Yrd. Doç.dr. Metin ELKATMIŞ, Yrd. Doç.dr.veli TOPTAŞ

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatım Beceri Düzeyleri

Öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin saptanması ve doyumsuz oldukları alanlara dikkat çekilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin iş doyumu düzeylerini belirlemek ve 12 yıl önceki çalışmada elde edilen sonuçlarla karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktır. Araştırma, İzmir İli Konak ilçesi sınırları içindeki resmi ilköğretim okullarında çalışan öğretmenler üzerinden gerçekleştirilmiştir. Veri 12 okulda 343 öğretmenden toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak “İş Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek 42 madde ve altı alt boyuttan oluşmaktadır. Öğretmenlerin genel iş doyumları “kısmen doyumlu” düzeyde bulunmuştur. Öğretmenlerin yaşlarına göre ise iş doyum düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin cinsiyetlerine ve medeni durumlarına göre, iş doyum düzeyleri arasında anlamlı düzeyde farklılıklar gözlenmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar, öğretmenlerin kişisel özelliklerine göre farklılıklar gösterdiği gibi, ölçeğin bazı boyutlarında 12 yıl öncesine göre de önemli farklılıklar göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

İş doyumu, öğretmen, ilköğretim okulu

WRITTEN EXPRESSION LEVELS OF PROSPECTIVE CLASSROOM TEACHERS

It is important to determine the level of job satisfaction of teachers and to draw attention to the areas that teachers feel unsatisfied. The main purpose of this research is to determine the level of teachers’ job satisfaction and to examine the consequences comparing with the results of a research conducted 12 years ago. The surveys were administered to the teachers working in public primary schools within the district of Konak in İzmir. Data were taken from 343 teachers in 12 schools via “The Job Satisfaction Scale.” The scale is comprised of 42 items and six dimensions. According to the findings, the participating teachers’ general job satisfactions levels were on the level of “partially”. There was not a significant difference between the levels of job satisfaction considering teachers’ age. According to gender and marital status, no significant differences between the levels of job satisfaction of teachers were observed. The results of the study showed differences according to the teachers’ demographic characteristics. Also the results showed significant differences in some of the scales compared to the research carried out 12 years ago.

Keywords:

Job satisfaction, teacher, primary school,

PDF

___

Abd-El-Fattah, S. M. (2010). Longitudinal effects of pay increase on teachers’ job satisfaction: A motivational perspective. The Journal of International Social Research, 3(10), 11-21.

Akiri, A.A. ve Ugborugbo, N.M. (2009). Analytic examination of teachers’ career satisfaction in public secondary schools. Studies on Home and Community Sciences, 3(1), 51-56.

Akman, Y. Kelecioğlu, H. ve Bilge, F. (2006). Öğretim elemanlarının iş doyumlarını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 30, 11-20.

Akşit Aşık, N. (2010). Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, 31

Avşaroğlu, S. Deniz, M. E. ve Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. S.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 115–129.

Aydınay, A. (1996). İş tatmini ve denetim odağı arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Barnabé, C. ve Burns, M. (1994). Teachers’ job characteristics and motivation. Educational Research, 36(2), 171-185.

Başaran, İ.E. (1992). Yönetimde insan ilişkileri. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.

Bishay, A. (1996). Teacher motivation and job satisfaction: A study employing the experience sampling method. Journal of Undergraduate Sciences (3), 147-154.

Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (11. bs.). Ankara: Pegem.

Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (14. bs.). Ankara: Pegem.

Canbay, S. (2007). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş doyum ve denetim odağı ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Celep, C. (2000) Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler, Anı Yayıncılık, Ankara.

Clark, A. E. (1996). Job Satisfaction in Britain. British Journal of Industrial Relations, 34(2), 189-217.

Clark, A. Oswald, A. ve Warr, P. (1996). Is job satisfaction U-shaped in age? Journal of Occupational and Organizational Psychology 69, 57–81.

Cohen, L. Manion, L. ve Morrison, K. (2000). Research methods in education. (5th Ed.). London: RoutledgeFalmer.

Crossman ve Haris (2006). Job Satisfaction of Secondary School Teachers. Educational Management Administration and Leadership, 34, 29-46.

Davis, K. (1988). İşletmede insan davranışı: örgütsel davranış, (Çev. Kemal Tosun vd., bs.). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını.

Demir, E. (2001). Sınıf öğretmenlerinin iş doyumunu etkileyen olası faktörler ve bu faktörler kapsamında sınıf öğretmenlerinin iş doyumlarının ölçülmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Demirel, F. (2006). Sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.

Dinham, S. ve Scott, C. (1996). Teacher satisfaction, motivation and health. ERIC Documents, ED 405295.

Dinham, S. ve Scott, C. (1997). Modeling teacher satisfaction: findings from 892 teaching staff at 71 schools. ERIC Documents, ED 408247.

Erdem, A.R. ve Demirel, F. (2009). Sınıf öğretmenlerinin “denetim” boyutuna ilişkin iş doyum düzeyi. E-Journal of New World Sciences Academy (4)1.

Gençay, Ö. A. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki tükenmişliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 765-780.

Gill, F. (1999). The meaning of work: Lessons from sociology, psychology and political theory, Journal of Socio-Economics, (28)6, 725-743.

Günbayı, İ. (2001). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(2), 93-112.

Günbayı, İ. ve Toprak, D. (2010). İlköğretim okulu sınıf ve özel sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması. İlköğretim Online, 9(1), 150-169.

