YURTİÇİ TASARRUFLAR VE EKONOMİK BÜYÜME: TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE TEORİK BİR TARTIŞMA

Ekonomik büyümenin kaynağı üretim artışıdır. Üretim artışı ise üretim faktörlerinin miktarının artırılmasıyla ya da mevcut teknolojinin geliştirilmesi yoluyla sağlanabilir. Dolayısıyla üretim artışı sağlamanın bir yolu da sermaye birikimini artırmaktır ki sermaye birikimi de yurtiçi tasarruflar ile finanse edilen yatırımlar yoluyla sağlanabilir. Daha yüksek yurtiçi tasarruflar ödünç verilebilir fonların artmasına yol açarak hem yatırımların finansman maliyetlerini hem de yabancı kaynak bağımlılığını azaltır. Böylelikle ödemeler dengesi üzerinde bir baskıya yol açmadan yatırımlar artarken, sermaye birikimi ve üretim artışı sağlanarak ekonomik büyüme gerçekleştirilir. Yurtiçi tasarrufların ekonomik büyüme üzerindeki bu önemli etkisi literatürde geniş yer bulmuş ve ekonomik büyüme ile yurtiçi tasarruflar arasındaki doğru yönlü ilişki genel kabul görmüştür. Bu kapsamda 1980-2012 yılları arasında ülkemizde yurtiçi tasarrufların seyri ele alınarak, yurtiçi tasarruf ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki dünyanın en büyük ilk 20 ekonomisi ile karşılaştırmalı olarak teorik açıdan ele alınmıştır. Çalışmanın sonunda özelliklede gelişmekte olan ülkeler için, sürdürülebilir yüksek bir büyüme sağlamada yurtiçi tasarrufların önemli bir değişken olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yurtiçi Tasarruf, Ekonomik Büyüme, Panel Veri Analizi

The source of economic growth is the increase in production. Increasing production can be achieved by increasing the amount of production factors or the development of technology. Therefore, another way to increase production is to increase capital accumulation that can be achieved through investments which are financed by domestic savings. Higher domestic savings, leading to increase loanable funds, both reduce the financing costs and dependence on foreign sources. Thus, while investments increase without causing a pressure on the balance of payments, economic growth is accomplished by capital accumulation and a providing increase in production. This significant effect of domestic savings on economic growth has widely taken place in the literature. Although the linear relationship between domestic savings and economic growth is generally accepted in the literature, the direction of causality between them is still a controversial issue. For this purpose; the direction of relationship between domestic savings and economic growth has been investigated using panel data analysis with data of the world's largest 20 economy. At the end of the study; it has been concluded that ensuring sustainable high growth for especially developing countries domestic savings is an important variable and domestic savings increase economic growth

Keywords:

Domestic Saving, Economic Growth, Panel Data Analysis,

PDF

___

Abdioğlu, Z., & Berber, M. (2007). Türkiye' de Yurtiçi Tasarruf ve Belirleyicileri. İkinci Uluslararası İşletme ve Ekonomi Çalıştayı Bildiriler, Özetler ve Pratik Bilgiler Kitabı, (s. 228-242). Giresun.

AbuAl-Foul, B. (2010). The Causal Relation Between Savings and Economic Growth: Some Evidence from Mena Countries. The 30. MEEA Meeting Atlanta Jan. 2010.

Aghion, P., Comin, D., Howitt, P., & Tecu, I. (2009). When Does Domestic Saving Matter for Economic Growth? Harvard Business School BGIE Unit Working Paper 09-080, 1-53.

Agrawal, P. (2001). The Relation Between Savings and Growth: Cointegration and Causality Evidence from Asia. Applied Economics, 33:4, 499-513.

Agrawal, P., & Sahoo, P. (2009). Savings and Growth in Bangladesh. The Journal of Developing Areas, Volume 42, Number 2, Spring, pp. 89- 110.

Alguacil, M., Cuadros, A., & Orts, V. (2004). Does Saving Really Matter For Growth? Mexico (1970-2000). Journal of International Development, ; 16, 2; 281-290.

