TÜRKİYE'DE DIŞ TİCARET İLE EKONOMİK BÜYÜME ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ (1969-2016)

Bu çalışmada Türkiye’deki ekonomik büyüme ile dış ticaret arasındaki ilişki araştırılmıştır. 1969-2016 yılları için yıllık veriler kullanılmıştır. Çalışmada değişkenler Augmented Dickey-Fuller testi ile durağanlaştırıldıktan sonra Granger Nedensellik testi yapılmıştır. Ayrıca Johansen Eşbütünleşme testi ile veriler arasında uzun dönemli ilişkinin varlığı tespit edildiğinden Vektör Hata Düzeltme Modeline dayalı Granger Nedensellik Analizi yapılmıştır. Sonuç olarak ihracat ile ithalat arasında bir nedensellik ilişkisi ve ithalat ile büyüme arasında bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları Türkiye’de ithalata dayalı bir büyüme olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

İthalat, İhracat, Ekonomik Büyüme, Granger Nedensellik Testi

THE CASUALITY RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC GROWTH AND FOREIGN TRADE IN TURKEY (1969-2016)

In this study the relationship between foreign trade and economic growth in Turkey is investigated by using data between 1969-2016 annually. The variables used in the study are stabilized by Augmented Dickey-Fuller test before Granger Causality test conducted. Because of long term relationship between variables determined by Johansen Cointegration test, Vector Error Correction Granger Causality test is conducted. As a causality relationship is determined between export and import and between import and economic growth. The result of the study indicates economic growth is based on import in Turkey.

Keywords:

Export Import, Economic Growth, Granger Causality Test, Co-Integration Analysis,

PDF

___

Akkaş, İ., Öztürk, M. “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Analizi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42): 1329-1337.
Aktaş, C. (2009) “Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 35-47.
Şenkardeşler, R.A. (2018), “Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’nin Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Nedensellik Analizi”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(1),108-129.
Arvas, M.A., Torusdağ, M. (2016), “ İthalat ve İhracatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği, IUJEAS, 1(2), 1-18.
Aytaç A., Akduğan U. (2012) “Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Analizi: 2001-2011 Türkiye Örneği”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2): 55-70.
Aytaç, A. (2017) “Ekonomik Büyüme-İhracat İlişkisi: 2001-2016”, Social Sciences Research Journal, 6(4): 214-222.
Batmaz, N., Tunca, H. (2007) “Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Bölgesel Belirleyicileri Üzerine Bir Eş Bütünleşme Analizi (1992–2003)”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1: 199-224.
Çamurdan, B. (2013), “Türkiye’de 1999-2013 Dönemi için İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, E-Journal of New World Sciences Academy, 8(4): 183-195.
Çetin, M. (2012), “Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 211-230.
Dickey, D.A. and Fuller, W.A. (1979), “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 7: 427-431.
Engle, R.F. and Granger C.W.J. (1987), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, 55, 251–276.
Erdil Şahin, B. (2017) “Türkiye’de Reel Döviz Kuru ile İhracat ve İthalat Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Analizi”, Current Debates in Economic and Econonometrics, 2: 439-456.
Esfahani, H.S. (1991), ‘Exports, Imports, and Economic Growth in Semi-Industrialized Countries’, Journal of Development Economics, 35(1): 93-116.
Gujarati, D.N., (2009) “Temel Ekonometri”, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Hendry, D.F., Juselius, K. (2001) “Explaning Cointegration Analysis:Part-II”, The Energy Journal, 22: 76-120.
Korkmaz, S., Aydın, A. (2015) “Türkiye’de Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10 (3): 47-76.
Özer, M., Erdoğan, L. (2006) “Türkiye’de İhracat, ithalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi”, Ekonomik Yaklaşım, 17(60-61): 93-110.
Saatçioğlu, C., Karaca, O. (2004) “Türkiye’de İhracat ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1980 Dönüşümünün Etkisi”, Yönetim, 15(49): 30-40.
Takım, A. (2010), “Türkiye’de GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2): 1-16.
Taştan, H. (2010) “Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1): 87-98.
Temel, Ü.C. (2016) “Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret İlişkisi”, Yalova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi-Paradigma Dergisi, 1(1): 1-14.
Şerifli, M. (2016) “Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13: 1-8.
Uçan, O., Koçak, E. (2014) “Türkiye’de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 51-60.