Hargreaves, A. (1994). Changing teachers, changing times. London: Cassell

Hicks, G.H. (1973). Örgütlerin yönetimi: sistemler ve beşeri kaynaklar açısından. (Çev. Osman Tekok vd., 3. bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.

Hulpia, H. Devos, G. ve Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership in secondary schools and teachers’ and teacher leaders’ job satisfaction and organizational commitment. School Effectiveness and School Improvement, 20(3), 291–317.

Kış, A. Gürgür, H. ve Akçamete, G. (2012). Engelli öğretmenlerin iş doyumları ve çalışma koşulları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 272 – 294.

Klecker, B.M. ve Loadman, W.E. (1999). Male elementary school teachers’ ratings of job satisfaction by years of teaching experience. Education, 119(3), 504–513.

Koustelios, A.D. (2001). Personal characteristics and job satisfaction of Greek teachers. The international journal of educational management, 15(7), 354-358.

Lashwey, L. (1996). The limits of shared decision-making. ERIC Documents, ED 3974

Lawler E.E. (1994). Motivation in work organizations. San Francisco: Jossey-Bass.

Lee, R. ve Wilbur, E. (1985). Age, education, job tenure, salary, job characteristics, and satisfaction: a multivariate analysis, Human Relation, 38(8), 781-791.

Little, J. W. (1996). The emotional contours and career trajectories of (disappointed) reform enthusiasts. Cambridge Journal of Education, 26, 345-359.

Llorente, R. M. B., Macias, E. F. (2005). Job satisfaction as an indicator of the quality of work. The Journal of Socio-Economics, 34, 656–673.

Locke, E.A. (1976). The nature and causes of job satisfaction, in Dunnette, M.D. (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology, Rand McNally, Chicago, IL, pp. 1297-1349.

Ma, X. ve MacMillan, R. B. (1999). Influence of workplace conditions on teachers’ job satisfaction. The Journal of Educational Research, 93, 39-47.

Menon Eliophotou M. ve Reppa, A. A. (2011). Job satisfaction among secondary school teachers: the role of gender and experience. School Leadership and Management, 31(5), 435-450.

Michaelowa, K. (2002). Teacher job satisfaction, student achievement, and the cost of primary education in Francophone Sub-Saharan Africa. Hamburg Institute of International Economics, Discussion Paper, No. 188, http://hdl.handle.net/10419/19349, 19 Haziran 2012 tarihinde indirilmiştir.

Mwamwenda, T. S. (1997). Occupational stress among secretarial personnel at the University of Transkei. Psychological Reports, 81(2), 418.

Nias, J. (1996). Thinking about feeling: The emotions in teaching. Cambridge Journal of Education, 26(3), 293-306.

Okpara, J.O. (2006). The relationship of personal characteristics and job satisfaction: A study of Nigerian managers in the oil industry. The Journal of American Academy of Business, 10, 49-58.

Oshagbemi, T. (2000). Gender differences in the job satisfaction of university teachers. Women in Management Review, 15(7), 331-343.

Özdayı, N. (1990). Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş stresinin karşılaştırmalı analizi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, İstanbul.

Perie, M. ve Baker, D. P. (1997). Job satisfaction among America’s teachers: effects of workplace conditions, background characteristics, and teacher compensation. Statistical Analysis Report 1997, U.S. Department of Education Office of Educational Research and Improvement, http://nces.ed.gov/pubs97/97471.pdf 19 Haziran 2012 tarihinde indirilmiştir.

Porter, L. W. (1962). Job attitudes in management: Perceived deficiencies in need fulfillment as a function of job level. Journal of Applied Psychology, 46(6), 3753

Sargent, T. ve Hannum, E. (2005). Keeping teachers happy: career satisfaction among primary school teachers in rural Northwest China. Comparative Education Review, 49(2), 173-204.

Scott, C. ve Dinham, S. (2003). The development of scales to measure teacher and school executive occupational satisfaction. Journal of Educational Administration, 41, 74-86.

Shann, M. (1998). Professional commitment and satisfaction among teachers in urban middle schools. The Journal of Educational Research, 92, 67-73.

Spear, M. Gould, K. ve Lee, B. (2000). Who would be a teacher? A review of factors motivating and demotivating prospective and practicing teachers. Slough: National Foundation for Educational Research.

Şahin, H. ve Dursun, A. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumları: Burdur örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, yıl 9, sayı 18, 160-1

Şahin, İ. (1999). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin iş doyum düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184.

Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.

Thompson, D. P. McNamara, J. F. ve Hoyle, J. R. (1997). Job satisfaction in educational organizations: A synthesis of research findings. Educational Administration Quarterly, 33, 7-37.

Van den Berg, R. (2002). Teachers' meanings regarding educational practice. Review of Educational Research, 72, 577-625.

Vroom, V. (1964). Work and motivation. New York: John Wiley and Sons.

Witt, L.A. ve Nye, L.G. (1992). Gender and the relationship between perceived fairness of pay or promotion and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 77(6), 910–917.

Yılmaz, E. ve Izgar, H. (2009). İlköğretimde çalışan öğretmenlerin iş doyumlarının okullardaki örgütsel yaratıcılık açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 8(3), 943-9

Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2012). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 385-40

Zembylas, M. ve Papanastasiou, E. C. (2005). Modeling teacher empowerment: the role of job satisfaction. Educational Research and Evaluation, 11(5), 433-459.