ULUS DEVLETİN DÖNÜŞÜMÜNDE HÜKÜMET DIŞI ÖRGÜTLERİN ETKİSİ

Ekonomik, teknolojik, sosyal ve siyasal alandaki gelişmeler inanç, değer, kurum ve kuralların değişim ve dönüşüm geçirmesine neden olmaktadır. Zamanın kısaldığı ve mekânın daraldığı küreselleşme sürecinde yaşanan değişim ve dönüşüm diğer birçok kurum gibi uluslararası sistemin etkili aktörlerinden olan ulus devletleri de büyük ölçüde etkilemektedir. Küreselleşme süreci geleneksel ulus devlet düşüncesinde hayati öneme sahip egemenlik hakkının muhtevasında ve uygulanmasında büyük çaplı değişim ve dönüşüm yaşanmasını beraberinde getirmiştir. Ulus devletin egemenlik hakkı bir taraftan uluslararası sistemin etkili aktörlerinden olan ulus üstü siyasi ve ekonomik yapılar tarafından aşındırılırken diğer taraftan merkezi yönetim yetkilerinin yerel yönetimler ile sivil yapılanmalarla paylaşılmasıyla ulus devletin yapısal dönüşümü sağlanmakta, işlevleri azaltılmakta ve etki alanı da daraltılmaktadır. Uluslararası alanda etkisini artırma eğiliminde olan hükümet dışı örgütler, ulus devlet üzerinde çok yönlü etki yapan aktörlerden birisi olarak öne çıkmaktadır. Hükümet dışı örgütler sahip olduğu bazı özelliklerinden dolayı ulus devletler üzerindeki etkisi, uluslararası siyasi yapılar ile çok uluslu şirketlerden bazı yönlerden ayrışmaktadır. Bu çalışmada uluslararası alanda faaliyet gösteren diğer siyasi ve ekonomik yapılardan birçok yönden ayrışan hükümet dışı örgütlerin sahip olduğu özelliklerin ulus devlet düşünce, yapı ve işleyişine etkisi irdelenmektedir. Bazı özellikleri hükümet dışı örgütlerin ulus devlet üzerindeki etkisini artırıcı bazı özellikleri ise onun ulus devlet üzerindeki etkisini azaltıcı etki yaptığı düşüncesinden hareketle konu farklı boyutlarıyla ele alınmaktadır.

Changes in economic, technological, social and political fields result in changing and transformation of believes, values, institutions and rules. The change sand transformations experienced in the globalization process where the time shortens and the space narrows, seriously affect along many things also the nation states which are one of the main actors of international system. Globalization process brings together a great amount of change and transformation in content and application of the right of sovereignty. The functions of the nation states diminish, and the affect area of the nation states narrow, and the right to sovereignty is eroded because of in the one hand supranational political and economic structures which are also important agents of the international system, and in the other, because of share of central Powers with local government and civil structures. The non-governmental organizations (NGOs) which desire to increase their effects on international area come forward as one of the actors which affect ∗ Yrd. Doç. Dr. İnönü Üniversitesi İİBF Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, nation states multi directionally. The effects of NGOs on nation states differ from of international political structures and multinational corporations, because of some of their characteristics. In this study it is examined the effects of NGOs on the nation states’ ideas, structures and functioning which differ from effects of other political and economic structures. The research is handled from the thought that characteristics of NGO’s are very effective on nation state. However at the same time their same characteristics are defective.

___

Abdulhakimoğulları, E. ve Kedikli, U. (2006), “Bir Hükümet Dışı Kuruluş Modeli Olarak Uluslar Arası Af Örgütü ve İnsan Haklarının Gelişimine Katkısı”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-31

Amin, S. (2007), Avrupa Merkezcilik, (Çev. M. Sert), Çiviyazıları Yayınevi, İstanbul

Ateş, D. ve Uysal, A. (2006), “Merkez- Dışı Ülkelerdeki Ulusötesi

Sivil Toplum Kuruluşları (Stk): Dış Politika, Finansman ve Meşruiyet, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 63- 85 Bağcı, C. (2003), “Historical Evolution of NGOs: NGO Proliferation in the PostCold War Era”, Avrupa Günlüğü, No: 4, 299-326

