Hizmet Ölçeği Artışı ve Kalite Algısı İlişkisi: Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Örneği
1950’li yıllardan itibaren başlayan kırdan kente göç sürecinde kentlerin nüfusu hızla artmış, yerel yönetimler ise kentli nüfusa hizmet sunmada yetersiz kalmışlardır. Bu noktada, 1982 Anayasası’nın 127. maddesine istinaden 1984 tarih ve 3030 sayılı Kanunla İstanbul, Ankara ve İzmir büyükşehir belediyelerinin kurulmasıyla büyükşehir yönetim sistemine geçilmiştir. Büyükşehir sayısı ihtiyaca binaen artırılarak 2000’de 16’ya 2013’te ise 30’a ulaşmıştır. Aynı zamanda, büyükşehir sisteminin 2004’te 5216 ve 2012’de de 6360 sayılı kanunlarla yeniden düzenlenmesi gerekmiştir. Tüm bu düzenlemelerin gayesinin büyükşehirlerde yaşayan nüfusa daha kaliteli hizmet götürmek olduğu söylenebilir. Bu bağlamda, araştırmada 6360 sayılı Kanunla büyükşehirlerde belediye sınırının il mülki sınırına genişletilmesinin ya da hizmet ölçeğindeki artışın yerel halkın hizmet kalitesi algısı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın amacı, büyükşehirlerde hizmet ölçeğinin genişletilmesinin yerel halkın hizmet kalitesi algısını nasıl etkilediğinin ortaya konmasıdır. Türkiye’de 6360 sayılı Kanun kapsamında büyükşehre dönüştürülen on dört il büyükşehir belediyesi araştırma evrenini oluştururken, zaman ve maliyet kısıtları nedeniyle araştırma Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’yle sınırlandırılmıştır. Araştırma tarama araştırması şeklinde tasarlanmış, araştırmacılar tarafından geliştirilen anket yoluyla veriler toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 20.0 istatistik paket programıyla yapılmıştır. Sonuçta, hizmet ölçeğinin genişletilmesinin Balıkesir Büyükşehir Belediyesi örneğinde yerel halkın hizmet kalitesi algısını olumlu yönde etkilediği görülmüştür.
___
- KAYNAKÇAAK Parti Genel Merkezi Yerel Yönetimler Başkanlığı, Sorular ve Cevaplarla YeniBüyükşehir Belediye Yasası, 2012, (08.04. 2016).Alıcı, Orhan Veli. Büyükşehir Belediyesi ve İlçe Belediyeleri Arasındaki İlişkiler: İstanbul Örneği, Beta Yayıncılık, İstanbul, Aralık 2012.Arıkboğa, Erbay. “Geçmişten Geleceğe Büyükşehir Belediye Modeli”, Yerel Politikalar, Y: 1, S: 3, 2013, s. 48-96.Bedük, Saffet Arıkan. “Büyükşehir Sınırlarının İl Sınırları ile Örtüştürülmesi Ülkemizde Sorunları Azaltma Yerine Artıracak Bir Uygulamadır”, İdarecinin Sesi Dergisi, S:151, 2012, s. 6-10.Bird, Richard M.; Enid Slack. Fiscal Aspects of Metropolitan Governance, International Tax Program Paper, Institute for International Business, Toronto, Ontario, January 2004.Canbolat, Hasan. Türk Belediye Sisteminde Ölçek ve Model Sorunu, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Kontrolörleri Derneği Yayını, Yayın No: 17, 1. Baskı, Ankara, 2002.Communities and Local Government Committee. The Balance of Power: Central and Local Government, The Stationery Office Limited, London, 2009.Çetinkaya, Özhan; Kutlu Korlu, Erdal Eroğlu. “Belediye Hizmetlerinin Kalitesi ve Vatandaşların Algı Düzeyi: Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y. 2016, C. 21, S. 4, s. 1251-1273.