GİRDİ-ÇIKTI ANALİZİ YAKLAŞIMIYLA KIRGIZİSTAN EKONOMİSİNİN İNCELENMESİ

Öz Özet: Özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerinde kalkınmaamacına paralel olarak uygulanan ekonomik politikaların temel amaçlarındanbiri de, kalkınmayı hızlandıracak şekilde ekonomik yapı değişiminigerçekleştirmektir. Küreselleşme ise tüm dünyada olduğu gibi Kırgızistan’da dabu yapısal değişimi daha da hızlandırmıştır. Oldukça geniş kapsamlı olanekonomik yapı kavramına bağlı olarak, yapısal değişimi açıklamaya yönelikfarklı yaklaşımlarla yapılacak araştırmalar, ülkedeki ekonomik yapının farklıyönlerini yansıtabilmesi ve daha sağlıklı ekonomik plan ve politikalarınbelirlenmesi için daha da önemli olmaktadırlar. Bu durum ekonomik yapınınincelenmesinin girdi - çıktı analizi yaklaşımıyla yapılmasının temel nedeninioluşturmaktadır. Bilindiği gibi girdi – çıktı analizi; bir ekonomik sistemin belirliyapısal özelliklerini tanımlayan bir veriler seti, belli bir zaman aralığı içindebelirli bir andaki davranışını açıklamaya yönelik analitik bir tekniktir.Ekonomik sektörler, sadece yatırım, istihdam, katma değer, tüketim gibideğişkenlere göre değil, bunlara ek olarak birbirlerinin mal ve hizmet alıcı vesatıcısı konumunda iç ilişkileriyle de yer almaktadırlar. Çalışmamızda sözkonusu inceleme sektörler arası ilişkileri de kapsayacak şekilde; ileri – geribağlantı endekslerinin hesaplanması, sektörlerin yayılma derecelerinin vedoğrudan – dolaylı taleplerinin yardımıyla Hirschman kategorilerine göre kilitsektörlerin belirlenmesi ve genel olarak sektörel üretim yapısının incelenmesiyleyapılmaktadır. Dış ticaret bakımından da, nihai talep unsurları içerisinde yeralan ihracat vektörü kullanılarak ihracatı karşılamak için gerekli sektörel üretimdeğerleri hesaplanmaktadır. Söz konusu hesaplamaların yapılmasında,Kırgızistan Milli İstatistik Komitesi tarafından hazırlanan 2006 yılı girdi-çıktıtablosu kullanılmıştır.Anahtar kelimeler: Girdi-Çıktı Tablosu, Doğrudan ve Dolaylı BağlantıKatsayıları, Kilit Sektörler, Doğrudan ve Dolaylı Talep, Yayılma Dereceleri,Hirschmann KategorileriAbstract: The main purpose of the economic policies pursued in orderto accelerate growth in developing countries is the changing economic structure.Globalization in Kyrgyzstan has accelerated these structural changes. Theconcept of the economic structure is fairly comprehensive, but differentresearch approaches explain different aspects and promote to produce economicplans and policies. This case indicates the principal cause of input - outputanalysis of the economic structure. As it is known inputs - output analysis, adata set that identifies specific structural features of economic system, ananalytical technique that explain the behavior of values in a given specific time.Economic sectors include in their internal relations not only the investment, employment, value added, consumption, also they include goods and servicessellers and buyers. We examine the sectors, including relationship betweensectors, by calculation of the index forward - back connection, key sectors andthe sectoral production structure identified by the spread of the sector level anddirect - indirect requests and Hirschman categories. Foreign trade terms studedby one of the final demand components, export industry vector, that used tomeet export production. We used input-output table prepared by the KyrgyzstanNational Statistics Committee in 2006.Key words: Input-Output Table, Direct and Indirect ConnectionCoefficients, Key Industries, Direct and Indirect Demand, Spreading Degrees,Hirschmann Categories