Antalya, Rize ve Yalova Kıyı Sularından Örneklenen Karides Türlerinin (Aristeus antennatus, Palaemon adspersus, Parapenaus longirostris) Metal İçeriklerinin Değerlendirilmesi

Öz Bu çalışmada Akdeniz’in Antalya kıyısı, Karadeniz’in Rize kıyısı ve Marmara’nın Yalova kıyısından örneklenen karides türlerinin (sırasıyla; Aristeus antennatus, Palaemon adspersus, Parapenaus longirostris) kas dokularında kadmiyum (Cd), bakır (Cu), çinko (Zn) ve nikel (Ni) ağır metal konsantrasyonları tespit edilmiştir. Atomik Absorpsiyon Spektrometre (AAS) cihazı kullanılarak ölçüm işleri gerçekleştirilmiştir. Tespit edilen ağır metal içeriklerine göre hesaplanan metal kirlilik indeksi (MPI) ile günlük ve haftalık alım değerleri bölge kirliliği ve insan sağlığı açısından değerlendirilmiştir. Sonuçlar, ulusal-uluslararası limit değerler ve uluslararası tüketilebilir ve standart değerler ile karşılaştırılmıştır. Cd’nin en yüksek konsantrasyonu P. adspersus ve P. longirostris’de, Cu konsantrasyonu ise en yüksek P. adspersus’da kaydedilmiştir. Ni içeriğinin yalnızca A. antennatus’da olmasına karşın, Zn konsantrasyonu sırasıyla en yüksek P. adspersus, P. longirostris ve A. antennatus’da kaydedilmiştir. Sonuç olarak, Cd seviyeleri Marmara Denizi ve Karadeniz’den alınan örneklerde maksimum kabul edilebilir sınırların üzerinde bulunmuştur. Ayrıca Marmara Denizi ve Karadeniz’den alınan örneklerin metal kirlilik indeksleri limit değerin (1<MPI) üzerinde bulunmuştur. Öte yandan, bu metal seviyeleri tüketicilerde herhangi bir sorun oluşturmaz.

___

Abdennour, C., Smith, B.D., Boulakoud, M.S., Samraoui, B., Rainbow, P.S. (2000). Trace metals in marine, brackish and freshwater prawns (Crustacea, Decapoda) from northeast Algeria. Hydrobiologia, 432, 217–227.

Altas, L., Büyükgüngör, H. (2007). Heavy metal pollution in the Black Sea shore and offshore of Turkey. Environmental Geology, 52 (3), 469-476.

Ateş, A.S., Kocataş, A., Katağan, T., Özcan, T. (2010). An updated list of decapods crustaceans on the Turkish coast with a new record of the Mediterranean shrimp, Processa acutirostris Nouvel and Holthuis 1957 (Caridea Processidae). North-Western Journal of Zoology, 6, (2), 209-217.

Baboli, M.J., Velayatzadeh, M. (2013). Determination of heavy metals and trace elements in the muscles of marine shrimp, Fenneropenaeus merguiensis from persian gulf. Journal of Animal and Plant Sciences, Iran, 23 (3), 786.

Balkıs, N., & Çağatay, M.N. (2001). Factors controlling metal distributions in the surface sediments of the Erdek Bay, Sea of Marmara, Turkey. Environment International, 27, 1–13.

Bat, L., Şahin, F., Sezgin, M., Üstün, F., Baki, O.G., Öztekin, H.C. (2013). Heavy metals in edible tissues of the brown shrimp Crangon crangon (Linnaeus, 1758) from the Southern Black Sea (Turkey). Journal Black Sea/Mediterranean Environment, 19 (1),70-81.

Benavides, M.P., Gallego, S.M., Tomaro, L.M. (2005). Cadmium toxicity in plants. Brazilian Journal of Plant Physiology, 17, 21–34.

Burridge, L.E., Doe, K., Haya, K., Jackman, P.M., Lindsoy, G., Zitko, V. (1999). Chemical analyses and toxicity tests on sediments under Salmon Net Pens in the Bay of Fundy. Canadian Technical Report of Fisheries and Aquatic Sciences, 2291, 39.