Çoban, Ali Rıza. “Kamu Tercihi Teorisi”, Çağdaş Kamu Yönetimi I, (Ed. Muhittin Acar ve Hüseyin Özgür), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, Ekim 2003, s. 75-96.Donnelly, Mike; Mik Wisniewski; John F. Dalrymple; Adrienne C. Curry. "Measuring service quality in local government: the SERVQUAL approach", InternationalJournal of Public Sector Management, Vol. 8 Issue: 7, 1995, s. 15-20.Eke, Ali Erkan. “Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler: Batı Deneyimi ve Türkiye”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 18, Sayı 4, 1985, s. 41-62.Eke, Ali Erkan. Anakent Yönetimi ve Yönetimler Arası İlişkiler, AÜSBF Yayınları, Yayın No: 505, Ankara, 1982.Erdoğan, İrfan. Pozitivist Metodoloji ve Ötesi, Pozitif Matbaacılık, Erk Yayınları, Geliştirilmiş 3. Baskı, Ankara, 2012.Ersoy, Melih. “6360 sayılı Yasa ve Mekânsal Planlama Sorunları”, GAP Belediyeler Birliği Dergisi, 2013, s. 20-32.Eryılmaz, Bilal. Kamu Yönetimi, Umuttepe Yayınları, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. Baskı, Kocaeli, 2013, s. 106.Frisken, Frances; Donald F. Norris. “Regionalism Reconsired”, Journal of Urban Affair, Volume 23, Issue 5, 2001, s. 467-478.Gaster, Lucy. "Quality services in local government: a bottom‐up approach", Journal of Management Development, Vol. 15 Issue: 2, 1996, pp.80-99.Genç, Fatma Neval. “6360 sayılı Kanun ve Aydın’a Etkileri”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:1, S: 5, 2014, s. 1-29.Goodall, Brian. The Economics of Urban Area, Pergemon Press, Oxford, 1972.Gournay, Bernard. Yönetim Bilimine Giriş, Sevinç Matbaası, (Çev. İhsan Kuntbay), Ankara, 1971.Gözübüyük, A. Şeref. Yönetim Hukuku, Turhan Kitabevi, Güncelleştirilmiş 21. Bası, Ankara, Ağustos 2004.Güler, Birgül Ayman. “Büyükşehir Kanun Tasarısı İçişleri Komisyonu’nda Görüşülüyor!”, 2012, (18.12.2017).Gürbüz, Satılmış. “Büyükşehir Belediyesinin Sınırlarının Mülki Sınır Olması Birçok Güçlüğü Beraberinde Getirecektir”, İdarecinin Sesi Dergisi, S: 151, 2012, s. 34-35.Güven, H. Sami. “Değişen Yerel Hizmet Kavramı ve Yerel Yönetimlerde Ölçek Sorunu”, Amme İdaresi Dergisi, C:15, S: 4, Aralık 1982, s. 27-48.Hamilton, David K.; David Y. Miller; Jerry Paytas. “Exploring The Horizontal and Vertical Dimensions of The Governing of Metropolitan Regions”, Urban Affair Reviews, Vol. 40, No. 2, November, 2004, s. 147-182.Hamilton, David K. “Regimes and Regional Governance: The Case of Chicago”, Journal of Urban Affairs, Volume 24, Number 4, 2002, s. 403-423.Hergüner Burak. “Yeni Büyükşehir Belediyelerinin Hizmet Kalitesine Etkisinin Değerlendirmesi: Trabzon’dan Bir Vaka Çalışması”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 13, Sayı 3, 2017, s. 631-642.Kalabalık, Halil. Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetimler Hukuku Teori Uygulama, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005.Karatepe, Şükrü. İdare Hukuku, Üniversite Kitabevi, İzmir, 1993.Keleş, Ruşen. “Anakentlerin Dünü, Bugünü, Yarını”, Kent Bölgeler, Metropoliten Alanlar ve Büyükşehirler, 3. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu, Ankara, 6-7 Aralık 2012a, s. 1-12.Keleş, Ruşen. “Yeni Anakent (Büyükşehir) Belediyeleri Oluşturulmalı Mı?”, Yerel Politikalar, Y:1, S: 2, 2012, s. 7-12.Keleş, Ruşen. “Türkiye’de Anakent Yönetimi”, Amme İdaresi Dergisi, S: 18/2, 1985, s. 69-82.Kuş, Elif. Nicel-Nitel Araştırma Teknikleri, Anı Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara, 2012.Kutluk, Ersoy. Afet ve Kriz Yönetiminde Yeni Bir Model Tasarımı: İstanbul Örneği, Akıl Fikir Yayınları, İstanbul, Ağustus 2016.Kübler, Daniel; Hubert Heinelt. “Metropolitan Governance, Democracy and the Dynamics of Place”, Metropolitan Governance in the 21st Century: Capacity, Democracy and the Dynamics of Place, (Ed. Daniel Kübler, Hubert Heinelt ), The Routledge, New York, 2005, s. 8-28.Lefévre, Christian. “Metropolitan Government and Governance in West Countries: A Critical Review”, Internatioal Journal of Urban and Regional Research, Volume 22, Issue 1, March, 1998, s. 9-25.Lewis, Pamela S.; Stephen