BÜYÜKBAŞ HAYVAN ÜRETİCİLERİNİN SUNİ TOHUMLAMA YAPTIRMA KARARLARINI BELİRLEYİCİLER ÜZERİNE BİR ANALİZ: DOĞU ANADOLU BÖLGESİ ÖRNEĞİ

Öz Özet: Doğu Anadolu Bölgesi büyükbaş hayvan potansiyeli bakımındanönemli bir paya sahip olmasına rağmen hayvan başına süt ve et verimibakımından Türkiye ortalamasının oldukça altındadır. Bölgede hayvan başına etve süt veriminin düşük olmasının en önemli nedeni hayvan varlığı içerisindeverimli hayvan ırkı oranının düşük olmasıdır. 2005-2007 yıllarında uygulanansuni tohumlama ağırlıklı hayvancılık destekleri, kültür ırkı ve melezihayvanların oranının artmasına önemli katkı sağlamıştır. Çalışmanınmateryalini, Doğu Anadolu Bölgesini temsil edebilecek Erzurum, Ağrı, Van veElazığ illerinde yapılan 401 denekli çiftçi anketinden elde edilen verileroluşturmaktadır. Verilerin deskriptif analizinde “Cross-tabbing” ekonometrikanalizinde ise Sınırlı Bağımlı Değişken Modeli, Logit yöntemiyle tahminedilmiştir. Üreticilerin suni tohumlama yaptırma kararlarında işletmenin ilçemerkezine uzaklığı, hayvan başına verim ve işletmecinin diğer hayvancılıkdesteklerinden faydalanma durumu önemli bulunmuştur. Yaş ve ilçe merkezineuzaklık ile suni tohumlama yaptırma arasında ters ilişki olduğu tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Doğu Anadolu Bölgesi, suni tohumlama, sınırlıbağımlı değişkenAbstract: Although East Anatolia Region has an important share interms of cattle potential the meat and milk productivity per animal is Quiteunder the average of Turkey. The most important reason of this low meat andmilk productivity per animal is the low rate of more productive cattle races incattle population. Artificial insemination based cattle breeding supports in 2005-2007 has contributed a lot of to increase the rate of culture and cross breds. Thematerial of the study were obtained by survey study with 104 farmers inErzurum, Ağrı, Van and Elazığ which represents the East Anatolia region. Indescriptive analysis of the data, “ Cross-tabing” was used, in econometricanalysis, on other hand, Limited Dependent Variable model was estimated byLogit metod. In decision of producers to use artificion insemination distance ofthe farm to the center of counry, productivity per animal and farmer’s utilizationfrom cattle supports are found significant. Between age, distince to the centerof country and artificial insemination usage have negative correlation.Keywords: East Anatolia Region, artificial insemination, limiteddependent variable