Azerbaycan’ın İhracatında Uzmanlaşma ve Rekabet Yapısı: Türkiye ile Karşılaştırmalı Analiz

Öz Günümüz dünyasında ülkelerin en önemli amaçlarının küresel pazarlardaki rekabet güçlerini arttırmak olduğu şüphesizdir. Bu bağlamda, ülkeler ihracatlarını arttırmayı amaçlamakla birlikte, karşılaştırmalı üstünlüklerini belirleyerek belli ürünlerin ihracatında uzmanlaşmak, böylece uluslararası rekabet güçlerini arttırmak ve küresel katma değerden daha fazla pay almak istemektedirler. Bu çalışmada da, sözü edilen ülkelerden Azerbaycan ve Türkiye ele alınmıştır. Çalışmada, çeşitli açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük katsayıları hesaplanmak suretiyle Azerbaycan ve Türkiye’nin ihracatındaki sektör uzmanlaşmaları tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, iki ülkenin uzmanlaşma ve rekabet yapısının farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Keza, Türkiye daha çok emek ve sermaye yoğun malların ihracatında uzmanlaşmış olmakla birlikte, Azerbaycan hammadde yoğun malların ihracatında uzmanlaşmış ve rekabet avantajı sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

İhracat, Uzmanlaşma, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Katsayıları, Türkiye

PDF

___

Almas, L.K. and Hajiyev, N.U. (2013). “Azerbaijan’s Current and Potential Comparative Advantage: An Exploratory Study”, International Conference on Policy Modeling (EcoMod 2013), Prague, Czech Republic, July 1-3, 1-27.

Bağırzade E. R. (2011). “Bağımsızlığının 20. Yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomisi”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Güz (15), 277-312. Balassa B. (1965). “Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage”, The Manchester School of Economic and Social Studies, Vol:33, No:2.

Bayramoğlu, Z. (2009). “Türkiye ve Azerbaycan Arasında Tarımsal Ürünlerin Dış Ticaret Potansiyeli ve Karşılaştırmalı Üstünlükleri”, Journal of Azerbaijani Studies, http://jhss-khazar.org/wp-content/uploads/2010/06/Turkıye-Ve-Azerbaycan-Arasında-Tarımsal-Urunlerın-Dıs-Tıcaret-Potansıyelı-Ve-Karsılastırmalı-Ustunluklerı.pdf, (Erişim Tarihi: 18.06.2017).

Beningo S. (2005). “Trade and Transportation Between the United States and China,and Between the United States and India”, 2006 Conference of the Society of Government Economists , 27 October 2005, Washington.

Bulut C., Suleymanov E. ve Hasanov F. (2013). “Azerbaycan’ın Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecinde Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Arayışları”, Internatıonal Conference on Eurasıan Economıes, http://www.avekon.org/papers/681.pdf (Erişim Tarihi: 26.10.2016).

Coxhead I. (2007). “A New Resource Curse?Impacts of China’s Boom on Comparative Advantage and Resource Dependence in Southeast Asia”, World Development, Vol:35, No:7.

Cutrini E. (2005). “The Balassa İndeks Meets the Theil Index: A Decomposition Methodology for Logation Studies”, http://www-sre.wu.ac.at/ersa/ersaconfs/ersa05/papers/123.pdf (Erişim Tarihi:01.01.2017).

Deutsch-Aserbaidschanische Auslandshandelskammer (2015). Windenergie und Netzintegration in Aserbaidschan, Baku. https://www.export-erneuerbare.de/EEE/Redaktion/DE/Downloads/Publikationen/AHK_Zielmarktanalysen/zma_aserbaidschan_2015_wind.pdf?__blob=publicationFile&v=5 (Erişim Tarihi: 28.10.2016).

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (2012). Azerbaycan Ülke Bülteni, https://www.deik.org.tr/KonseyIcerik/4078/Azerbaycan_%C3%9Clke_B%C3%BClteni.html (Erişim Tarihi: 06.11.2016).

Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, http://www.dektmk.org.tr/incele.php?id=MTAz (Erişim Tarihi: 26.10.2016).

Erkan, B ve Batbaylı, Ş. (2017). “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Üyesi Ülkelerin Küresel Pazarlardaki Karşılaştırmalı Üstünlükleri”, Siyasal Bilimler Dergisi, 5 (Özel Sayı Nisan 2017), 47-65.

Erkan, B. (2016). “Türkiye’nin Canlı Hayvan, Et ve Deniz Ürünleri İhracatındaki Rekabet Gücünün Analizi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 7, Sayfa: 1843-1864.

Erkan, B., (2009). “Ülkelerin İhracat Performanslarının Belirlenmesinde Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlüklerinin Kullanılması: Yükselen Ekonomiler Örneği”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.

Hinloopen, J. And van Marrewijk, C. (2004). “PP plots and the Harmonic Mass index: an application to comparative advantage”, 30 July 2004 Seminar at the University of Adelaide, Australia.

Hinloopen, J., van Marrewijk, C. (2001). “On the empirical distribution of the Balassa Index”, Review of World Economics, Vol:137, No:1.

Investment international Rating Assigned first time to Azerbaijan, http://www.abc.az/eng/news/45159.html (Erişim Tarihi: 29.10.2016).

İqtisadi və Statistik Göstəricilər, http://socar.az/socar/az/economics-and-statistics/economics-and-statistics/oil-production (Erişim Tarihi: 26.10.2016)

Karaalp, H.S. (2010). “Competitiveness of Turkey in Eurasia: A Comparison with CIS Countries”, Internatİonal Conference On Eurasian Economies, İstanbul, 315-321.

Küçükkiremitçi O. (2006). “Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Performansının Rekabet Gücüne Göre Değerlendirilmesi (1995-2005 Dönemi)” (sunum, T.C. İnönü Üniversitesi İ.İ.B.F. Ulusal Bağımsızlık İçin Türkiye İktisat Politikaları Kurultayı, Malatya, Haziran 13-16, 2006).

Lederman, D. (2006). “Latin America’s Trade Specialization and China and India’s Growth”, http://siteresources.worldbank.org/INTLACOFFICEOFCE/Resources/LACspecializationpattern.pdf (Erişim Tarihi:13.12.2008).

Mykhnenko V. (2005). “What Type of Capitalism in Eastern Europe?Institutional Structures,Revealed Comparative Advantages,and Performance of Poland and Ukraine”, Centre for Public Policy for Regions (CPPR) Discussion Paper, No:6, September 2005.

Oğan S. (2001). Azerbaycan’ın Tanımlanamayan Ekonomisi ve Türkiye ile Ekonomik İlişkileri, Avrasya Dosyası, Azerbaycan Özel, İlkbahar 2001, Cilt: 7, Sayı 1.

http://www.21yyte.org/assets/uploads/files/056-85%20sinan.PDF (Erişim Tarihi: 02.01.2016).

The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan, http://www.stat.gov.az/source/balance_fuel/indexen.php (25.10.2016).

The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan, http://www.azstat.org/MESearch/details?lang=en&type=2&id=276&departament=4 (25.10.2016).

Vollrath, T. L. (1991). “A Theoretical Evaluation of Alternative Trade Intensity Measures of Revealed Comparative Advantage”, Weltwirtschaftliches Archiv, 130.

Yılmaz B. and Ergun S. J. (2003). The Foreign Trade Pattern and Foreign Trade Specialization of Candidates of The European Union, Ezoneplus Working Paper, Fifth Framework Programme-European Commission, 19.

http://www.statistics.com/resources/glossary/t/trimmean.php