kilisesi’nin kendinden emin mağrur tutum ve davranışlarının zirve yaptığı bu dönemlerde Doğu’da ise bir başka güç iyiden iyi kendisini belli ederek Roma’nın dikkatini çekmiştir. Bu güç hem siyasi-askeri gücü, hem dini anlayışıyla Roman Katolisizmin birleşik bir Hıristiyan alemi; Christendom oluşturma idealinin tam karşısında İslam fetih politikasıyla yer alan Osmanlı İmparatorluğu’dur. Osmanlı İmparatorluğu 1453 yılında Doğu Roma İmparatorluğu’nu ortadan kaldırarak Asya ve Avrupa toprakları arasındaki irtibatı sağlamış kendisine yayılma alanı olarak Roma Katolik Kilisesi’nin nüfuz alanlarını belirlemiş, bu amaçla Hıristiyan dünyaya karşı seferler düzenlemiştir. Askeri seferlerle başlayan Divan ile Kutsal Taht arasındaki inişli çıkışlı karşılıklı etkileşim zamanla yerini diplomasiye bırakmış ve her iki taraf da kendi âli idealleri uğruna birbirlerine karşı temkinli yakınlık ve soğuklukla yaklaşarak bir modus vivendi; birbirlerine bir şekilde tahammül ederek bir arada yaşama becerisi oluşturmuş ve durumu idare etmeye çalışmışlardır. Bu durum aynı zamanda, hemen her dönemin egemen güçleriyle menfaatleri uğruna işbirliği yapmak konusunda maharetli olan Papalığın Osmanlı imparatorluğu gibi büyük bir gücü göz ardı edemeyeceği anlamına geldiği gibi Doğu Ortodoks Kilisesi’ni himayesi altına alan Osmanlı veçhesinden de Avrupa’daki fetihlerini sürdürülebilmesi açısından önem arz etmiştir. 

___

Charles A. Frazee, Katolikler ve Sultanlar: Kilise ve Osmanlı İmparatorluğu 1453-1923,