Çağlak, E., & Karslı, B. (2014). Beyşehir Gölü’ndeki Sudak (Stizostedion lucioperca, Linnaeus 1758) Balığı Kasında Bazı Ağır Metallerin Birikiminin Araştırılması. Tarım Bilimleri Dergisi, 20, 203-214.

Çelik, U., & Oehlenschläger, J. (2007). High contents of cadmium, lead, zinc and copper in popular fishery products sold in Turkish supermarkets. Food Control, 18, 258-26.

Dökmeci, A.H., Yildiz, T., Ongen, A., Sivri, N. (2014). Heavy metal concentration in deepwater rose shrimp species (Parapenaeus longirostris, Lucas, 1846) collected from the Marmara Sea Coast in Tekirdağ. Environmental Monitoring and Assessment, 186,2449–2454. Ergül, H.A., & Aksan, S. (2013). Evaluation of non-essential element and micronutrient concentrations in seafood from the Marmara and Black Seas. Journal Black Sea/Mediterranean Environment, 19 (3), 312˗331.

FAO, (1983). Compilation of legal limits for hazardous substances in fish and fishery products pp. 5–100, FAO fishery circular, p. 464.

FAO, (2014). Fisheries and Aquaculture, Turkey. FAO of the United Nations. http://www.fao.org/fishery/countrysector/naso_turkey. (Accessed on 21.11. 2014).

FAO/WHO, (2004). Summary of Evaluations Performed by the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA 1956–2003), (First through sixtyfirst meetings). ILSI Press International Life Sciences Institute.

Gökoğlu, N., Yerlikaya, P., Gökoğlu, M. (2008). Trace elements in edible tissues of three shrimp species (Penaeus semisulcatus, Parapenaeus longirostris and Paleomon serratus). Journal of the Science of Food and Agriculture, 88,175–178.

Heath, A.G. (1987). Water Pollution and Fish Physiology, CRC press, p. 245, Florida, USA.

Kalay, M., & Canlı, M. (2000). Elimination of Essential (Cu, Zn) and Non-Essential (Cd, Pb) Metals from Tissues of a Freshwater Fish Tilapia zilli. Turkish Journal of Zoology, 24,429-436.

Kayhan, F.E., Muşlu, M.N., Çolak, S., KOÇ, N.D., Çolak, A. (2010). Antalya Körfezi’nde Yetiştiriciliği Yapılan Mavi Yüzgeçli Orkinosların (Thunnus thynnus) Karaciğer ve Kas Dokularında Kurşun (Pb) Düzeyleri. Ekoloji, 19 (76), 65-70.

Kimbrough, K.L., Johnson, W.E., Lauenstein, G.G., Christensen, J.D., & Apeti, D.A. (2008). An assessment of two decades of contaminant monitoring in the nation’s coastal zone. NOAA Technical Memorandum NOS NCCOS 74. Silver Spring, MD: NOAA.

Kocataş, A., & Katağan, T. (2003). The Decapod Crustacean fauna of the Turkish Seas. Zoology in the Middle East, 29, 63-74.

Kocataş, A., Katağan, T., Üçal, O. (1991). Türkiye Karidesleri ve Karides Yetiştiriciliği. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, p.155, Bodrum, İzmir.

Korkmaz, C., Ay, Ö., Çolakfakıoğlu, Ç. (2016). Mersin İlinde Tüketime Sunulan Kabuklu ve Yumuşakça Türlerinin Kas Dokularında Ağır Metal Düzeyleri. SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 12 (2),101-109.

Kress, N., Hornung, H., & Herut, B. (1998). Concentrations of Hg, Cd, Cu, Zn, Fe and Mn in Deep Sea Benthic Fauna from the Southeastern Mediterranean Sea: A Comparison Study Between Fauna Collected at a Pristine Area and at Two Waste Disposal Sites. Marine Pollution Bulletin, 36 (2), 911-921.

Kurun, A., Balkıs, H., Balkıs, N. (2007). Accumulations of total metal in dominant shrimp species (Palaemon adspersus, Palaemon serratus, Parapenaeus longirostris) and bottom surface sediments obtained from the Northern Inner Shelf of the Sea of Marmara. Environmental Monit Assess,135(1-3), 353-67.

