Öz Özet: Dışalım talebini hem alıcı hem satıcı kesimlere göre ayrıştırangirdi-çıktı (G-Ç) modelinin 1973–1996 dönemine ilişkin bulgularına göre,petrol ürünleri kesimi öbür yurtiçi alıcı kesimler içinde açık arayla öndegelmekte, ham petrol kesimi de en önemli yabancı satıcı kesimler arasındayer almaktaydı. Buna ek olarak aynı dönemde petrol ürünleri kesiminin fiyatartışlarında başı çektiği görülmekteydi. Bütün bu bulgular üretici fiyatlarıylahesaplanmış G-Ç verilerinden elde edilmişti. Ancak aynı modeli temelfiyatlarla düzenlenmiş 1998 G-Ç verilerine uygulayan benzeri çalışmalaragöre Türkiye’nin petrol dışalımına bağımlılığı, hâlâ önemli olmakla birlikte,dışadüşen konumunda değildi. Bu çelişkili bulgu çalışmanın çıkış noktasıdır.Türkiye 1990’larda kullandığı petrolün yaklaşık % 90’ını dışarıdanalmaktaydı. Bu oran 2000’lerde daha da yükseldi. Petrolün birim fiyatının%70–75 kadarı vergiden oluşmaktadır. Akaryakıt vergisinin dolaylı vergileriçindeki payı 1998’de %30’du. Bu da toplam vergi gelirlerinin %12’sinekarşılık gelmektedir. Yukarıda sözü edilen çelişki her ne kadar üreticifiyatları ya da temel fiyatlarla değerlemeler arasındaki fark, enerjiyoğunluğundaki ya da enerji ikamesindeki değişen eğilimler, Türkiye’nin1996’da AB ile Gümrük Birliği’ne girmesi gibi değişik etmenlerebağlanabilirse de, bu çalışma vergi bileşeninin etkilerine odaklanacaktır.Amacımız, dolaylı vergilerden doğan fiyat çarpıklıklarını da hesaba katarak,petrole bağımlılığın teknolojik yönü konusunda biraz daha bilgilenmektir.Bunu sağlamak için temel fiyatlarla ve üretici fiyatlarıyla bulunan katsayılararasındaki farkı, kesimler arası işlemlerin doğurduğu vergiler cinsindentanımlayan bir yöntem geliştirdik. Kullandığımız veriler 1998 G-ÇÇizelgesinin biri temel fiyatlarla öbürü üretici fiyatlarıyla hazırlanmış ikibiçimidir. Buradan elde ettiğimiz bulgulara göre temel fiyatlarla hesaplanandışalım uyarma katsayıları hep daha büyük çıktı. Öyleyse, daha öncekiçalışmalarda Türkiye’de üretimin petrol dışalımına bağımlılığını hepolduğundan daha düşük tahmin edildiğini söyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler: Girdi-çıktı, petrol, vergi, dışalıma (ithalata)bağımlılıkAbstract: Findings with the I-O model decomposing import demandgeneration by origin and destination revealed that petroleum products sector was a far outlier as the domestic destination sector and raw petroleum wassignificant as the origin sector in the Turkish economy during 1973-1996.Furthermore findings with the I-O model decomposition model incorporatingrelative price effects indicated that petroleum products were leading in priceincreases in the same era. These exercises were carried with input-outputdata in producers’ prices. A similar work done with the input-output data inbasic prices for 1998 however found that Turkey’s dependence on oilimports was not outstanding, though still significant. This controversialfinding is the starting point of this paper. Turkey imported about 90 % of itsoil in the 1990s and even more in the 2000s. Oil price data show that taxesamount to 70-75 % of the unit price. The share of petroleum products taxesin total indirect taxes was 30 % in 1998, which amounts to 12 % in total taxrevenues. Although the controversy might be due to several factors such asdifference in valuation (producers’ versus basic prices) and/or changingpatterns in energy intensity (and/or substitution) and/or Turkey’s entrance toCustoms Union with the EU in 1996, this paper focuses on the impact of thetax component. It is an attempt to gain further insight into the technologicalaspect of oil dependency of the economy, with price distortions due toindirect taxes accounted for. We develop a methodology which defines thediscrepancies between technical coefficients based on data in basic pricesand in producers’ prices in terms of taxes incurred during interindustrialtransactions. The unique set of data that we have is two I-O tables for 1998,one in basic prices and the other producers’ prices. We find that importgeneration coefficients are generally larger with data in basic prices. Hencewe might have even underestimated dependency on oil imports in the pastperiod.Keyword: Input-output, oil, tax, import dependency