Necmettin CİHANGİROĞLU, Bayram ŞAHİN, Abdulkadir TEKE, Yasin UZUNTARLA

HEMŞİRELERİN ÇATIŞMA VE MESLEKİ BAĞLILIK DÜZEYLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Bu çalışmada hemşirelerin çatışma ve mesleki bağlılık düzeylerini etkileyen faktörleri belirlemek ve çatışma ile mesleki bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Ankara ilinde hizmet sunmakta olan dört kamu hastanesinde çalışan hemşireler üzerinde yapılmıştır. Örneklem seçilmeyerek toplam 500 hemşireye anket dağıtılmış, ancak geri dönen anket sayısı 443 (%89) olarak sonuçlanmıştır. Veri toplama aracı olarak üç bölümden oluşan anket kullanılmıştır. Anketin birinci bölümünde kişisel özellikleri tespit etmeye yönelik sorulara yer verilirken, ikinci bölümde hemşirelerin çatışma düzeylerini ölçmek için Mueller ve arkadaşları (1994) tarafından geliştirilen Organizational and Professional Conflict Ölçeği’ne, mesleki bağlılık düzeylerini ölçmek için ise Wallace (1993) tarafından geliştirilen Professional and Organizational Commitment Ölçeği kullanılmıştır. Ankete cevap veren hemşirelerin çatışma düzeylerini etkileyen faktörler incelendiğinde; yönetsel pozisyonları olmayan, klinik ve poliklinik hemşiresi olarak çalışan hemşirelerin çatışma düzeylerinin anlamlı bir biçimde başhemşire, başhemşire yardımcısı ve klinik sorumlu hemşiresi gibi yönetsel pozisyonlarda çalışan hemşirelerden daha fazla olduğu (p<0.05), buna karşın medeni durum ve hizmet süresinin hemşireler arasındaki çatışma düzeyinin anlamlı bir belirleyicisi olmadığı bulunmuştur (p>0.05). Hemşirelerin mesleki bağlılıklarını etkileyen faktörler incelendiğinde ise; medeni durum, yönetsel pozisyona sahip olup olmama ve hizmet süresi değişkenlerinin mesleki bağımlılık üzerindeki etkilerinin anlamlı olmadığı (p>0.05), ancak çatışma düzeyi ile mesleki bağlılık arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür (p<0.05). Araştırma bulgularının, hastane yöneticileri için hemşireler arasında yaşanan çatışmayı yönetmede ve mesleki bağlılıklarının önündeki engelleri anlama ve çözmede önemli bilgiler sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Çatışma, Mesleki Bağlılık, Hemşireler

This study was done to determine the factors that affect nurses’ conflict and professional commitment levels and if there is a meaningful relationship between conflict and professional commitment level of them. Nurses who work in four different public hospitals which serve in Ankara were enrolled in this study. 500 questionnaires were given out to the nurses without any sampling but 443 of them (89%) were returned. A questionnaire with three sections was used in this study as data collection instrument. As questions which were intended to determine traits were given place in the first section, in the second section, Organizational and Professional Conflict Questionnaire which was developed by Mueller and his colleagues (1994) was used to determine the nurses’ conflict levels and Professional and Organizational Commitment which was developed by Wallace (1995) was used to determine their Professional commitment levels. When evaluating the factors which effect nurses’ conflict levels it was found that conflict levels of nurses who work as clinic or policlinic nurses or who don’t have any management positions were meaningfully more than nurses’ who work as head nurses, assistant head nurses and clinic responsible nurses (p0.05). Also it is found after examining the factors that affect nurses’ professional commitment that, It was found that effects of marital status, having a management status or not and working duration variables were not meaningful (p>0.05), but there was a meaningful relationship between conflict level and professional commitment (p

Keywords:

