TÜRKİYE'DE TURİZM GELİRLERİ VE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ (1980-2016)

Bu çalışmada Türkiye’de turizm gelirleri ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki, 1980-2016 dönemine ilişkin yıllık veriler kullanılarak VAR analizi yardımıyla incelenmiştir. Ayrıca Türkiye’de turizm gelirleri ve ekonomik büyüme arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkinin tespitinde eşbütünleşme ve nedensellik analizinden yararlanılmıştır. Çalışmada yapılan analiz sonuçları, kısa ve uzun dönemde iki değişken arasında turizm gelirlerinden ekonomik büyümeye doğru bir ilişki olduğunu göstermektedir. Buna göre turizm gelirlerinin, ekonomik büyüme üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

turizm, ekonomik büyüme, eşbütünleşme, nedensellik

RELATIONSHIP BETWEEN TOURISM REVENUES AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY (1980-2016)

In this study, the relationship between tourism revenues and economic growth in Turkey were examined using VAR analysis using annual data for the period 1980-2016. Cointegration and causality analysis were used in determination of the relationship between short and long-term tourism revenues and economic growth in Turkey. The results of the analysis show that there is a relationship between the variables in short and long term, from tourism income towards economic growth. It is concluded that tourism revenues have an impact on economic growth

Keywords:

Tourism, Economic Growth, Cointegration, Causality,

PDF

___

Akın, A., Şimşek, M.Y. ve Akın, A. (2012) “Turizm Sektörünün Ekonomideki Yeri ve Önemi”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 4(7): 63-81.
Akkemik, K. A. (2012) “Assessing The Importance of International Tourism for The Turkish Economy: A Social Accounting Matrix Analysis”, Tourism Management, 33: 709-301.
Aslan, A. (2008) “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Turizm İlişkisi Üzerine Ekonometrik Analiz”, Munich Personel Repec Archive Paper, 10611, Posted 19.
Arslantürk, Y., Balcılar, M. ve Özdemir, Z.A. (2011) “Time Varying Linkages Between Tourism Receipts and Economic Growth in a Small Open Economy”, Economic Modelling, 28:664-671.
Bahar, O. (2006) “Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı”, Yönetim ve Ekonomi, 13(2):137-150.
Balueger, J. ve Cantavella-Jorda, M. (2002) “ Tourism As A Long-Run Economic Growth Factor: The Spanish Case”, Applied Economics, 34:877-884.
Bozgeyik, Y. ve Yoloğlu, Y. (2015) “Türkiye’de Turizm Gelirleri ile GSYH Arasındaki İlişki: 2002- 2014 Dönemi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40):627-640.
Bozkurt, E. ve Topçuoğlu, Ö. (2013) “Türkiye’de Ekonomik Büyüme Turizm İlişkisi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7:91-105.
Çetintaş, H. ve Bektaş, Ç. (2008) “ Türkiye’de Turizm ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Kısa ve Uzun Dönemli İlişkiler”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19 (1): 18.
Çınar, M., ve Ülker, B., (2018) “The Long-Run Relationship Between Economic Growth and Tourism Revenue: The Case of Turkey and TRNC”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (2): 592-602.
Çoban, O. ve Özcan, C. C.(2013) “Türkiye’de Turizm Gelirleri- Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi (1963-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, (8)1:243-261.
Değer, M. K. (2006) “Turizme ve İhracata Dayalı Büyüme: 1980-2005 Türkiye Deneyimi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20:68-86.
Enders, W. (1995) “Applied Econometric Time Series” ,New York: Lowa State University.
Gülbahar, O. (2008) “Turizmin Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Cari İşlemler Dengesine Etkisi”, Journal of Qafqaz University, 24:154-168.
Hepaktan, C. E. ve Çınar, S. (2010) “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri”, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E., 8(2):135-154.
Johansen, S. ve Juselius, K. (1990) “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economic and Statistics, 52:169-210.
Kar, M., Zorkirişçi, E. ve Yıldırım, M. (2004) “Turizmin Ekonomiye Katkısı Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 4(8):87-112.
Kara, O., Çömlekçi, İ. ve Kaya, V. (2012) “Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makro Ekonomik Göstergeler İle İlişkisi: Türkiye Örneği (1992 – 2011)”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1):75-100.
Katırcıoğlu, S.T. (2009) “Revisiting The Tourism-Led-Growth Hypothesis for Turkey Using The Bounds Test and Johansen Approach for Cointegration”, Tourism Management, 30:17-20.
Kaygısız, A. D. (2015) “Net Turizm Gelirleri ve Büyüme İlişkisi: Var Model-Granger Nedensellik Analizi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2):155-164.
Keating, J.W. (1990) “Identifying VAR Models Under Rational Expectations”, Journal of Monetary Economics, 25:453 - 476.
Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E. (2008) “Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2):351-360.
Kızılkaya, O., Sofuğulu, E. ve Karaçor, Z. (2016) “Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı” ,Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 1(23):203-215.
Lutkepohl, H. Saikkonen, P. ve Trenkler, C. (2001) “Maximum EigenValue Versus Trace Test for the Cointegration Rank of a VAR Process”, Econometrics Journal, 4: 287-310.
Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008) “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975 - 2006)”, Maliye Dergisi, 155: 159-174.
Ongan, S., ve Demiroz, D. M. (2005) “The Contribution of Tourism to The Long-Run Turkish Economic Growth”, Ekonomicky´ cˇasopis [Journal of Economics], 53(9): 880–894.
Özer, M. ve Kırca, M. (2014) “Turizm Gelirleri, İhracat ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi”, 3. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara: Detay Yayınları, 684-707.
Özdemir, A. R. ve Öksüzler, O. (2006) “Türkiye’de Turizm Bir Ekonomik Büyüme Politikası Aracı Olabilir Mi? Bir Granger Nedensellik Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16):107-126.
Polat, E. ve Günay, S. (2012) “Türkiye’de Turizm ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi F.B.E. Dergisi, 16 (2):204-211.
Samırkaş, M. ve Samırkaş, M. C. (2014) “Turizm Sektörünün Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Örneği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 15(1):63-76.
Soyu, E., Karaçor, S., Altınok, S. ve Fırat, E. (2017) “Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomideki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme” , International Conference On Eurasian Economies, İstanbul, 442-449.
Topallı, N. (2015) “Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: 1963- 2011”, International Journal of Economic and Administrative Studies, 7(14):339-352.
Tutar, E. ve Tutar, F. (2004) ‘’Turizm Sektörünün Ekonomiye Katkıları Açısından Türkiye’nin OECD Ülkeleri Arasındaki Yeri’’, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
UNWTO (2017) “UNWTO Tourism Highlights”, https://www.eunwto.org/doi/pdf/10.18111/ 978 928 4419029, (21.04.2018).
Uysal, D. Erdoğan, S. ve Mucuk, M. (2004) “Türkiye’de Turizm Gelirleri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki (1992-2003)”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8:163-170.
Yamak N., Tanrıöver, B. ve Güneysu, F. (2012) “Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sektör Bazında Bir İnceleme”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2):205-220.
Yavuz, N. (2006) “Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (2):162-171.
Yıldırım, J. ve Öcal, N. (2004) “Turizm and Economic Growth in Turkey”, Ekonomik Yaklaşım, 15 (52-53): 131-141.
Zortuk, M. (2009) “Economic Impact of Tourism on Turkey’s Economy: Evidence from Cointegration Tests”, International Research Journal of Finance and Economics, 25:232-239.