200117

Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Tedarikçi Seçim Süreci Analizi; Bir Havayolu Şirketi Örneği

İşletmelerin birçoğunun yönetimsel süreçlerinin temelinde karar verme yer almaktadır. Yapılacak olan işin açıklanması, işin zamanlaması, işi kimlerin yapacağı, kullanılacak kaynakların belirlenmesi gibi sorunlar, kararların önceden belirlenmesini gerektirmektedir. Ulaşımı zor ve sınırlı olan bazı kaynaklar için kullanım kısıtlılığı olsaydı, tüm dünya için önemli bir karar verme sorunu olmazdı. Amaçların sayısı arttıkça karar verme süreçleri zorlaşmaktadır. Karar verme süreçlerinin idaresi yöneticilerin en önemli görevidir ve tüm işletme yönetimlerinde ulaşılmak istenen ana hedef optimum kararlar alarak, alınan kararların en doğru şekilde gerçekleştirilmesidir. Bu çalışmada, çok kriterli karar verme (ÇKKV) ve lojistik konuları birlikte ele alınmaktadır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de bulunan tüm havayolu şirketleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Türkiye’nin önde gelen milli havayolu şirketi oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri “Saaty ölçeği” ile toplanmıştır. Ölçek, karar verici grup tarafından kriterlerin önem derecelerinin karşılıklı olarak değerlendirilmiştir. Araştırmada nitel ve nicel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma araştırma modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda havayolu şirketi bilgi teknoloji departmanı yazılım şirketi seçimi DEMATEL ile kriterlerin ağırlıkları belirlendikten sonra, MOORA ve ARAS yöntemi kullanılarak birinci tedarikçi firmanın en iyi seçim olacağı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Çok Kriterli Karar Verme, DEMATEL, MOORA, ARAS, Tedarikçi Seçimi, Havayolları

Analysis of Supplier Selection Process with Multi Criteria Decision Making Techniques; Example of an Airline Company

Decision making is at the heart of the managerial processes of many businesses. Problems such as the disclosure of the work to be done, the timing of the work, who will do the work, the determination of the resources to be used, require decisions to be determined in advance. If there were restrictions on the use of resources that were difficult to access and limited, there would be no major decision-making problem for the whole world. As the number of objectives increases, decision-making processes become more difficult. The management of decision-making processes is the most important task of the managers and the main objective in all business management is to make optimum decisions and make the most accurate decisions. In this study, multi-criteria decision making (MCDM) and logistics issues are handled together. The universe of the study consisted of all airline companies in Turkey. The sample of the study consisted of Turkey's leading national airline. The data of the study was collected with “Saaty scale”. The scale was mutually evaluated by the decision-making group. In the research, a mixed research model was used in which qualitative and quantitative methods were used together. As a result of this research, after determining the weight of the criteria with DEMATEL, the selection of the airline information technology department software company, it is determined that the first supplier will be the best choice by using MOORA and ARAS method.

Keywords:

Multi criteria decision making , DEMATEL, MOORA, ARAS, Supplier Selection, Airway,

PDF

___

Baysal G, Tecim V. (2006). Katı atık depolama sahası uygunluk analizin coğrafi bilgi sistemleri (cbs) tabanlı çok kriterli karar yöntemleri ile uygulaması, 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, Fatih Üniversitesi, İstanbul.
Brauers, W.M., Zavadskas, E.K. (2012) Robustness of MULTIMOORA: A Method for Multi-Objective Optimization. Vilnius University Informatıca, 23/1.
Cavalcante, I. M., Frazzon, E. M., Forcellini, F. A., & Ivanov, D. (2019). A supervised machine learning approach to data-driven simulation of resilient supplier selection in digital manufacturing. International Journal of Information Management, 49, 86-97.
Erkayman, B., Gundogar, E., Yılmaz, A. (2012). “An Integrated Fuzzy Approach For Strategic Alliance Partner Selection In Third-Party Logistics”. The Scientific World Journal.
Erkayman, B., Khorshidi, M., Usanmaz, B. (2018). “An Integrated Fuzzy Approach for ERP Deployment Strategy Selection Under Conflicting Criteria”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(3), 807-823.
Fontela, E., Gabus, A. (1974) “DEMATEL, innovative methods. Report no. 2 structural analysis of the world problematique”, Battelle Geneva Research Institute, 67-69.
Gandhi, S., Mangha S.K., Kumar, P., Kumar, D. (2016) “A Combined Approach Using AHP And DEMATEL For Evaluating Success Factors In Implementation Of Green Supply Chain Management In Indian Manufacturing Industries”, International Journal of Logistics Research and Applications, Volume 19, Issue 6, 537-561.
Karakaş S., Kırmızı M., (2019). Mult൴-Purpose Tugboat/AHT Selectıon For Northern Caspıan Sea Wıth TOPSIS And MOORA Methods. Journal of Naval Sciences and Engineering. Vol. 15, No.1, pp 21-38.
Karaoğlan, S., Şahin, S. (2016) “DEMATEL ve AHP Yöntemler൴ İle İşletmeler൴n Satın Alma Problem൴ne Bütünleş൴k B൴r Yaklaşım, DSLR Kamera Örneğ൴”, İşletme Araştırmaları Derg൴s൴, C൴lt 8, No 2, 359-375.
Küçükönal, H., Korul, V. (2009). “Havayolu İşletmeler൴nde İnsan Kaynakları Yönet൴m൴”, Sosyal Bilimler Dergisi, Afyon Kocatepe Ün൴vers൴tes൴, C൴lt XI, Sayı 1, s.76,89.
ISO 9000, (2000). Kal൴te Yönet൴m S൴stem൴,TSE, Ankara.
Mani, V., Agrawal, R., Sharma, V. (2014) Supplier Selection Using Social Sustainability: AHP Based Approach in India. International Strategic Management Review. 2/2
Subramanian, N. ve Ramanathan, R. (2012). A Review Of Applications Of Analytic Hierarchy Process In Operations Management. International Journal of Production Economics, 138(2), 215-241
Yuluğkural, Y. (2001). Kocaeli’nde deprem sonrası yerleşim sorununa çok ölçütlü yaklaşım, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli.
Yıldırım B. F., Önay O., (2013). Bulut Teknolojisi Fimalarının Bulanık AHP – MOORA Yöntem൴ Kullanılarak Sıralanması. . İş letme Fakültes൴ İş letme İ kt൴sad൴ Enst൴tüsü Yönet൴m Derg൴s൴. Yı l: 24 Sayı: 75.
Timor, M. (2011). Analitik Hiyerarşi Prosesi, Türkmen: İstanbul.