Organizational Conflict, Professional Commitment, Nurses,

PDF

___

Aksoy, A. ve Kaplan, M. (2005), Konaklama İşletmelerinde Departmanlar Arası Çatışmanın Analizi ve Bir Uygulama, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1): 133-154.
Aktaş, H. ve Kılınç, T. (2007), TUROB Üyesi Beş Yıldızlı Otel Yöneticilerinin Çatışma Yönetimi Yaklaşımları İle Bireyler Arası Çatışma Yönetim Tarzları İlişkisi, Yönetim Dergisi, 18(58):76-87.
Aykan, E. (2008), Aile İşletmelerinin Çatışma Nedenleri ve Çatışma Yönetimi Stratejileri: Kayseri İlinde Bir Uygulama, 3. Aile İşletmeleri Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları Yayın No: 78: 137-150.
Bayram, A. (2012), İlköğretim Okulu Sınıf ve Branş Öğretmenlerinin Çatışmayı Yönetme Yeterlilikleri (Ankara-Çankaya İlçesi Örneği), I. Cyprus International Congress of Education Reserach, 505-516.
Blau, G. J. (1985), The Measurement and Prediction of Career Commitment, Journal of Occupational Psychology, 58: 277- 288.
Ceylan, A., Ercan, E. ve Alpkan, L. (2000), Çatışmanın Sebepleri ve Yönetimi, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 1(2):39-51.
Erdoğan, İ. (1999), İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İ.Ü. İşletme Fakültesi, İşletme İktisadı Enstitüsü Araştırma ve Yardım Vakfı Yayın No: 5, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
Eren, E. (2001), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 7. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
Gündüz, B., Tunç, B. ve İnandı, Y. (2013), Okul Yöneticilerinin Öfke ve Stresle Başaçıkma Yaklaşımları ile Çatışma Yönetimi Stilleri Arasındaki İlişki, International Journal of Human Sciences, 10(1): 641-660.
Güney, S. (2001), Yönetim ve Organizasyon, Nobel Yayın ve Dağıtım, Ankara.
Gouldner, A.W. (1957), Cosmopolitans and Locals: Toward an Analysis of Latent Social Roles I, Administrative Science Quarterly, 2, ss. 281-306.
Greenhaus, J.H. (1971), An İnvestigation of the Role of Career Salience in Vocational Behaviour, Journal of Vocational Behavior, 1: 209-216.
Hall, D.T. ve Moss, J.E. (1998), The New Protean Career Contract: Helping Organizations and Employees Adapt, Organizational Dynamics, Winter, 26(3):22 - 37.
Kılıçaslan, S. (2014), Örgütsel Çatışma Yönetiminde Duygusal Zekanın Etkisini İncelemeye Yönelik Kuramsal Bir Araştırma, Electronic Journal of Vocational Colleges, BÜROKON Özel Sayısı: 264-274.
Koçel, T. (2010), İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
Lee, K., Carswell J.J. ve Allen, N.J. (2000), A Meta-Analytic Review of Occupational Commitment :Relation With Person and WorkRelated Variables, Journal of Applied Psychology, 85: 799-811.
Morrow, P.C. (1983), Concept Redundancy in Organiz ational Research: The Case of Work Commitment, Academy of Management Review, 8:486-500
Mueller, CW, Boyer EM. Price JL ve Iverson, RD. (1994), Employee Attachment and Noncoercive Conditions ol Work, Work and Occupations, 21(2): 179-212.
Özarallı, N. (2015), Örgüt Kültürü ve İşe İlişkin Duygusal İyilik Algısının Çalışanların Çatışma Çözümü Tarzları Üzerindeki Etkisi, Journal of Business Research Turk, 7(2): 7-37.
Özdemir, A.A. (2014), Çatışma ve Stres Yönetimi- I, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Özdevecioğlu, M. ve Çelik, C. (2009), Örgüt Kültürü Tipleri İtibariyle Bireylerin Algıladıkları Mağduriyet Farklılıklarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1): 95-112.
Özmen, F., Aküzüm, C. ve Aküzüm, L. (2011), Yönetici Görüşlerine Göre Okul Mensuplarının Okullardaki Çatışma Sonuçlarına Yönelik Tavır Alışları, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16:86-100.
Robbins, S.P. (2005), Organizational Behavior, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
Sökmen, A. ve Yazıcıoğlu, İ. (2005), Thomas Modeli Kapsamında Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stilleri ve Tekstil İşletmelerinde Bir Alan Araştırması, Journal Of Commerce & Tourism Education Faculty, No: 1.
Şahin, A., Emini, T.F. ve Ünsal, Ö. (2006), Çatışma Yönetimi Yöntemleri ve Hastane Örgütlerinde Bir Uygulama, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15: 555-568.
Şimşek, M. Ş. (2008), Yönetim ve Organizasyon, Adım Ofset Matbaacılık, Yenilenmiş 10.Baskı, Konya.
Türkel, A.U. (2000), Toplam Kalite Bağlamında Grup Dinamiği ve Çatışma Yönetimi, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
Wallace, J.E. (1993), Professional and Organizational Commitment: Cotnpatible or İncompatible?, Journal of Vocational Behaviour, 42: 333-349.
Weick, KE ve McDaniel, RR. (1989), How Professional Organizations Work: Implications for School Organization and Management. In: Sergiovanni TJ, Moore JH editors. Schooling for tomorrow: Directing reforms to issues that count, Needham Heights, MA: Allyn & Bacon; 331-354.