SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN TARİHSEL BİLGİYE YÖNELİK NESNELLİK VE GERÇEKLİK ALGILARI

Bu çalışma, sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarihsel bilginin nesnelliği ve gerçekliği hususunda ne düşündüklerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Karma yöntemin tercih edildiği çalışmada, amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik kullanılmıştır. Çalışmanın uygulama safhası, 2008-2009 eğitim öğretim yılında gerçekleştirilmiştir. Anket, İstanbul ve Manisa illerinde toplam 21 ortaokulda görev yapan 50 sosyal bilgiler öğretmenine, görüşme formu ise aynı gruptan random yöntemle belirlenmiş 5 sosyal bilgiler öğretmenine uygulanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistik, nitel verilerde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde, öğretmenlerin tarihsel bilginin nesnel olmadığını ve gerçekliği hakkında da oldukça fazla şüphe duydukları bu durumun sınıf içerisinde anlatılan boyutunda da devam ettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Tarih, Tarihsel Bilgi Algısı, Sosyal Bilgiler Öğretmeni

PDF

___

Acun, F. (1998). Yakın dönem tarihi metodolojisi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, (42),717-756.
Aysevener, K., Barutca, E. M. (2003). Tarih felsefesi. İstanbul: Cem.
Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma. Yöntem, teknik ve ilkeler. (4. baskı). Ankara: PegemA.
Bıçak, A. (1999). Tarih bilimi. İstanbul: Çantay.
Bloch, M. (2015). Tarih savunusu veya tarihçilik mesleği. (2. baskı). İstanbul: İletişim.
Braudel, F. (1992). Tarih üzerine yazılar. M. A. Kılıçbay (Çev.). Ankara: İmge.
Burckhardt, J. (1929). Judgments on history and historians. A Project Of Liberty Fund, Inc. Indiana. 5 Ağustos 2017 tarihinde https://goo.gl/DfkKQ7. adresinden alınmıştır.
Büyüköztürk, Ş. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. (23. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Callinicos, A. (1998). Tarih yapmak. N. Saatçioğlu (Çev.). İstanbul: Özne.
Cangızbay, K. (1999). Gurvitch: sosyoloji ve felsefe. Ankara: Ütopya.
Carr, E. H. (2005). Tarih nedir? (8. Baskı). M. G. Gürtürk (Çev.). İstanbul: İletişim.
Carr, E. H., Fontana, J. (1992). Tarih yazımında nesnellik ve yanlılık. Ö. Ozankaya, (Çev.). Ankara: İmge.
Collingwood, R.G. (1990). Tarih tasarımı. K. Dinçer, (Çev.). Ankara: Ara Yay.
Collingwood, R.G. (2001). Tarih felsefesi üzerine denemeler. E. Özvar (Çev.). İstanbul: Ayışığı.
Creswell, J.W., Plano-Clark, V.L. (2015). Karma yöntem araştırmaları. Tasarımı ve yürütülmesi. (2. Baskı). Y. Dede, S. B. Demir (Çev.). Ankara: Anı.
Croce, B. (1921). History its theory and practice. New York: Harcourt, Brace and company.
Çizakça, M. (1998). Ortaöğretimde tarih öğretiminde içerik yenilenmesi. S. Özbaran (Ed.), Tarih öğretimi ve ders kitapları (237-241), İzmir: Dokuz Eylül.
Evans, R. J. (1999), In defense of history. NewYork: W.W. Norton & Company, Inc.
Eyüboğlu İ. Z. (1991). Tarihin ilkeleri. İstanbul: Say.
Faroqhı, S. (2001). Osmanlı tarihi nasıl incelenir? Z. Altok (Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Habermas, J. (1998). Sosyal bilimlerin mantığı üzerine. M. Tüzel (Çev.). İstanbul: Kabalcı.
Halkin, L. E. (1989). Tarih tenkidinin unsurları. B. Yediyıldız (Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Haskett, W. (2008). Historical knowledge. Nature and man: Orientations to historical time. Quality of Human Resources: Education 1. 147-169.
Hobsbawm, E. J. (1999). Tarih üzerine. O. Akınhay (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat.
Hobsbawm, E. J. (2007). Toplumsal tarihten toplumun tarihine. A. Boratav (Ed.). İ. Altınsay (Çev.). Tarih ve tarihçi, Annales Okulu izinde (249-289). İstanbul: Kırmızı.
Hocaoğlu, D. (2002). Bir varlık alanı ve bir bilim olarak tarih. Bilgi ve Düşünce, (2),34-40.
İggers, G. (2000). Yirminci yüzyılda tarih yazımı. (2. baskı). G. Ç. Güven (Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Jaeger, E. A., Davis, O.L. (1996). Classroom teachers thinking about historical texts: an exploratory study. Theory and Research in Social Education (24), 146-166.
Jenkins, K. (1997). Tarihi yeniden düşünmek. B. S. Şener (Çev.). Ankara: Dost.
Johnson, R.B., Onwuegbuzie, A. J. & Turner, L.A. (2007). Toward a definition of mixed methods research. Journal of Mixed Methods Research. 1(2), 112-133
Josepf, S. (2003). Differential perceptions of teachers and students about the teaching and learning of history in secondary schools of Triniad And Tobacco. Andrews University School Of Education. Degree Doctor Of Philosophy. Ann Arbor.29.10. Differential perceptions of teachers and students about the teaching and learning of history in secondary schools of Triniad And Tobacco. Andrews University School Of Education 2017 tarihinde https://goo.gl/2HdvWd adresinden alınmıştır.