H. Goodman; Patricia M. Fandt. Management: Challenges for Tomorrow’s Leaders, Thomson Learning, Canada, 2004.Mats Andersson, “Metropolitan Governance Models”, (15.10.2017).Neuman, W. Lawrence, Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, Ankara: Yayınodası Yayıncılık Hizm. San. Tic. Ltd, 2. Cilt, 6. Basım, 2006.Oktay, Tarkan. “Metropoliten Kent Yönetimi Yaklaşımları ve Uygulama Modelleri”, Strategic Public Management Journal (SPMJ), Issue No: 4, November 2016, s. 49-71.Ostrom, Vincent; Charles M. Tiebout; Robert Warren, “The Organization of Government in Metropolitan Areas: A Theoretical Inquiry”, The American Political Science Review, Cambridge University Press, Vol. 55, No. 4, December, 1961, s. 831-842.Ökmen, Mustafa; Recep Arslan. “Türkiye’de 6360 sayılı Yasa ile Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C:1, S: 5, 2014, s. 88-101.Örnek, Acar. Kamu Yönetimi, MERAM Yayın Dağıtım, İstanbul, Aralık 1989.Özçağlar, Ali. “Büyükşehir Belediyeli İllerde Kır ve Kent Nüfusunun Tespiti Mümkün Mü?”, TÜCAUM Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, 13-14 Ekim 2016, s. 271-291.Özdamar, Kazım. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, 4. Baskı, Eskişehir, 2002.Özfatura, Burhan. “Büyükşehir Belediyesi Olmak?..”, 2012, , (17.04.2016).Özgür, Hüseyin. “Metropoliten Alanların Yönetimine Kamu Tercihi ve Klasik Yönetim (Metropoliten Reform) Yaklaşımlarının Bakışları”, Yerel Siyaset, 2008, s. 1-10.Polatoğlu, Aykut. Kamu Yönetimi Genel İlkeler ve Türkiye Uygulaması, ODTÜ Yayıncılık, Genişletilmiş 2. Baskı, Ekim 2003.Saruhan, C. Şadi & Özdemirci, Ata, Bilim, Felsefe ve Metodoloji, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 4. Baskı, 2014.Sahah, Anwar. Grant Financing of Metropolitan Areas: A Review of Principles and Worldwide Practices, Policy Research Working Paper, Washington, DC, March 2012.Slack, Enid. Managing the Coordination of Service Delivery in Metropolitan Cities: The Role of Metropolitan Governance, Policy Research Working Paper, Washington, DC, August 2007.Şahin, Yusuf, Yerel Yönetimler, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2. Baskı, Bursa, 2015.Tekel, Ayşe. “Türkiye’de Metropoliten Alan Yönetiminden Metropoliten Yönetişime Geçiş: Ankara Örneğinde Bir Değerlendirme”, SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S: 18, 2009, s. 191-214.Topal, A. Kadir. “Optimal Kent Büyüklüğüne Kuramsal Yaklaşım”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I, (Ed. Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, Eylül 2005, s. 449-470.Tuzcuoğlu, Ferruh. Metropoliten Yönetim, Sakarya Kitabevi, Sakarya, 2003. Ulusoy, Ahmet; Tekin Akdemir. Mahalli İdareler, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 5. Baskı, Ankara, 2007.Yıldırım, Selahattin. Dünya’da ve Türkiye’de Büyük Kent Yönetimi Üstüne, Mattek Matbaacılık, Ankara, Mart 2014.TBMM Genel Kurul Tutanağı, 24. Dönem, 3. Yasama Yılı, 16., 17., 18., 19. ve 21. Birleşim, 6 Kasım 2012-11 Kasım 2012.6447 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun RG: 22.03.2013.6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun RG: 06.12.2012.338 sayılı Komisyon Raporu, Yasama Dönemi 24, Yasama Yılı 3, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss338.pdf, (05.06.2017) https://biruni.tuik.gov.tr/gosterge/?locale=tr, (02.08.2018).http://content.lms.sabis.sakarya.edu.tr/Uploads/52060/29884/6nicel_ara%C5%9Ft%C4%B1rma_desenleri.ppt, (15.02.2016).https://esa.un.org/unpd/wup/Download/, (04.08.2018).http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059, (04.08.2018).
