TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNDE MEVDUAT BANKALARININ AKTİF KALİTESİ VE KÂRLILIK ANALİZİ

Öz Bankaların faaliyetleri, bankacılık sistemine ilişkin düzenlemeler ve ekonominin içinde bulunduğu durum bankaların performansını etkilemektedir. Türk bankacılık sistemi için 2000’li yıllar bu anlamda değişimlerin gözlemlenebileceği bir dönem olup araştırmalarda ele alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı Türk bankacılık sisteminde faaliyet gösteren mevduat bankalarının, aktif kalitesi ve kârlılığını analiz etmektir. Bu doğrultuda 2003-2016 döneminde oran analizi yapılarak durum değerlendirmesinde bulunulmuştur. Kredilerin aktiflere ve mevduata oranı ele alınan dönemin ilk yıllarında artmış, küresel krizin etkisiyle azalan oranlar, ilerleyen yıllarda tekrar artış sergilemiştir. Takipteki kredilerin kredi toplamına oranında dönem boyunca azalış söz konudur. Küresel krizin etkisi takipteki kredi oranında da hissedilmiş, oran artmıştır. 2010 yılında ise azalan oran için 2016’ya kadar büyük bir değişiklik söz konusu olmamıştır. Mevduat bankaları toplamının aktif ve özkaynak kârlılığı ile net faiz marjı ele alınan dönemin ilk yıllarında dalgalı bir seyir izlemiştir. Küresel kriz, kârlılık oranlarını da etkileyerek azalmasına neden olmuştur. 2009 yılında ise artan kârlılık, devam eden süreçte azalmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türk bankacılık sistemi, Mevduat bankaları, Aktif kalitesi, Kârlılık, Oran analizi