Lorenzon, S., Francese, M., Smith, V.J., Ferrero, E.A. (2001). Heavy metals affect the circulating haemocyte number in the shrimp Palaemon elegans. Fish & shellfish immunology, 11, 459–472.

Lozano, G., Herraiz, E., Hardisson, A., Gutiérrez, A.J., González-Weller, D., Rubio, C. (2010). Heavy and trace metal concentrations in three rockpool shrimp species (Palaemon elegans, Palaemon adspersus and Palaemon serratus) from Tenerife (Canary Islands). Environmental Monit Assess,168, 451–460.

Marra, A., Mona, S., Sà, R.M., Onghia, G.D., Maiorano, P. (2015). Population Genetic History of Aristeus antennatus (Crustacea: Decapoda) in the Western and Central Mediterranean Sea. PLOS ONE, doi no: 10.137, pp.11-16.

Olgunoğlu, M.P. (2015). Heavy Metal Contents in Muscle Tissues of Three Deep-Seawater Mediterranean Shrimp Species (Plesionika martia, Plesionika edwardsii, Aristeus antennatus). Polish Journal of Environmental Studies, 24 (6), 2553-2557.

Ökmen, M. (2011). Karadeniz’de Çevre Sorunları ve İşbirliğine Yönelik Yerel, Bölgesel Perspektifler,.Bilig, 56, 165-164.

Öksüz, A., Özyılmaz, A., Aktaş, M., Gercek, G., Motte, J. (2009). A comparative study on proximate mineral and fatty acid compositons of deep seawater rose shrimp (Parapenaeus longilostris, Lucas 1846) and red shrimp (Plesionika martia, A. Milne Edwards,1883). Journal of Animal and Veterinary Advances, 8 (1), 183-189.

Özden, Ö. (2010a). Seasonal differences in the trace metal and macrominerals in shrimp (Parapenaus longirostris) from Marmara Sea. Environmental Monit Assess, 162,191–199.

Pourang, N.J., Dennis, H., Ghourchian, H. (2005). Distribution of heavy metals in Penaeus semisulcatus from Persian Gulf and possible role of metallothioneın in their redistribution during storage. Environmental Monit Assess, 100, 71.

Rainbow, P.S., & White, S.L., (1989). Comparative strategies of heavy metal accumulation by crustaceans: Zinc, copper and cadmium in a decapod, an amphipod and a barnacle. Hydrobiologia, 174, 245–262.

Rainbow, P.S., Phillips, D.J.H. (1993). Cosmopolitan Biomonitors of Trace Metals. Marine Pollution Bulletin, 26 (11), pp.593-601. Rakocevic, J., Sukovic, D., Maric, D. (2018). Distribution and Relationships of Eleven Trace Elements in Muscle of Six Fish Species from Skadar Lake (Montenegro). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 18, 647-657.

Sanchez-Chardi, A., Marques, C.C., Nadal, J., Mathias, M.L. (2007b). Metal bioaccumulation in the greater white-toothed shrew, Crocidura russula, inhabiting an abandoned pyrite mine site. Chemosphere, 67,121–130.

Schüürman, G., Markert, B. (1998). Ecotoxicology, ecological fundamentals, chemical exposure, and biological effects, John Wiley & Sons, Inc. and Spektrum Akademischer Verlag, pp. 900.

Sezgin, M., Aydemir, E., Ateş, A.S., Katağan, T., & Özcan, T. (2007). On the presence of the non-native estuarine shrimp, Palaemon longirostris H. Milne-Edwards, 1837 (Decapoda, Caridea), in the Black Sea. Aquatic Invasions, 2 (4), 464-465.

Shue, M.F., Chen, W.D., Bellotindos, L.M., Lu, M.C. (2014). Seasonal Variations of Heavy Metals Content in Muscle and Viscera of Green-Lipped Mussel Perna viridis from Da-Peng Bay Lagoon in Taiwan. Journal of Toxicology and Environmental Health Sciences, Part A, 77, 1222-1228.

Taşdemir, Y. (2002). Marmara Denizi: Kirleticiler ve çevre açısından alınabilecek tedbirler. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 7, 39-45.