Altuğ, S., & Öz, S. (2012). Finansal Serbestleşme ve Yurtiçi Tasarruflar. Ekonomik Araştırma Forumu Politika Notu 12-09, 1-5 http://eaf.ku.edu.tr/sites/eaf.ku.edu.tr/files/eaf_pn1209.pdf.

Anoruo, E., & Ahmad, Y. (2001). Casual Relationship Between Domestic Savings and Economic Growth: Evidence From Seven African Countries. African Development Bank, 13, issue 2, 238-249.

Atamtürk, B. (2007). Gelişmekte Olan Ülkelerde ve Türkiye'de Finansal Serbestleşmenin İç Tasarruflar Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Yıl 2007, Cilt XXIII, Sayı: 2, 75-89.

Attanasio, O., Picci, L., & Scorcu, A. (1998). Saving, Growth and Investment: A macroeconomic analysis using a panel of countries. “Saving in the World”, January 15-16, 1998 at the World Bank in Washington DC.

Aydınonat, N. E. (2012, Ağustos). 2023'te 25.000 Dolar Gelir Hayal Değil, Ama... Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Değerlendirme Notu.

Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data. John Wiley & Sons Ltd, The Atrium, Southern Gate, Chichester, West Sussex PO19 8SQ, England.

Boratav, K. (2012). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009. 17. Baskı İmge Kitabevi Ankara.

Carroll, C., & Weil, D. (1993). Saving and Growth: A Reinterpretation. NBER Working Paper Series No:4470.

Claus, I., Haugh, D., Scobie, G., & Törnquist, J. (2001). Saving and Growth in An Open http://www.treasury.govt.nz/publications/research-policy/wp/2001/01- Treasury 32/twp01-32.pdf. Working Paper 01/32,

Çağlayan, E. (2006). Enflasyon, Faiz Oranı ve Büyümenin Yurtiçi Tasarruflar Üzerindeki Etkileri. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt XXI, Sayı 1, 423-438.

Düzgün, R. (2009). Türkiye' de Özel Tasarrufların Belirleyicileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:32, 173- 189.

Eğilmez, M. (2012). Türkiye'de Ekonomi Politikası Uygulamaları. http://www.mahfiegilmez.com/2012/05/turkiyede-ekonomi-politikas- uygulamalar.html adresinden alınmıştır

Ekinci, A., & Gül, E. (2007). Türkiye'de Yurtiçi Tasarruflar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Uygulamalı Bir Analiz (1960 2004). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 19, s:167-184.

Hausman, J. (1979). Specification Tests in Econometrics. Econometrica, 46, no. 6, ss. 1251–1271.

Hausman, J., & Taylor, W. (1981). Panel Data and Unobservable Individual Effects. Econometrica, 49, no. 6, ss. 1377–1397.

Hevia, C., & Loayza, N. (2011). Saving and Growth in Egypt. The World Bank Development Research Group Macroeconomics and Growth Team, Policy Research Working Paper 5529.

Jappelli, T., & Pagano, M. (1994). Saving, Growth and Liquidity Constraints. The Quarterly Journal of Economics, Vol. 109, No. 1, pp. 83-109.

Karaçor, Z., & Alptekin, V. (2006). 1980 Sonrası İstikrar Politikaları Işığında Türkiye Ekonomisinin Trend Analizi Yardımıyla Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi Cilt:6 Yıl:6 Sayı:11, 307-342.

Kibritçioğlu, A. (2001). Türkiye'de Ekonomik Krizler ve Hükümetler (1969- 2001). Yeni Türkiye, Eylül-Ekim Sayı:41, 174-182.

Kónya, L. (2005). Saving and Growth: Granger Causality Analysis with Bootstrapping On Panels of Countries. Journal of Economic Research, 10, 231–260.

Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı. (2003). Türkiye Ekonomisi (Tarihsel Gelişimi). Ankara: Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Merkez Müdürlüğü.

Lean, H., & Song, Y. (2008). Domestic Saving And Economic Growth in China. Asian Business and Economics Research Unit Discussion Paper 64, 1-14.