PDF

___

Akgüç, Ö. (2012), Banka Finansal Tablolarının Analizi, Arayış Basım ve Yayıncılık, İstanbul.
Aksoy, T. (1998), Çağdaş Bankacılıktaki Son Eğilimler ve Türkiye'de Uluslarüstü Bankacılık (Sistematik ve Analitik Bir Yaklaşım), Sermaye Piyasası Kurulu Yayın No: 109, Ankara.
Aloğlu, Z. T. (2005). Bankacılık Sektörünün Karşılaştığı Riskler ve Bankacılık Krizler Üzerindeki Etkileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara. http://www3.tcmb.gov.tr/ kutuphane/TURKCE/tezler/ziyatuncaloglu.pdf (02.03.2016).
Altay, O. A. ve Olkan, L. A. (2015). “2009-2013 Döneminde KKTC’deki Ticari Bankaların Performans Analizi”, EUL Journal of Social Sciences, 6 (2), 59-75.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK); (2009), Bankacılıkta Yapısal Gelişmeler. http://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/Raporlar/ Bankacilikta_Yapisal_Gelismeler/8280byg2009.pdf (10.03.2016).
BDDK. (2010). Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü. http://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/raporlar/tbsgg/8664tbs_genel _gorunum_eylul_ 2010.pdf (10.03.2016).
BDDK. (2011). Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü. https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/TBSGG/9105tbs_ genel_gorunum_aralik_2010.pdf (10.03.2016).
Bumin, M. (2009). Türk Bankacılık Sektörünün Karlılık Analizi: 2002-2008. Maliye Finans Yazıları, 23 (84), 39-60.
Dağlı, H. (1995). An Analysis of Ownership Structure and Performance Relationship in the Turkish Commercial Banking System. Ninth World Productivity Congess Proceedings, 1, 620-631.
Dinçer, H., Gençer, G, Orhan, N. ve Şahinbaş, K. (2011). A Performance Evaluation of the Turkish Banking Sector After the Global Crisis Via CAMELS Ratios. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 1530-1545.
Emir, M. (1999). Türk Bankacılık Sektörünün Mülkiyet Yapısı ve Performansı: Ampirik Bir Çalışma. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 14 (157) sayı eki, 13-31.
Keskin, E. vd. (2008). 50. Yılında Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye’de Bankacılık Sistemi “1958-2007”, İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği Yayın No: 262. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/808/ 2tbb50yil.pdf (18.02.2016).
Kibritci Artar, O. & Atılgan Sarıdoğan, A. (2012). Küresel Finansal Krizin Türkiye’de Bankacılık Sektörü Mali Yapısına Etkileri. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 1-17.
Kumbirai, M. & Webb, R. (2010). A Financial Ratio Analysis of Commercial Bank Performance in South Africa. African Review of Economics and Finance, 2 (1), 30-53.
Küçükbıçakçı, R. (2004). Banka Yeniden Yapılandırma Programları ve Ekonomik Sonuçları, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi. http://www3.tcmb.gov.tr/kutuphane/ TURKCE/tezler/ramazankucukbicakci.pdf (18.02.2016)
Paradi, J. C. & Zhu, H. (2013). A Survey on Bank Branch Efficiency and Performance Research With Data Envelopment Analysis. Omega The International Journal of Management Science, 41 (1), 61-79.
Pehlivan, P. (2015). Türk Bankacılık Sektörü Verimliliğinin Rasyo Analizi Yöntemi ile İncelenmesi: 2005-2014. Dayanışma Dergisi, (123), 29- 40.
Sabi, M. (1996). Comparative Analysis of Foreign and Domestic Bank Operations in Hungary. Journal of Comparative Economics, 22 (2), 179-188.
Sarıtaş, H. & Saray, C. (2012). Türk Bankacılık Sektörünün Karlılık Performansının Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (11), 23-37.
Selimler, H. (2015). Sorunlu Kredilerin Analizi, Banka Finansal Tablo ve Oranlarına Etkisinin Değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7 (12), 131.172.
Serdengeçti, S. (2002). Şubat 2001 Krizi Üzerine Düşünceler: Merkez Bankası Bakış Açısından Çıkarılacak Dersler. ODTÜ VI. Uluslararası Ekonomi Konferansı Açılış Konuşması. http://tcmb.gov.tr/wps/wcm/ connect/d6794cfa-e5b6-45ef-ada2-c14f7a83d2a7/Subat2001Kriz.pdf? MOD=AJPERES&CACHEID=d6794cfa-e5b6-45ef-ada2- c14f7a83d2a7.pdf (02.03.2016).
Türkiye Bankalar Birliği (TBB). (2004). Bankalarımız 2003. https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_raporlar/Bankalarimiz_Kita bi/388/Ekler/ekonomi.pdf (02.03.2016).
TBB. (2005). Bankalarımız 2004. https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_ raporlar/Bankalarimiz_Kitabi/387/Ekler/Turk_Bankacilik_Sistemi- 2004.doc (02.03.2016).
TBB. (2008). Bankalarımız 2007. https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_ raporlar/Bankalarimiz_Kitabi/286/Ekler/Turk_Bankacilik_Sistemi- 2007.pdf (02.03.2016).
TBB. (2009). Bankalarımız 2008. http://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_ raporlar/Bankalarimiz_Kitabi_/464/Ekler/Turkiye_Bankacilik_Sistemi _2008.pdf (02.03.2016).
TBB. (2010). Bankalarımız 2009. https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/istatistiki_ raporlar/Bankalarimiz_Kitabi_/914/Ekler/Bankalarimiz2009- I.bolum.pdf (02.03.2016).
TBB. (2016a). Faaliyet Gösteren Bankalar Tarihsel Bilgileri. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/1360/Faaliyet_Gost eren_Bankalar.xls (27.02.2016).
TBB. (2016b). Faaliyeti Sona Eren Bankalar Tarihsel Bilgileri. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/1362/Faaliyeti_Son a_Eren_Bankalar.xls (27.02.2016).
Türker Kaya, Y. (2002). Türk Bankacılık Sektöründe Karlılığın Belirleyicileri 1997-2000. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Mali Sektör Politikaları Dairesi Çalışma Raporları: 2002/1. https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/Raporlar/Calisma_Raporlari/ 12762002-1.pdf (08.01.2016).
Uçkun, N. & Girginer, N. (2011). Türkiye’deki Kamu ve Özel Bankaların Performanslarının Gri İlişki Analizi İle İncelenmesi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 11 (21), 46-66.