SOVYETLERDE EKONOMIK VE KURUMSAL EŞITSİZLİKLERİN YANSIMALARI
Öz
Bir
döneme damgasını vuran SSCB hem birey bazında hem bölgesel bazda gelir
farklılıklarının giderileceği bir sistem olma iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Ancak, başlangıçta ortaya koyduğu iddiaya ve
büyümeye rağmen; daha sonrasında iç ve dış kaynaklı güvenlik kaygıları, süper
güç olarak yaşama psikolojisi, otoriter eğilimler sonucu gelişemeyen sivil
toplum yapısı ve ekonomik bakımdan eşitlikçi olmayan farklı birimlerin
oluşturduğu asimetrik federal yapı, SSCB’nin temel özelliklerini oluşturmaya
başlamıştır. Bu
çalışmada, 1991’deki dağılmayla birlikte, SSCB’den kopan ülkelerin
devraldıkları olumsuz mirasın geçiş ekonomilerinin başlangıç koşullarındaki
dengesizliğin temel nedeni olduğu tespiti yapılarak geçiş ekonomileri arasında
gelişmişlik farklarının nedenleri ortaya konulmuştur. SSCB’nin eşitlikçi olmayan yapısının özellikle
çöküşte belirgin bir şekilde gözüktüğü ve eşitlikçi olmayan yapıda, avantajlı
olan ekonomilerin bu avantajlarını derinleştirip geçiş resesyonunu çabuk atlatarak
AB’ye üye olmayı dahi başardıkları görülmektedir. Buna karşılık SSCB’nin
doğusunda yer alan ekonomilerin ise geçiş resesyonunu daha uzun süre tecrübe
ederek üçüncü dünya ülkesi konumuna düştükleri gözlenmiştir. Bu iki uç grubun
yanı sıra bir üçüncü grup olan doğal kaynak zengini ülkelerde gelir düzeyindeki
yükselişlere karşılık, giderek totaliterleşen bir yapının varlığı dikkat
çekmiştir.
___
- Akyol. Taha (2018). “Rusya ile Dostluk”. Hürriyet Gazetesi. 04.04.2018.
- Akça Emrah Eray, Bal, Harun, Demiral Mehmet (2015) “ Doğal Kaynak Zenginliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisinde Yönetişim Göstergelerinin Aracılık Etkisi: MENA ve Hazar Ülkelerinden Ampirik Bulgular” Ege Akademik Bakış, Cilt:15, Sayı:3, ss.301-312
- Aleksiyeviç, Svetlana, İkinci El Zaman: Kızıl İnsanın Sonu, (Çev. Sabri Gürses), Kafka Yayınları, İstanbul, 2016.
- Emsen. Ö. Selçuk. Ersungur Ş. Mustafa. Özdemir Dilek. Ekonomik Sistemler ve Geçiş Ekonomileri. Orta Asya ve Kafkasya Ekonomilerine Bir Bakış. Siyasal Kitapevi. Ankara. 2011.
- Emsen, Ö. Selçuk, Ziya Ç. Yurttançıkmaz and Cunus Ganiev (2012), КЫРГЫЗСТАН НА ПУТИ К ЭКОНОМИЧЕСКОЙ НЕЗАВИСИМОСТИ (Devlet Özelleştirmesinde Kırgızistan Örneği: Dünya ve Türkiye Açısından Yabancı Sermaye Çekebilirlik ve Dış Rekabet Gücü), Reforma, 2 (54), pp: 16-25.
- Gürbüz. M. Karabulut. M. (2009) “SSCB’nin Dağılmasıyla Bağımsızlığına Kavuşan Ülkelerde Sosyo-Ekonomik Benzerlik Analizi”. Bilig Yaz. sayı 50: 31-50
- Kolodko. G.V.. Fiscal Policy and Capital Formation in Transition Economies. International Monetary Fun. 2001 Maddison Project Database (MPD) 2018
- Mukherje. Soumyatanu (2012). “Revisiting the Debate over Import-substituting Versus Export-led Industrialization”. Trade and Development Revie. 5(1): 64-76.
- Özsoy. İ. (2006)“Sovyet Sisteminin Çöküşünden Tarihî ve Evrensel Dersler”. Bilig Güz sayı 39: 163-194
- Remington F.R: (2015) “Why is interregional inequality in Russia and China not falling?” Communist and Post-Communist Studies 48 pp:1-13. http://dx.doi.org/10.1016/j.postcomstud.2015.01.005
- Economist Intelligence Unit https://infographics.economist.com/2017/DemocracyIndex/
- Freedom House, https://freedomhouse.org/ Human Development Report http://www.hdr.undp.org/ WB, https://www.worldbank.org/