Mavrotas, G., & Kelly, R. (2001). Old Wine in New Bottles: Testing Causality Between Savings and Growth. The Manchester School Supplement, 1463-6786, 97-105.

Mohan, R. (2006). Causal Relationship Between Savings And Economic Growth in Countries With Different Income Levels. Economics Bulletin, Vol. 5, No. 3, pp. 1−12.

Oladipo, O. S. (2010). Does Saving really matter for Growth in Developing Countries? The Case of a Small Open Economy. The International Business & Economics Research Journal, Apr 2010; 9, 4; ProQuest Central pg. 87-94.

Ökmen, O. (2012). Türkiye Büyürken Tasarruf Oranları Düştü. http://www.turcomoney.com/yazar/turkiye-buyurken-tasarruf- oranlari-dustu.html adresinden alınmıştır

Öz, S. (2011). Türkiye'nin Cari İşlemler Açığı ve Yurtiçi Tasarruflar. EAF Ekonomik Araştırma Forumu Politika Notu 11-10.

Rodrik, D. (1998). Saving Transitions. http://www.hks.harvard.edu/m- rcbg/research/d.rodrik_ksg_saving.transitions.pdf alınmıştır adresinden

Saltz, I. S. (1999). An Examination of the Causal Relationship Between Savings and Growth in the Third World. Journal of Economics and Finance Volume:23 Number:1, 90-98.

Sancak, E., & Demirci, N. (2012). Ulusal Tasarruflar ve Türkiye'de Sürdürülebilir Büyüme İçin Tasarrufların Önemi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8, Yıl:8, Sayı:2, 8:159-198.

Sevindirici, İ. (2012). Kalkınmanın Sermaye Birikimi Politikaları ve Türkiye. Adana: İtalik Kitaplar.

Shahbaz, M., & Khan, R. (2010). Old Wine in New Bottles: Saving – Growth Nexus: Innovative Accounting Technique in Pakistan. Theoretical and Applied Economics, Volume XVII, No. 7(548), pp. 49-60.

Singh, T. (2010). Does domestic saving cause economic growth? A time-series evidence from India. Journal of Policy Modeling, Volume 32, Issue 2, 231–253.

Sinha, D. (1999a). Saving and Economic Growth in Sri Lanka. Indian Journal of Applied Economics, Vol. 8, No: 3 pp: 163-174.

Sinha, D. (1999b). The Role of Saving in Pakistan's Economic Growth. The Journal of Applied Business Research, Vol. 15, No: 1, pp:79-86.

Sinha, D., & Sinha, T. (1998). Cart before the horse? The saving–growth nexus in Mexico. Economics Letters, 61, pp: 43-47.

Tellan, D. Ö. (2008). Tüketimin Karşı Devrimi: Türkiye'de 1980 Sonrası Uygulanan İktisat Politikalarının Toplumsal Sonuçlarına Eleştirel Bir Bakış. Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 19, Sayı: 67, ss:1-19. Yılına http://www.tusiad.org.tr/__rsc/shared/file/eko95.pdf. alınmıştır Girerken Türkiye Ekonomisi. adresinden

United States General Accounting Office. (2001). National Saving: Answers to Key Questions.

Uzay, N. (2011). Gelir Dağılımı-Tasarruf İlişkisi: Kayseri' deki Girişimcilerin Tasarruf Davranışlarını Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama. Türkiye' de Tasarruflar (s. 1-17). Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu.

Verma, R. (2008). Savings, investment, foreign capital inflows and economic growth in India 1950-2005. Doctor of Philosophy thesis, School of Economics, http://ro.uow.edu.au/theses/1935. University of Wollongong,

Wooldridge, J. M. (2002). Econometric Analysis of Cross Section and Panel Data. The MIT Press Cambridge, Massachusetts London, England.

Yılmaz, B. E., & Yaraşır, S. (2009). Türkiye' de ve OECD Ülkelerinde Tasarruf-Yatırım Açıkları ve Dış Kaynak İhtiyacı. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi Cilt XXVII, Sayı II, 97-128.