Josepf, S. (2012). Differential perceptions of teachers and students about the teaching and learning of history at the upper secondary school level. Caribbean Teaching Scholar. (2), 2, November 2012, 79–91
Kütükoğlu, M. S. (2001). Tarih araştırmalarında usul. (7. baskı). İstanbul: Kubbealtı.
Lorenz, C. (1994). Historical knowledge and historical reality: A plea for "internal realism". History and Theory. 33(3), 297-327. DOI: 10.2307/2505476
Martal, A. (2000). Yerel tarih yazımında kaynak kullanımına ilişkin sorunlar. Z. A. Kızılyaprak (Ed.), Tarih yazımında yeni yaklaşımlar (248-259). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
Memiş, E. (2005). Tarih metodolojisi. (4. baskı). Konya: Çizgi.
McCrum, E. (2013). History teachers’ thinking about the nature of their subject. Teaching and Teacher Education, 35, 73-80.
Miles, B.M., Huberman, A.M. (2015). Nitel veri analizi. S. Akbaba-Altun, A. Ersoy (Çev. Ed.). Ankara: PegemA.
Monte-Sano, C.B. (2011). Beyond reading comprehension and summary: learning to read and write in history by focusing on evidence, Perspective, and Interpretation, Curriculum Inquiry, 41(2), 212-249, DOI: 10.1111/j.1467-873X.2011.00547.x
Munslow, A. (2000). Tarihin yapısökümü. A. Yılmaz (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yay.
Nietzsche, F. (2006). Tarihin yaşam için yararı ve sakıncası. M. Tüzel (Çev.). İstanbul: İthaki.
Ohn, J. D. (2012). Constructing the Past: Assessment of Elementary Preservice Teachers’ Perception about History. The Social Studies. 104(1), 15-22, DOI: 10.1080/00377996.2011.644641
Ortaylı, İ. (2011) Tarih yazıcılık üzerine (2. baskı). İstanbul: Cedit.
Özçelik, İ. (2014). Tarih ve metodolojisi. Ankara: Gazi.
Öztürk, İ. H. (2011). Bilimsel (modern) tarihten parçalanmış (postmodern) tarihe, tarih nasıl yazılır? Ahmet Şimşek (Ed.), Tarih nasıl yazılır? Tarihyazımı için çağdaş bir metodoloji (39,66), İstanbul: Tarihçi.
Patton, M.Q., 2014. Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (3. Baskı). M. Bütün, S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: PegemA.
Pingel, F. (2007). Tarihsel anılar ve çok etnisiteli bir bağlamda tarih ders kitapları: Bazı deneyimler. A. Berktay, H. C. Tuncer (Ed.). Tarih Eğitimi ve Tarihteki “Öteki” Sorunu. (2. Baskı). (134-140). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Ricoeur, P. (2004). Memory, history, forgetting. translated by Kathleen Blamey and David Pellauer).Chicago:University of Chicago press
Safran, M. (2006). Osmanlı tarihi öğretimi ve Osmanlı imajı. Tarih eğitimi: Makale ve bildiriler. Ankara: Gazi Kitabevi
Stemler, S., 2001. An overview of content analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 7(17), 1-6.
Şimşek, A. (2015). Tarih için metodoloji. Ankara: Pegem Akademi.
Tamm, M. (2014). Truth, objectivity and evidence in history writing. Journal of the Philosophy of History 8, 265–290
Tekeli, İ. (2007). Birlikte yazılan ve öğretilen tarihe doğru. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Togan, Z.V. (1985). Tarihte usul. (4. Baskı) İstanbul: Enderun.
Uçar, Ş. (2002). İnsanın yeryüzü macerası. İstanbul: Gelenek yay.
URL 1: https://goo.gl/LBbNX5 01.09.2017 tarihinde erişilmiştir.
URL 2: https://goo.gl/EyMeUN 02.09.2017 tarihinde erişilmiştir.
URL 3: https://goo.gl/ca3V9G 05.10.2017 tarihinde erişilmiştir.
URL 4: https://goo.gl/pdBs4E 05.10.2017 tarihinde erişilmiştir.
Vella, Y. (2001). Yaratıcı tarih öğretimi. B. Ata (Çev.). Milli Eğitim Dergisi, (150), 28.09.2009 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/150/vella_ata.htm. adresinden alınmıştır.
Voet, M., De Wever, B. (2016). History teachers’ conceptions of inquiry -based learning, beliefs about the nature history, and their relation to the classroom context. Teaching and Teacher Education 55, 57-67.
Weber, M. (2017). Sosyal bilimlerin metodolojisi (3. baskı). Vefa Saygın Öğütle (Çev). İstanbul: Küre
White, H. (2008). Metatarih. M. Küçük (Çev.). Ankara: Dost Kitabevi
Yazıcı, F., Şimşek, A. (2011). Tarih öğretiminde nesnellik sorunu. Tarih Okulu. (11), 13-32.
Yılmaz, K. (2008). Social studies teachers' conceptions of history: Calling on historiography. The Journal of Educational Research, 101(3), 158-176, DOI: 10.3200/JOER.101.3.158-176
Yılmaz, K., Kaya, M. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih algısı ve tarih öğretimine pedagojik yaklaşımları. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (6), 73-95