Türk Gıda Kodeksi, (2002). Gıda Maddelerinde Belirli Bulaşanların Maksimum Seviyelerinin Belirlenmesi Hakkında Tebliğ 23.09.2002-24885 Sayılı Resmi Gazete.

Türk Gıda Kodeksi, (2011). Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmenliği, 29 Aralık 2011-28157 Sayılı Resmi Gazete.

Velayatzadeh, M., Sary, A.A., Sahafi, H.H. (2014). Determination of mercury, cadmium, arsenic and lead in muscle and liver of Liza dussumieri from the Persian Gulf. Iran Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 5 (3), 227.

Viegas-Crespo, A.M., Lopes, P.A., Pinheiro, M.T., Santos, M.C., Rodrigues, P.D., Nunes, A.C., Mathias, M.L. (2003). Hepatic elemental contents and antioxidant enzyme activities in Algerian mice (Mus spretus) inhabiting a mine area in central Portugal. The Science of the Total Environment, 311, 101–109.

Yazkan, M., Özdemir, F., Gölükcü, M. (2002). Antalya Körfezinde Avlanan Bazı Balık Türlerinde Cu, Zn, Pb ve Cd içeriği, Turkısh Journal Of Veterınary And Anımal Scıences, 26, 1309-1313.

Acta Aquatica Turcica-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1988
  • Yayıncı: Yunus Ömer BOYACI
Sayıdaki Diğer Makaleler

Nemrut Krater Gölünden (Bitlis/Türkiye) İzole Edilen Chlorella sp. Mikroalginde H2O2 Uygulaması ile Triaçilgliserol Üretiminin Artırılması

Emine SELÇUK, Turgay ÇAKMAK

Farklı Oranlarda Fındık, Soya Küspesi, Balık Unu ile Birlikte Fitaz İçeren Rasyonların Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) Yavrularının Gelişimi Üzerine Etkileri

Orhan DEMİR, Adil YILAYAZ

Propargite (Akarsit)’nin Sublethal Dozlarının Sazan Balığı (Cyprinus carpio, Linnaeus, 1758)’nda Biyokimyasal Kan Parametrelerine Etkisi

Arınç TULGAR, Ekrem Şanver ÇELİK

The Effects of Dietary Administration with Red Pepper (Capsicum annuum) on Growth Performance, Coloration, Histology and Protection Against Aeromonas Sobria in Yellow Tail Cichlid, Pseudotropheus acei

Nalan Özgür YİĞİT, Seval BAHADIR KOCA, Özlem ÖZMEN, Behire İşıl DİDİNEN, Seçil METİN

Sarı Kuyruk Çiklit balığı, Pseudotropheus acei, Yemlerine Yüksek Seviyede Kırmızı Biber İlavesinin Büyüme Performansı, Renklenme, Histoloji ve Aeromonas sobria'ya Karşı Korunma Üzerine Etkileri

Nalan Özgür YİĞİT, Seval BAHADIR KOCA, Özlem ÖZMEN, Behire İşıl DİDİNEN, Seçil METİN

Propargite (Akarisit)’nin Sublethal Dozlarının Cyprinus carpio Linnaeus, 1758’da Biyokimyasal Kan Parametrelerine Etkisi

Arınç TULGAR, Ekrem Şanver ÇELİK

Antalya, Rize ve Yalova Kıyı Sularından Örneklenen Karides Türlerinin (Aristeus antennatus (Risso, 1816), Palaemon adspersus (Rathke, 1837), Parapenaus longirostris (Lucas, 1846)) Metal İçeriklerinin Değerlendirilmesi

Tuba YAĞCI

Some Population Parameters of the Sardinella maderensis (Lowe, 1838) in the Sombreiro River of Niger Delta, Nigeria

Olaniyi OLOPADE, Henry DIENYE, Nathanael Akinsafe BAMIDELE

Edremit Körfezi’nde Dağılım Gösteren Beş Kırlangıç Balığı (Triglidae) Türünün Besin Tercihleri

Dilek İLHAN

Effects of the Feeds Containing Different Amounts of Hazelnut Meal, Soybean Meal, Fish Meal and Phytase on the Growth of Rainbow Trout (Oncorhynchus mykiss) Juveniles

Orhan DEMİR, Adil YILAYAZ