Başlar, K. (2005), Uluslararası Hukukta Hükümet Dışı Kuruluşlar, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara

Brubaker, R. (2010), Fransa ve Almanya’da Vatandaşlık ve Ulus Ruhu, (Çev. V. Pekel), Dost Kitabevi, Ankara

Cain, E. J. (1994), Türkiye Çevre Vakfı Gönüllü Kuruluşlar Toplantısı, Önder Matbaası, Ankara

Cox, K.(1999), “Should Amnesty Intenational Expand Its Mandate To Cover Economic, Social And Cultural Rights,”Arizona Journal Of International And Comparative Law, 16(2), 263

Craplet, M., (1997), “The Role of Non-Governmental Organizations”, Addiction, 92(3), 103-108

Çaha, Ö.(2003), Aşkın Devletten Sivil Topluma, Gendaş Kültür Yayınları, İstanbul Çam, Esat (1999), Siyaset Bilimine Giriş, Der Yayınları, İstanbul

Erdem, H. H.(2010), Devlet - Ulusun Sonu, Ezgi Kitabevi, Bursa

Erözden, Ozan (2008), Ulus Devlet, On İki Levha Yayınları, İstanbul

Gıddens, A., (2005), Ulus Devlet ve Şiddet, (Çev. C. Atay), Devin Yayınları, İstanbul

Guıbernau, M., (1997), Milliyetçilikler 20. Yüzyılda Ulusal Devlet ve Milliyetçilikler, (Çev. N. N. Domaniç), Sarmal Yayınevi, İstanbul

Habermas, J. (2008), Küreselleşme ve Milli Devletlerin Akıbeti, (Çev. M. Beyaztaş, Bakış Yayınları, İstanbul

Heywood, A. (2011), Siyaset Teorisine Giriş, (Çev. H. M. Köse), Küre Yayınları, İstanbul

Kayrak, M. (2006), “Yolsuzlukla Mücadelede Ulus lararası Örgütler”, Sosyo Ekonomi Dergisi, 2(4), 85- 108

Kazgan, G. (2009), Küreselleşme Ve Ulus-Devlet Yeni Ekonomik Düzen, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul

Kloby, Jerry (2005), Küreselleşmenin Sefaleti, Güncel Yayınları, İstanbul

Köker, L. (2008), Demokrasi, Eleştiri ve Türkiye, Dipnot Yayınları, Ankara

Rawls J. (1971), A Theory of Justice, Oxford University Press, London

Robertson, R., (1996), Globalization, Sage Publication, London

Lipson, L. (2005), Siyasetin Temel Sorunları, (Çev. F. Yavuz), İş Bankası Yayınları, İstanbul

Otto D., (1996), “Nongovernmental Organizations in The United Nations System: The Emerging Role of International Civil Society”, Human Rights Quarterly, Vol. 18

Scoble H. M. Ve Wiseberg, L. S. (1974), “Human Rights And Amnesty International,” Annals of The American Academy Political and Social Science, 4(13), 15-16

Smillie, I., (1997), “Ngo’s Development Assistance: A Change in The Mind Set”, Third World Quarterly, 18(3), 563-577

Smıth, A. D. (2002), Ulusların Etnik Kökeni, (Çev. S. Bayramoğlu ve H. Kendir), Dost Kitapevi, Ankara

Sobacı, M. Z. (2011), “Politika Transferi Bağlamında Kamu Yönetiminde NeoLiberal Reformların Yayılması: Açık Toplum Enstitüsünün Rolü”, Sosyo Ekonomi, 7(16), 191-210

Stewart, S., (1997), “Happy After in The Market Place: Non-Governmental Organizations and Civil Society”, Review of African Political Economy, 24(71), 11-34

Touraine, Alain (2001), The New Capitalist Society, Brill, Boston

Türköne, M.(2009), “Ulus-Devlet ve Milliyetçilik”, M. Türköne (Ed.),Siyaset, Opus Yayınları, İstanbul, 631-666

Young, M. (1998), “External Monitoring of Domestic Religious Liberties”, Brigham Yound Uiversity Law Review, 2, 501-514